
Nguy cơ cấp cứu cao ở bài chạy biến tốc - Ảnh: QUANG THỊNH
Bắt chính giải đấu hàng đầu bóng đá Việt Nam như V-League luôn là mục tiêu của những người đam mê nghề trọng tài. Đào tạo ra được một trọng tài chuẩn quốc gia là một quá trình gian khổ dài 5-10 năm. Để trở thành trọng tài đẳng cấp FIFA còn khó khăn, khốc liệt hơn nữa.
Bài chạy đua với số phận
Khi mùa giải chuẩn bị bắt đầu là lúc các trọng tài và trợ lý phải gồng mình vào khuôn khổ để tham gia khóa tập huấn, với trọng tâm là bài kiểm tra thể lực, bài thi chuyên môn. Bài kiểm tra thể lực theo quy định FIFA là tiêu chuẩn cơ bản, là chứng nhận để một trọng tài có thể hành nghề trong 3-4 tháng tiếp theo của nửa mùa giải.
Trong bài kiểm tra thể lực theo quy định của FIFA, trọng tài chính có 2 phần chạy là Sprinting và Interval, trong đó phần Interval - Chạy biến tốc mang nặng tính thể lực. Trọng tài sẽ chạy 75m trong 15 giây, sau đó đi bộ 25m trong 18-20 giây. Cứ như vậy lặp lại đủ 40 lần, tổng khoảng cách là 4.000m. Những đoạn cuối là thời điểm cơ thể mất nhiều sức nhất.
Trọng tài Trần Đình Thịnh ngất xỉu ở những đoạn cuối bài chạy biến tốc khi cố hoàn thành cự ly. Trọng tài Vũ Phúc Hoan cũng xỉu trong nhóm 4 người chạy cùng và may mắn vượt qua. Thời tiết Hà Nội sáng 3-8 được các trọng tài đánh giá là khắc nghiệt, ai cũng nỗ lực hơn khả năng mới có thể hoàn thành.
Trọng tài, trợ lý rớt bài kiểm tra thể lực mỗi đợt sát hạch không có gì mới vì đợt nào cũng có. Tuy nhiên có người thiệt mạng trong lúc chạy mới là vấn đề. Cách đây 7 năm, trọng tài Dương Ngọc Tân (quê Yên Bái) cũng tử vong sau khi kiểm tra thể lực trên sân Hàng Đẫy trước thềm mùa giải 2018.
Vượt qua được bài kiểm tra thể lực, trọng tài và trợ lý có đến 99% sẽ được Liên đoàn Bóng đá Việt Nam và Công ty VPF phân công nhiệm vụ. Với đa số, trọng tài và trợ lý trọng tài là công việc "tay trái". Trừ khi không có kế hoạch cá nhân, công việc của tổ chức, các trọng tài có thể nhận nhiệm vụ đi sân vào cuối tuần.

Cựu trọng tài FIFA Trần Đình Thịnh - Ảnh: QUANG THỊNH
Áp lực người cầm còi V-League
Nếu không hoàn thành đợt tập huấn trước mùa giải, trong đó có bài kiểm tra thể lực, trọng tài sẽ không đủ tiêu chuẩn được phân công làm nhiệm vụ. Không ai muốn điều này xảy ra vì đó là niềm đam mê, cũng là cuộc sống mưu sinh của những người theo đuổi nghề trọng tài.
Gần như chắc chắn nếu không đạt chuẩn thể lực, không đảm bảo sức khỏe thì trọng tài không thể vượt qua bài kiểm tra thể lực cực khó đó. Nếu may mắn vượt qua, khi vào trận đấu, trọng tài dễ mắc sai sót, không đủ sức để theo được hết 90 phút chạy trên sân. Trung bình mỗi trận đấu V-League, trọng tài bắt chính sẽ chạy từ 8-10km, tốc độ biến đổi liên tục và đòi hỏi phản ứng nhanh, chính xác với các tình huống trên sân.
Trọng tài vẫn là tâm điểm của mỗi trận đấu, từng bước chạy, tiếng còi đều bị hàng chục, hàng ngàn người giám sát từ trên tivi cho đến ở khán đài. Trọng tài không có sức khỏe sung mãn, trình độ chuyên môn cao, bản lĩnh vững vàng thì quyết định của họ trên sân sẽ khó mà chính xác được.
Thu nhập trọng tài V-League hiện tại hấp dẫn với mức 8 triệu đồng/90 phút bắt chính, 5 triệu đồng/90 phút làm trọng tài thứ 4. Trọng tài FIFA, trọng tài giỏi thường được ưu tiên bắt nhiều và bắt chính ở các trận đấu tâm điểm.
Có giai đoạn thiếu người, một trọng tài giỏi có thể thổi 4 trận/tháng và thu về 32 triệu đồng, chưa kể phụ cấp. Việc nâng chế độ đãi ngộ cho trọng tài những năm gần đây của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), Công ty VPF là nguồn động viên, thúc đẩy nâng cao chất lượng trọng tài. Dù vậy, đây thực sự là một công việc đòi hỏi sức khỏe, trình độ chuyên môn cao, sức chịu đựng khủng khiếp và không phải ai cũng có thể vượt qua.
Bình luận hay