11/01/2018 11:48 GMT+7

Giải mã hồ sơ Nguyễn Thái Bình - Kỳ cuối: Lá thư cuối cùng

QUỐC MINH
QUỐC MINH

TTO - Mưa chiều tầm tã, trong ngôi nhà ở con hẻm Đa Thiện, quận 7 (TP.HCM), khói hương phảng phất trước di ảnh Nguyễn Thái Bình.

Giải mã hồ sơ Nguyễn Thái Bình - Kỳ cuối: Lá thư cuối cùng - Ảnh 1.

Cầu thủ Nguyễn Thái Bình và bạn bè ở Mỹ - Ảnh gia đình

Sống trong thời đất nước bị giày xéo, loạn lạc, em phải có suy nghĩ trách nhiệm, có khát vọng lớn lao cho dân tộc, Tổ quốc. Nhưng anh khuyên em hãy hoàn tất việc học hành rồi cố gắng thực hiện khát vọng của mình

NGUYỄN THÁI BÌNH căn dặn em trai

Có một họa sĩ quá yêu mến Nguyễn Thái Bình nên đã phác họa hình anh giống Che Guevara, một biểu tượng anh hùng cách mạng của châu Mỹ Latin. 

Bức họa này treo trên bức tường đối diện bàn thờ Nguyễn Thái Bình. Treo bên cạnh là ảnh Che Guevara...

Anh tôi là một Che Guevara

Thấy tôi đứng lặng nhìn mãi bức phác họa đặc biệt này, anh Nguyễn Trường Sanh nói: "Anh tôi rất giống anh hùng Che Guevara!". 

Người em trai này của Nguyễn Thái Bình còn giữ nguyên vẹn ký ức chuyến về thăm quê hương của anh mình khi đang du học ở Mỹ. 

Đó là chuyến nghỉ hè hai tháng vào giữa năm 1970, Bình đã đi thăm khắp miền Nam chiến tranh trên chiếc xe Honda 67 cũ kỹ. Anh rong ruổi xuống miền Tây rồi ngược ra miền Trung... để tận mắt nhìn thấy những hình ảnh tàn khốc của bom đạn.

"Lúc ấy tôi đang là sinh viên ở Sài Gòn cũng tự dưng thấy sao anh mình giống Che Guevara. Trước khi hi sinh, Che Guevara cũng trên chiếc xe máy đi khắp nơi làm cách mạng. Khi ấy, Nguyễn Thái Bình mới vừa tròn 22 tuổi. Anh còn quá trẻ nhưng đã trĩu nặng tấm lòng với đất nước". 

Anh tâm sự với em trai bao điều tâm huyết mà nhiều người trẻ tuổi khác chưa kịp nghĩ tới. Trong chuyến thăm quê nhà ngắn ngủi này, anh vẫn kịp tham gia cuộc biểu tình trước tòa sứ quán Campuchia để phản đối sự bức hại người Việt đang sống ở quốc gia này.

Trong thời gian du học ở Mỹ, Nguyễn Thái Bình vẫn dành rất nhiều sự quan tâm cho các em của mình. Anh hay viết thư, ghi âm các lời thăm hỏi cha mẹ và khuyên dạy em rồi gửi về cho gia đình. 

Anh cũng có thói quen chụp ảnh kỷ niệm tất cả các hoạt động của mình, từ chơi thể thao ở trường học, tham gia các hoạt động phản chiến... để gửi về nhà. Một số không kịp gửi thì bạn bè ở Mỹ đã gửi về cho gia đình sau khi anh hi sinh.

Giải mã hồ sơ Nguyễn Thái Bình - Kỳ cuối: Lá thư cuối cùng - Ảnh 3.

Nguyễn Thái Bình (áo trắng) phản đối chiến tranh trên đường phố Mỹ - Ảnh tư liệu gia đình

Tranh đấu cho quê hương thái bình

Các tàng thư mật của cảnh sát Sài Gòn cũng ghi rõ hành trình sống sôi nổi và hoạt động phản chiến tích cực của Nguyễn Thái Bình. 

Phần III báo cáo của Bộ tư lệnh Cảnh sát VNCH ghi chi tiết hoạt động của anh ở Mỹ như sau: "Suốt thời gian ở Đại học đường Washington, Bình là một cầu thủ hữu hạng của Soccer Team. Kỳ nghỉ hè 1970, Bình trở về Việt Nam thăm gia đình trong hai tháng. Bình đi quan sát Huế, Thủ Đức, Vĩnh Long, Cần Thơ, Mỹ Tho và chứng kiến cảnh đổ nát tàn phá. 

Khi trở lại Hoa Kỳ, Bình gặp lại một số bạn bè như Đoàn Hồng Hải, Đỗ Đăng Giao, Huỳnh Thị Kim Chi, Trần Lê Dinh, Ngô Vĩnh Long, Nguyễn Hữu An, Nguyễn Hội Chân. Nhóm này lại là nhóm sinh viên phản chiến nên đã khuyến khích Bình tham gia các cuộc hội thảo phản chiến...".

Báo cáo mật của cảnh sát Sài Gòn này còn ghi thêm: "Ngày 23-2-1971, Bình đọc diễn văn chống đối chiến tranh Việt Nam tại Đại học đường Washington. Ngày 10-2-1972, Bình và 10 sinh viên Việt Nam trong nhóm phản chiến chiếm Tòa lãnh sự VNCH tại New York. 

Ngày 11-2-1972, Bình thuyết trình tại Đại học đường Washington đề tài "Phản ứng về sự leo thang chiến tranh tại Việt Nam". 

Ngày 23-2-1972, Bình viết trên báo Daily của Đại học đường Washington đề xuất đến cuộc thảm sát thường dân Việt Nam tại Mỹ Lai do trung úy Calley gây ra, và đả kích chương trình hòa bình của Tổng thống Nixon...".

Điều tra của cảnh sát Sài Gòn ghi nhận chỉ từ tháng 2 đến đầu tháng 7-1972, tức thời điểm Bình về nước trên chuyến bay 841, anh đã tham gia hoặc trực tiếp tổ chức hàng chục sự kiện phản chiến khác nhau tại Mỹ. 

Trong đó, gần ngày Nguyễn Thái Bình hồi hương là sự kiện anh phát truyền đơn và yêu cầu được đọc diễn văn tại lễ nhận bằng tốt nghiệp đại học. Bị ngăn cản, anh đã từ chối nhận bằng tốt nghiệp, cởi trả lễ phục và bị cảnh sát Mỹ tạm giữ trong hai tiếng. Sau đó, anh và 10 người bạn bị cắt học bổng, trả về Việt Nam.

Nhiều năm nhắc lại kỷ niệm không quên này, người em Nguyễn Trường Sanh cho rằng chính những sự kiện phản chiến ở Mỹ đã thể hiện rõ lòng yêu nước của anh trai mình. Những lá thư anh viết, những băng ghi âm anh gửi về đều khát khao ngày thanh bình cho đồng bào quê hương.

...Một ngày sau khi anh Nguyễn Thái Bình hi sinh, mẹ anh (bà Lê Thị Anh) và người em trai Nguyễn Trường Sanh đi nhận thi hài anh ở Bệnh viện Nguyễn Văn Học. 

Bị sát hại dã man bởi 5 phát đạn Mỹ vào lưng, nhưng anh vẫn nằm đó như đang ngủ, gương mặt vẫn rực nét mạnh mẽ, cương trực như tháng ngày tranh đấu cho quê hương thái bình...

Giải mã hồ sơ Nguyễn Thái Bình - Kỳ cuối: Lá thư cuối cùng - Ảnh 4.

Một ca khúc do anh Nguyễn Thái Bình sáng tác năm 1972

Lá thư cuối cùng

Dòng đầu lá thư này được Nguyễn Thái Bình đề: "Guam, ngày 2-7-1972", tức thời điểm chuyến bay 841 hạ cánh xuống phi trường ở đảo Guam trước khi bay đến Manila.

"Ba má,

Con biết ba má và các em con sẽ khổ nhiều trong cuộc sanh ly hay tử biệt này...

Suốt mấy năm qua khi nghĩ đến quyết định này đã làm cho con giằng co tâm não, để cuối cùng chọn con đường chông gai, khổ nhọc này vì con đã thấy rõ đâu là con đường sống của dân tộc, đâu là con người tàn bạo dã man nhất.

Sự đau khổ của đồng bào quê hương suốt mấy chục năm qua dưới bom đạn đốt phá không gì sánh nổi. Đau khổ này của ba má ví bằng đau đớn của bao triệu cha mẹ Việt Nam mất đi đứa con yêu.

Hôm nay vì chính nghĩa, vì sự sinh tồn của cả một dân tộc, vì chân lý, lẽ công bằng nhân đạo mà con có hi sinh thì cái chết này không phải là một sự chấm dứt mà là một sự khởi đầu cho một sự hồi sinh của thế hệ tương lai.

Đường con đi nhất định theo chân anh hùng Việt Nam đi vào thanh sử chứ không bám gót ngoại xâm làm thân tôi đòi nô lệ...

Con yêu của ba má

Anh của các em thương

Nguyễn Thái Bình"

QUỐC MINH

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 5: Trả nghĩa thành phố bằng một đời thầy thuốc

Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, bác sĩ Phan Bảo Khánh vào ngành y trong giai đoạn đất nước ở thời kỳ lịch sử đầy biến động.

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 5: Trả nghĩa thành phố bằng một đời thầy thuốc

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 4: Dang tay với những phận người khó khăn

TP.HCM dang rộng vòng tay với cả bao thân phận nghèo khó, những người khiếm khuyết, thiệt thòi cũng có thể mưu sinh thiện lương ở TP này.

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 4: Dang tay với những phận người khó khăn

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 4: Từ gánh hàng rong đến cuộc sống đủ đầy

25 năm trước, khi bước chân lên chuyến xe rời TP hoa phượng đỏ Hải Phòng vào TP.HCM lập nghiệp, bà Vũ Thị Thoa (53 tuổi, hiện ngụ phường An Khánh, TP Thủ Đức) chỉ có vỏn vẹn vài bộ quần áo và một ít tiền phòng thân.

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 4: Từ gánh hàng rong đến cuộc sống đủ đầy

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 3: Gói cháo bột TP.HCM mang ra thế giới

Thuận, ông chủ trẻ của thương hiệu cháo bột cá lóc Cà Mèn, nói rất biết ơn khi được thành phố tạo cơ hội tốt nhất cho những người xa quê.

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 3: Gói cháo bột TP.HCM mang ra thế giới

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 2: Chàng thủ khoa đất đỏ và giấc mơ đổi đời

19 năm về trước, chàng trai trẻ Đặng Dương Minh Hoàng rời quê hương Bình Phước mang theo khát vọng đổi đời ở miền đất hứa TP.HCM.

Sài Gòn - TP.HCM - miền đất hứa bao phận người - Kỳ 2: Chàng thủ khoa đất đỏ và giấc mơ đổi đời

Bùa yêu, biến thái và lừa đảo: Đốt tiền để làm bùa yêu kỳ dị

Nhiều người sau khi làm bùa yêu không chỉ mất tiền mà còn khủng hoảng tâm lý nặng nề vì bị những kẻ biến thái dụ dỗ.

Bùa yêu, biến thái và lừa đảo: Đốt tiền để làm bùa yêu kỳ dị
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar