Đắng lòng với con tôm, hạt muối

Phóng to

Anh Nguyễn Phùng thở dài trên đồng vì nuôi tôm nợ nần chồng chất, làm muối phải mua muối mà ăn

Nuôi con tôm, ôm cục nợ

Hiện nay, ở nhiều vùng nuôi tôm trong tỉnh Quảng Ngãi trúng đậm. Bên hồ tôm, người dân thả lưới bắt lên cân, bán. Ngoài đường làng, xe đông lạnh lên xuống chở tôm bóp còi inh ỏi. Nhưng về vùng triều xã Tịnh Hòa nằm bên cửa biển Sa Kỳ chỉ thấy đồng không mông quạnh, những chòi của người nuôi tôm nghiêng ngả. Đi sâu vào bên trong cánh đồng thôn Xuân An, thấy những ô ruộng muối đầy nước và đáy nổi rong rêu. Đây đó trên đồng, bóng nhiều người đang gò lưng tát nước từ ruộng muối ra con mương nhỏ.

Ông Bùi Thái Bình, 86 tuổi ở thôn Xuân An cho hay đây vốn là đồng muối nổi tiếng trong tỉnh. 15 năm trước, khi con tôm sú lên ngôi, người dân bỏ công sức đào ruộng muối làm hồ nuôi tôm. Nhưng rồi, dầu nhờn, xăng cặn của tàu thuyền ở cửa biển Sa Kỳ ùa vào cộng với nước thải của hồ nên nguồn nước bị ô nhiễm. Đó là chưa kể chất lượng con giống không đảm bảo nên tôm nuôi bị chết.

Cứ sau một vụ nuôi tôm bị thua lỗ tiền của đội nón ra đi thì dân lại “khát“, lại hy vọng vào vụ kế tiếp nên cố gắng vay mượn tiền của về cải tạo hồ, thả giống nuôi trở lại. Nhưng rồi nhiều vụ thất bát, nhiều người méo mặt vì nợ nần chồng chất. Phó chủ tịch UBND xã Tịnh Hòa Nguyễn Duy Thiên cho biết: Chưa tính vốn đầu tư ban đầu, vốn vay trong dân mà chỉ riêng khoản nợ ngân hàng đã lên trên 2 tỷ đồng.

Làm muối, phải mua muối mà ăn

Thua lỗ kéo dài nên người dân bèn nghĩ cách lấp hồ tôm làm ruộng muối trở lại. Nhưng, với những hộ có nhiều lao động thì việc san lấp hồ còn dễ dàng, chứ nhà neo người thì phải vay ngân hàng để lấy tiền thuê mướn. Nghiệt nỗi nợ ngân hàng trở thành nợ xấu, nợ khó đòi nên ngân hàng lắc đầu không cho vay. Trên 300 hộ có nguyện vọng cải tạo 95 ha mặt hồ nuôi tôm thành ruộng muối nhưng cũng chỉ làm được 15 ha. Số còn lại đành bỏ hồ trống.

Phóng to

Nhiều ruộng muối mới kết tinh bị mưa xuống muối tan hết

Làm muối cũng chẳng dễ. Anh Nguyễn Văn Nhân đang gò lưng tát nước ngẩng nhìn chúng tôi thở dài: ”Từ đầu vụ đến giờ, làm diêm dân muốn ướp con cá cũng phải đến quán mua muối thì xót biết chừng nào“

Nghề làm muối ở Tịnh Hòa chỉ kéo dài từ tháng 3 đến cuối tháng 6 âm lịch, nhưng đến giờ đã cnửa cuối tháng 5 mà diêm dân vẫn chưa thu được hạt muối nào. Anh Nguyễn Văn Sinh kể: “Làm muối tính từ lúc đưa nước biển vào ruộng thì 15 ngày sau là thu hoạch. Thế nhưng từ đầu vụ đến nay, trời cứ bắt bí mãi. Nhiều ruộng muối, bỏ công sức làm nền, cho nước vô ruộng đến khi muối kết tinh thành hạt thì trời lại mưa, muối tan ra hết".

Dạo quanh đồng muối mà chẳng thấy muối đâu, chỉ thấy những ô ruộng đầy nước, chúng tôi lại gặp những người dân mặt mày đen nhẻm, gồng mình tát nước. Vuốt mớ tóc đẫm mồ hôi, anh Nguyễn Phùng thở dài: “Nuôi tôm tôm chết, làm muối chẳng có muối mà ăn nên vợ tui vô Sài Gòn làm thuê lâu rồi. Ở nhà chỉ có tui với mấy đứa nhỏ. Thiếu gạo ăn thì qua cậu, dì, cô chú mượn chứ lấy đâu ra tiền mà mua”.

Tình cảnh của anh Phùng cũng là tình cảnh chung của nhiều hộ dân ở vùng nuôi tôm, làm muối Tịnh Hòa.