Tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh khoảng 13-17 tuổi đã tăng nhanh chóng - Ảnh: NAM TRẦN
Ngày 28-5, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề: "Thuốc lá điện tử: Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo".
Phó giáo sư Lê Khắc Bảo - phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cho biết tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá thế hệ mới (bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) ngày càng tăng.
Theo đó ở lứa tuổi 13-17, tỉ lệ hút thuốc lá thế hệ mới đã tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023 (tăng gấp 3 lần). Tương tự, tỉ lệ hút thuốc lá thế hệ mới ở lứa tuổi 13-15 tăng từ 3,5% năm 2000 lên 8% năm 2023.
Song song tỉ lệ hút thuốc lá thế hệ mới tăng, số ca nhập viện vì sử dụng thuốc lá thế hệ mới cũng tăng lên đáng kể, với 1.224 ca vào năm 2023. Sự gia tăng cả về tỉ lệ sử dụng và tác hại cho thấy đây là một mối đe dọa thực sự.
Thạc sĩ Đinh Thị Hải Yến - trưởng khoa truyền thông giáo dục sức khỏe HCDC, cho hay ngành công nghiệp thuốc lá đang đối mặt với sự sụt giảm doanh thu từ thuốc lá truyền thống, do người dân nhận thức rõ hơn về tác hại.
Họ đã chuyển hướng sang phát triển và tiếp thị thuốc lá điện tử, nhắm vào giới trẻ bằng chiến lược tinh vi, với hình dáng bắt mắt, ra vẻ "cool ngầu", giống như một món đồ thời trang.
Để khắc phục nhược điểm mùi hôi của thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử cung cấp hơn 16.000 hương vị (sô cô la, bạc hà, dâu, thức ăn...), tạo cảm giác an toàn giả tạo cho bộ não người sử dụng.
Cũng theo thạc sĩ Hải Yến, thuốc lá điện tử được quảng cáo là biện pháp giảm hại hoặc hỗ trợ cai nghiện.
Tuy nhiên hút thuốc lá điện tử có thể gây nghiện nhiều và nhanh hơn, từ đó có thể dẫn nghiện "kép" hoặc nghiện nicotin và chuyển sang thuốc lá truyền thống.
Không những thế, ngành công nghiệp thuốc lá lách Luật Quảng cáo bằng cách quảng bá trên các nền tảng chưa được quản lý chặt chẽ như TikTok và Facebook.
Hình ảnh KOLs (người có ảnh hưởng) hoặc người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử trong các hoạt động thường ngày được lặp đi lặp lại, tạo cảm giác "bình thường" và hấp dẫn cho giới trẻ.
Một điều đáng báo động là nguy cơ ma túy trà trộn pha trộn vào dung dịch thuốc lá điện tử, biến sản phẩm này thành kênh buôn bán ma túy núp bóng, cực kỳ nguy hiểm cho giới trẻ.
Thuốc lá điện tử cũng gây bệnh như thuốc lá thông thường
Về tác hại của thuốc lá điện tử đến sức khỏe, phó giáo sư Bảo cho biết nicotin, hương liệu trong thuốc lá điện tử khi bị đốt nóng và hít vào sẽ trở thành chất độc. Chúng có thể tạo ra chất gây ung thư như nitrosamin, andehit, acrolein...
"Nếu nói thuốc lá điện tử không có hại hoặc ít hại hơn so với thuốc lá truyền thống thì hoàn toàn không. Nó vẫn gây ung thư, gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh tim mạch... Tác hại của chúng lên sức khỏe thường không xuất hiện ngay lập tức, mà cần thời gian 10-20 năm, khiến người dùng lơ là cảnh giác", phó giáo sư Bảo nhấn mạnh.
Hiện nước ta và hơn 30 quốc gia trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử. Theo các chuyên gia, lệnh cấm này là cần thiết vì thuốc lá điện tử rất khó quản lý.
Tuy nhiên do được bán dưới dạng thiết bị điện tử và dung dịch, nên thuốc lá điện tử không nằm trong sự điều chỉnh của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá ban hành năm 2013.
Bên cạnh đó, ngành công nghiệp thuốc lá liên tục cải tiến sản phẩm và các chất hóa học tổng hợp nên việc quản lý rất khó khăn.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay