Màn độc diễn ở sân khấu Nhà Trắng

Phóng to

Tổng thống Barack Obama và các trợ lý thân cận nhất trong Chính phủ Mỹ theo dõi trực tiếp 40 phút thực hiện chiến dịch của SEAL Team Six tại Pakistan ngày 1-5 - Ảnh: Daily Mail

Tất cả cho thấy chiến dịch trên là một màn “press release”, không phải trong ý nghĩa “thông cáo báo chí”, đơn giản trong ý nghĩa “lần lượt nhả thông tin cho báo chí“, mà mục tiêu là kiếm cho ông Barack Obama một “tấm giấy khai sinh Mỹ 1.000%” như nhận xét của nhật báo Haaretz của Israel, đồng minh số 1 của Mỹ.

* Màn 1: Bin Laden chết trong một vụ đấu súng

0g03 sáng 2-5, trong cuộc họp báo video do Nhà Trắng triệu tập, các nhà báo đặt câu hỏi với các quan chức cao cấp không xưng danh:

* Các ông nói rõ hơn Bin Laden đã bị giết như thế nào, ở đâu? Điều gì đã xảy ra trong tòa nhà đó?

- Quan chức cao cấp: Như Tổng thống đã nói tối nay, Bin Laden đã bị giết trong một cuộc đấu súng vào lúc mà các đặc nhiệm bước vô tòa nhà.

* Bin Laden có trực tiếp nổ súng hay tự vệ không? Có thời gian biểu cụ thể của vụ đột kích không?

- Quan chức cao cấp: Y có kháng cự lực lượng tấn công và đã bị giết trong vụ đấu súng.

Các câu hỏi mà báo chí đặt ra là những câu hỏi cơ bản của nghề báo “Cái gì? Như thế nào?...” để đừng nhắm mắt nhắm mũi, thiên hạ bảo sao chép vậy. Quan chức nọ đã hai lần dùng từ ngữ “vụ đấu súng” để mô tả sự kháng cự của Bin Laden, tức Bin Laden đã nổ súng, nên đã bị bắn hạ.

* Màn 2: Đó là một vụ đấu súng và Bin Laden có tham gia

14 giờ sau cuộc họp báo khuya đó, trợ lý an ninh nội địa và chống khủng bố của Tổng thống Obama là John Brennan đồng chủ tọa cuộc họp báo thứ hai tại Nhà Trắng. Phóng viên AP được mời mở màn họp báo đã đặt ngay một “câu hỏi lương tâm”:

* Mục tiêu cụ thể của cuộc đột kích là gì? Có xem xét khả năng bắt sống Bin Laden hay đây là một sứ mệnh “thấy mặt là hạ sát” ngay?

- Trợ lý Brennan: Nếu chúng tôi có cơ hội bắt sống Bin Laden, nếu y không lộ ra bất cứ sự đe dọa nào, thì các cá nhân tham gia có khả năng và đã được chuẩn bị để làm điều đó. Chúng tôi đã thảo luận về điều này trong nhiều cuộc họp ở Nhà Trắng và với cả Tổng thống. Chúng tôi quan ngại rằng Bin Laden sẽ chống trả. Thực tế y đã chống trả. Đó là một cuộc đấu súng. Y đã bị giết trong vụ đấu súng. Tình hình là như thế vào lúc mà các thi thể được đưa đi. Chắc chắn rằng chúng tôi có lên kế hoạch cho khả năng đó (bắt sống)...

* Vậy là các ông đã tiến hành chiến dịch với niềm tin rằng khả năng dễ xảy ra nhất là “giáp mặt là giết”?

- Trợ lý Brennan: Chúng tôi quan tâm làm sao cho mọi người tham gia thực hiện sứ mệnh này được đảm bảo an toàn. Chúng tôi không thể liều sinh mạng họ được. Bin Laden đã giao chiến và đã bị giết trong giao chiến. Nếu như chúng tôi đã có thể bắt sống y, chúng tôi đã làm như vậy rồi.

Phóng viên Mỹ AP đã nêu “câu hỏi lương tâm” trên với trợ lý Brennan do lẽ: cho dù Bin Laden có là kẻ chủ mưu khủng bố số một thế giới thì cũng không thể “thấy mặt là bắn” được.

Ngay lúc đó một phóng viên khác hỏi để xác định xem êkip Nhà Trắng đã theo dõi chiến sự đến mức nào để có thể khẳng định độ tin cậy vào các công bố của các quan chức này:

* Quý vị nhận báo cáo bằng hình ảnh hay chỉ qua điện đài?

- Trợ lý Brennan: Chúng tôi có khả năng theo dõi tình hình, được đảm bảo nhìn thấy hình ảnh trong thời gian thực suốt diễn biến chiến dịch.

Trả lời của trợ lý Brennan có nghĩa cả êkip Nhà Trắng và tình báo đã nhìn thấy từ đầu đến cuối cuộc đột kích và chạm súng, như các bức ảnh do nhiếp ảnh gia của Nhà Trắng Pete Souza đã chụp và công bố mà các báo lấy đăng lại.

* Màn 3: Bin Laden không có súng, không có vũ khí

13g57 trưa 3-5 (giờ Mỹ), các phóng viên đã có những thông tin riêng của mình đủ để “quay” thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney:

* Hôm qua tại họp báo, ông Brennan có đưa ra vài thông tin sai... như liệu Bin Laden có hay không có súng? Bộ các ông đang ở trong sương mù của chiến tranh sao?

- Jay Carney: Sự thật là chúng tôi đã được cung cấp một lượng thông tin quá lớn, và chúng tôi vội vã loan tin cho quý vị. Các thông tin thì cứ tới tấp đến... nay đang được duyệt lại, cập nhật hóa... Nay tôi có thể thuật lại rằng Bin Laden và gia đình y bị tìm thấy trên lầu hai và lầu ba của tòa nhà. Ở trong phòng với y có một phụ nữ, vợ Bin Laden. Bà này nhảy đến binh sĩ Mỹ và bị bắn vào đùi chứ không bị giết. Bin Laden bị bắn chết. Y không có vũ trang.

* Làm sao Bin Laden kháng cự được khi không có súng trong tay?

- Để kháng cự đâu cần phải có súng.

* Bin Laden có vũ khí gì khác không?

- Y không có vũ khí.

* Phía sau sân khấu

Ít ai hiểu người Mỹ bằng Israel, đồng minh sinh tử của Mỹ. Trớ trêu là chính một tờ báo đồng minh, tờ Haaretz ngày 3-5, lại đặt tít như huỵch toẹt về cách Nhà Trắng đang xỏ mũi báo chí: “Tấm da đầu của Bin Laden quý hơn bất cứ tờ giấy khai sinh nào”. Số là gần đây, ông Obama đang bị tỉ phú Donald Trump đòi “soi” cho tới tận kỳ cùng tấm giấy khai sinh cấp từ Hawaii cho ông Obama là dỏm hay thật.

Thành ra tờ Haaretz bèn diễn giải cái chết của Bin Laden như thế kèm theo giải thích: “Kết cuộc của Bin Laden đã tháo gỡ đi những nghi kỵ còn lại về lòng nhiệt tình của Obama với quê hương mình cùng những mối quan ngại cho rằng ông nhẹ tay và có cảm tình với Hồi giáo”.