23/03/2021 07:51 GMT+7

Gọi tài xế công nghệ là đối tác: cách gọi luồn lách

C.TRUNG
C.TRUNG

TTO - Uber tại Anh đã phải chấp nhận tư cách nhân viên và trả lương, bảo hiểm cho tài xế thay vì lao động tự do. Tổng liên đoàn Lao động VN cho hay ủng hộ quan điểm này.

Gọi tài xế công nghệ là đối tác: cách gọi luồn lách - Ảnh 1.

Nhiều lái xe không còn được ký hợp đồng lao động mà chuyển sang khoán, đồng nghĩa các quyền lợi về bảo hiểm, phụ cấp khác sẽ không còn - Ảnh: C.TRUNG

Tuy nhiên, hiện hàng vạn tài xế công nghệ và cả taxi thông thường tại VN đang than trời về việc quyền lợi của người lao động ngày càng bị doanh nghiệp cắt giảm.

Không phải "người lao động"

Trao đổi về việc Uber ở Anh vừa có bước đột phá, anh B.N.Long - tài xế GrabCar - cho biết về quyền lợi của tài xế đã nói suốt mấy năm nay khi mô hình xe công nghệ vào VN nhưng đến nay vẫn chưa có quy định nào đảm bảo cho người lao động. 

Tài xế được hãng gọi là đối tác chứ không phải người lao động của doanh nghiệp nên họ không hỗ trợ tiền lương, bảo hiểm xã hội.

"Muốn chạy Grab, tài xế phải vào hợp tác xã chi phí mỗi năm để làm phiếu 1 triệu đồng/chiếc. Quyền lợi gần như không có gì. Vai trò hợp tác xã ở đây là gì hay chỉ là bức bình phong để lách luật? Trong khi đó, Grab không chỉ thu phí app khá cao mà còn điều chỉnh mức giá lên xuống, điều xe, chưa kể áp dụng các mức thưởng phạt với tài xế. Các quyền lợi cho người lao động như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tai nạn... hoàn toàn không có" - tài xế Long nói.

Trước đây phần nhiều đều được ký hợp đồng nhưng do cạnh tranh với xe công nghệ, nhiều tài xế taxi bức xúc khi vài năm gần đây các hãng taxi cũng hạn chế số lượng ký hợp đồng lao động mà đẩy sang chính sách nhận khoán xe, nhượng quyền ôtô. Tất nhiên, quyền lợi về bảo hiểm, các phụ cấp khác không còn.

Anh Toàn - tài xế Now, cho biết đã 2 năm làm việc với ứng dụng giao hàng này, anh hoàn toàn không biết có chính sách bảo hiểm hay quyền lợi cho anh em tài xế, dù công ty gọi họ là đối tác. Thực tế, ngoài việc trừ chiết khấu 10%, tài xế tự lo các vấn đề còn lại, hoàn toàn không có chính sách nào công ty đóng bảo hiểm xã hội, tiền lương.

Chiều 22-3 tại bãi taxi ở sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM), anh Nguyễn Văn T. - tài xế Vinasun chạy xe 7 chỗ - cho biết hãng khuyến khích tài xế nhận khoán xe vì đây là xu hướng. Không cần biết tài xế mỗi ngày doanh thu được bao nhiêu, cứ theo loại xe là nộp về cho hãng 750.000 đồng trở lên. Nếu doanh thu hơn số tiền trên, trừ xăng dầu... tài xế có tiền, còn ngày nào ế là xác định lỗ.

Với Mai Linh, theo các tài xế, số lượng người ký hợp đồng lao động với công ty để hưởng lương, bảo hiểm xã hội... ngày càng ít hơn và chuyển sang xe thương quyền (tức là xe của tài xế nhưng đăng ký thương hiệu của Mai Linh). 

Chính sách này giúp hãng tăng số lượng xe, thu phí quản lý thương hiệu, còn tài xế không có bất cứ chính sách nào về bảo hiểm y tế. Khác với Vinasun, Mai Linh vận động tài xế mua bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Trả lời về làn sóng "bắt chước" hãng xe công nghệ, lãnh đạo các hãng taxi như Vinasun và Mai Linh không đề cập cụ thể và cho rằng tất cả quyền lợi của tài xế vẫn được công ty quan tâm, hỗ trợ đầy đủ.

Cần công bằng với tài xế

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Tạ Long Hỷ - phó tổng giám đốc Vinasun, đồng thời là chủ tịch Hiệp hội Taxi TP.HCM - cho biết phán quyết của Tòa án cấp cao Anh yêu cầu Hãng xe Uber phải công nhận tài xế là nhân viên là hoàn toàn chính xác.

Ông Hỷ đồng tình cần xem lại vai trò của các hợp tác xã với tài xế xe công nghệ. Việc cho rằng tài xế là đối tác, ông Hỷ nhấn mạnh đây chỉ là một cách gọi luồn lách và không chính xác về bản chất. Dù là thị trường nhưng thực chất tài xế chỉ có quyền "chấp nhận thì làm, không thì thôi". 

Do đó, ông Hỷ cho rằng VN hoàn toàn có thể nghiên cứu và áp dụng tiền lệ mà Anh quốc vừa áp dụng đối với loại hình xe công nghệ để đảm bảo quyền lợi cho cả vạn tài xế.

Trong khi đó, Tuổi Trẻ liên hệ với Grab VN về việc Uber đã xem tài xế là nhân viên ký hợp đồng lao động, hưởng quyền lợi như lương, bảo hiểm, còn tài xế công nghệ Grab tại VN có sự thay đổi nào không, đại diện Grab từ chối và không bình luận về vấn đề này.

* Ông Ngọ Duy Hiểu (phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN):

Ủng hộ quan điểm của Anh

Tại VN, hàng trăm nghìn lái xe công nghệ dù làm việc hằng ngày song vẫn chưa được đóng bảo hiểm xã hội. Do vậy, việc đưa nhóm tài xế xe công nghệ, tài xế làm theo hợp đồng khoán xe vào diện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là yêu cầu cần thiết, Tổng liên đoàn Lao động đang đeo đuổi việc này.

Xác định quan hệ việc làm đối với các lái xe công nghệ đã được Tổng liên đoàn Lao động quan tâm rất sớm, nhất là từ khi một số lái xe công nghệ ngừng việc, có những phản đối, kiến nghị về chính sách.

Chúng tôi ủng hộ quan điểm của Anh và một số quốc gia hiện nay, xác định họ với tư cách là một nhân viên. Theo đó, xác lập quan hệ việc làm, quan hệ lao động với họ (tài xế xe công nghệ - PV) và người sử dụng lao động để từ đó đảm bảo quyền lợi: lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các phúc lợi.

Hiện hàng trăm nghìn tài xế chạy xe công nghệ hầu như không ai được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trong khi đây là nghề nguy hiểm, thường xuyên đối diện rủi ro. Một trong những vấn đề vướng mắc chính là việc chủ các hãng xe công nghệ luôn coi các tài xế là đối tác, nhưng hằng ngày các tài xế - người lao động đều phải tuân thủ các chỉ dẫn của họ về phân chia "cuốc" chạy, về xử lý kỷ luật lao động, cũng như về an toàn, đồng phục, giờ giấc... thể hiện rõ mối quan hệ lao động tại doanh nghiệp.

Thời gian tới, lao động làm việc trong lĩnh vực công nghệ cao sẽ nhiều hơn. Chúng ta cần có cách tiếp cận mới về những quan hệ việc làm này. Nếu quan niệm cứng nhắc có thể sẽ loại bỏ họ khỏi lực lượng lao động cần phải bảo vệ.

ĐỨC BÌNH

70.000 tài xế Uber ở Anh được bảo hiểm, có lương

nintchdbpict000637189636 3(read-only)

Một trong những tài xế kiện thắng Uber tại Anh - Ảnh: INDEPENDENT

Mới đây hãng xe công nghệ Uber thông báo sẽ cấp tư cách nhân viên cho tất cả 70.000 tài xế của mình ở Anh. Những người này sẽ được hưởng lương tối thiểu, lương cho kỳ nghỉ và lương hưu, thay vì chỉ được chia tiền cước như trước. Động thái của Uber được thực hiện sau phán quyết của Tòa án cấp cao Anh đưa ra, yêu cầu hãng xe phải công nhận tài xế là nhân viên chứ không phải lao động tự do hay đối tác.

Uber trả cho người lái xe ít nhất bằng với mức lương đủ sống theo quy định của Anh là 8,72 bảng (12,16 USD) một giờ và sẽ tăng lên 8,91 bảng vào tháng tới, tính từ lúc tài xế bắt đầu nhận cuốc xe.

Bà Maria Figueroa - giám đốc nghiên cứu chính sách và lao động Viện lao động ĐH Cornell - cho rằng việc không coi tài xế như nhân viên trong khi Uber vẫn thực hiện chức năng của chủ lao động là không thỏa đáng. Bà nhận định những nước khác sẽ coi đây là bước đầu để đấu tranh.

TRẦN PHƯƠNG

Nhìn lại một năm 'đầy sóng gió' của tài xế công nghệ

Năm 2020, nhiều biến động khó lường, đặc biệt là dịch COVID-19, đã ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống của nhiều người, trong đó có các tài xế công nghệ.

C.TRUNG

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Giấu hàng trăm kg bạc trong xe container từ Trung Quốc vào Việt Nam

Lực lượng Bộ đội biên phòng triệt phá đường dây buôn lậu kim loại quý, bắt 1 người Trung Quốc giấu hàng trăm kg bạc trong xe container nhập lậu vào Việt Nam.

Giấu hàng trăm kg bạc trong xe container từ Trung Quốc vào Việt Nam

Hàng nhái đăng ký nhãn hiệu gần giống thương hiệu đang lưu hành, sau đó kiện ngược

Hàng nhái đang trở thành vấn nạn nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và người tiêu dùng. Theo các chuyên gia, hành vi lạm dụng quyền sở hữu trí tuệ ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.

Hàng nhái đăng ký nhãn hiệu gần giống thương hiệu đang lưu hành, sau đó kiện ngược

Tiến độ vành đai 3 TP.HCM: Xây dựng kịch bản thông xe đoạn phía Đông

Văn phòng UBND TP.HCM vừa có văn bản truyền đạt ý kiến kết luận của Phó chủ tịch UBND thành phố Bùi Xuân Cường, sau cuộc họp rà soát tiến độ tuyến đường vành đai 3 TP.HCM đoạn qua thành phố.

Tiến độ vành đai 3 TP.HCM: Xây dựng kịch bản thông xe đoạn phía Đông

13.699 hộ kinh doanh nộp thuế khoán đã chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai

Trong 6 tháng đầu năm, cả nước có 13.699 hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển đổi sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Đặc biệt, 1.474 hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp.

13.699 hộ kinh doanh nộp thuế khoán đã chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai

Quảng Trị phân công 4 phó chủ tịch phụ trách các dự án tổng vốn hàng trăm ngàn tỉ đồng

Bốn phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị được phân công trực tiếp chỉ đạo nhiều đề án, dự án trọng điểm nhằm đảm bảo mục tiêu tăng trưởng trên 8%.

Quảng Trị phân công 4 phó chủ tịch phụ trách các dự án tổng vốn hàng trăm ngàn tỉ đồng

TP.HCM trước sáp nhập có trên 5.500 căn hộ đủ điều kiện mở bán

Trong 6 tháng đầu năm 2025, TP.HCM có tổng cộng 5.556 căn nhà ở hình thành trong tương lai đủ điều kiện mở bán, trong đó các dự án chủ yếu tập trung tại khu vực TP Thủ Đức (cũ).

TP.HCM trước sáp nhập có trên 5.500 căn hộ đủ điều kiện mở bán
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar