Khai hội Minh Thề: Chờ ngày "quan lớn" cũng thề

Việc uống rượu "kim kê" cũng chỉ có các cụ bô lão, cùng trưởng thôn chứ không có vị quan chức tham dự nào uống - Ảnh: Tiến Thắng

Năm nay, 14 tháng giêng (âm lịch) đúng vào ngày Chủ nhật cuối tuần nên từ sáng sớm, tại Miếu thờ Thành hoàng bản thổ của thôn Hoà Liễu  (xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, TP. Hải Phòng) đã có hàng trăm người dân với đủ già trẻ, gái trai có mặt để tham dự ngày khai hội Minh Thề, chứng kiến phần nghi lễ thề sẽ luôn giữ gìn sự thanh liêm, chí công vô tư của các bậc quan lại, chức sắc, già làng trong thôn.

Đây vốn là một nghi lễ cổ truyền độc đáo có từ hơn 500 năm trước. Xưa kia khi diễn ra “hội thề”, dân làng tế Thánh tại miếu chính thường có chức dịch hàng tổng, quan lại hàng phủ (tương đương cấp xã, phường, quận, huyện) về tham dự, cùng giơ cánh tay thề để biểu thị sự thanh liêm, quyết không lấy của công dùng làm của tư.

Tuy nhiên trong suốt 13 năm qua, "hội thề" được khôi phục lại đến nay thì vị "quan" cao nhất tham gia thề cũng chỉ là trưởng thôn, đáng buồn là trưởng thôn vốn không phải cán bộ công chức nhà nước, không phải là người nắm giữ "của công" để mà có thể tư túi.

Cụ Phạm Quốc Oanh (70 tuổi), làm chủ tế suốt 13 năm qua đang dùng dao thực hiện động tác "vạch trời chỉ đất" trước khi thực hiện các nghi lễ khác trong phần "hội thề" - Ảnh: Tiến Thắng

Trong tiếng trống, tiếng nhạc uy nghiêm, ông chủ tế thắp ba nén hương thơm trước ban thờ thần linh và thực hiện động tác "vạch trời chỉ đất" xung quanh một vòng tròn sau đó cắm thẳng con dao nhọn vào chính giữa vòng tròn trước khi lời thề được đọc lên.

"Ai dùng của công vào việc công xin thần linh ủng hộ, ai lấy của công dùng vào việc tư, cầu thần linh đả tử… làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt." Sau những lời Minh thề có Hịch văn ấy là những cánh tay giơ cao cùng tiếng "xin thề, xin thề" của trưởng thôn cùng các cụ bô lão đều đã ở cái tuổi ngoài 60 - 70.

Đại diện tư văn dõng dạc đọc những lời thề cùng những cánh tay giơ cao "xin thề" của các cụ bô lão trong làng - Ảnh: Tiến Thắng

"Hội thề được tái dựng thì hay rồi nhưng thật sự vẫn chưa trọn vẹn, năm nào cũng toàn những người vốn không nắm giữ của công nhưng lại đứng ra thề liêm khiết, không lấy của công dùng vào của tư thì nghe chừng không có nhiều giá trị" - một cụ già ngồi nói nhỏ với những người xung quanh.

Theo ông Chử Ngọc Minh - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Kiến Thụy, hiện huyện vẫn đang hoàn thiện hồ sơ về lễ hội để sau này sẽ đề xuất lãnh đạo chính quyền các cấp cùng tham gia đứng lên thề.

"Trong hội thề nếu có lãnh đạo xã hoặc huyện đứng lên thề thì chắc chắn sẽ tạo thêm niềm tin, sự phấn khởi rất lớn cho bà con nhân dân trong việc xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội của địa phương." - ông Minh nói.

Con gà trống được dùng để tế thánh trước khi cắt cổ lấy tiết pha với rượu để uống sau lời tuyên thề - Ảnh: Tiến Thắng