Đại biểu Quốc hội đề nghị giãn lộ trình bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh

Chiều 17-6, Quốc hội tiếp tục thảo luận hội trường về kinh tế - xã hội. Trong đó nhiều đại biểu tập trung thảo luận về tình hình sức khỏe doanh nghiệp, điều kiện kinh doanh.

Truyền thông và hướng dẫn thực hiện về thuế khoán đối với hộ kinh doanh

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) đánh giá cao thành tựu kinh tế - xã hội năm 2024 và đầu năm 2025 của Việt Nam trong bối cảnh tái cấu trúc thương mại toàn cầu gây áp lực lớn lên các nước đang phát triển.

Tăng trưởng trong nước dựa nhiều vào xuất khẩu nhưng phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu, dẫn đến giá trị gia tăng nội địa thấp. Lao động giá rẻ và tài nguyên thiên nhiên - các động lực tăng trưởng và lợi thế cạnh tranh truyền thống - đang cạn kiệt.

Bối cảnh đó, Đảng xác định “bộ tứ trụ cột” (4 nghị quyết 57, 59, 66 và 68).

Theo ông Nghĩa, cùng các chủ trương, chính sách về an sinh xã hội, "bộ tứ" đã hình thành khung lý luận để đưa đất nước bước vào công cuộc đổi mới lần hai với cải cách sâu và rộng trên nhiều lĩnh vực.

"Đây là cơ hội lớn để xác định lại động lực và mô hình tăng trưởng. Từ đó tăng cường năng lực nội sinh và phát triển nền kinh tế Việt Nam tự chủ, tự cường. Tự chủ, tự cường càng có ý nghĩa khi vai trò của pháp luật và các định chế quốc tế đối với các xung đột, vi phạm đang có dấu hiệu suy giảm", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Đại biểu nêu kiến nghị Chính phủ quan tâm đến vấn đề nâng cao năng lực nội tại của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong nước. 

Ông Nghĩa nói doanh nghiệp là lực lượng nòng cốt trong việc xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự cường. Việc tham gia các dự án công để thụ hưởng nguồn lực và hỗ trợ của Nhà nước là giải pháp hữu hiệu nâng cao năng lực cho doanh nghiệp. 

Vì vậy, ông đề nghị Chính phủ ưu tiên doanh nghiệp trong nước được thực hiện các dự án đầu tư công, nhất là các dự án có quy mô lớn về hạ tầng như: giao thông, công nghệ hay năng lượng. 

Cũng theo ông Nghĩa, trong khoảng gần 5 triệu hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh ở nước ta thì có hơn 2,5 triệu hộ kinh doanh có đăng ký mã số thuế. Số còn lại đa phần là cá nhân kinh doanh, chiếm gần 50%.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. 

Nghị quyết 198 của Quốc hội bổ sung cá nhân kinh doanh và quy định hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1-1-2026.

Trong khi nghị định 70 của Chính phủ hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử từ 1-6-2025 cho cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Vì vậy ông đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo truyền thông và hướng dẫn thực hiện. Trường hợp cần thiết, trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh phạm vi áp dụng, giãn lộ trình bỏ thuế khoán để bảo đảm tính khả thi, phù hợp nghị quyết 68 và khoan sức dân, ngăn chặn lạm phát tăng cao.

Hỗ trợ các hộ kinh doanh về thủ tục, nhất là khai thuế 

Trước đó, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho hay báo cáo ngày 16-6 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về giải trình ý kiến thảo luận tổ đã cập nhật thêm nhiều số liệu cho thấy nền kinh tế có nhiều điểm sáng, chuyển biến rất tích cực. 

Trong những con số được bộ trưởng in đậm tại báo cáo này, có tổng số lượng doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường 5 tháng là 118.000 doanh nghiệp, cao hơn số rút lui khỏi thị trường.

Tuy nhiên ông Đồng cho hay qua nắm bắt tình hình thực tế và phản ánh của cử tri nổi lên một vấn đề rất cần được quan tâm, đó là quy định không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1-1-2026 đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Chính sách hiện gây nhiều ý kiến trái chiều. Các quan chức thuế và chuyên gia cho rằng chính sách này giúp hộ kinh doanh nâng tầm, song nhiều hộ kinh doanh hoang mang, thậm chí chỉ nhận tiền mặt như báo chí đã phản ánh.

Ông Đồng cho rằng có 2 việc cần làm ngay, đó là tăng cường truyền thông để người dân hiểu đúng, hiểu đầy đủ về chính sách mới này. 

Cùng với đó cần hỗ trợ các hộ kinh doanh về thủ tục, nhất là khai thuế cho đến khi họ làm được thay vì cứ đến thời điểm chính sách có hiệu lực lại kiểm tra, nếu hộ nào chưa thực hiện được sẽ phạt.

"Tôi đã nghe một cử tri là một doanh nghiệp nhỏ phản ánh nếu chậm nộp từ 1 - 2 ngày sẽ bị hành lên hành xuống nên họ xin rút từ doanh nghiệp xuống hộ kinh doanh. Vì thế, cách thức tổ chức triển khai là hết sức cần thiết và quan trọng, nhất là người dân và doanh nghiệp đang phải thích ứng với sự thay đổi chính sách nhanh và nhiều như thời gian này", ông Đồng nêu.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Cùng với bỏ thuế khoán, nghiên cứu đề xuất Luật Hộ kinh doanh

Bộ Tài chính suy nghĩ về việc đề xuất ban hành Luật Hộ kinh doanh cá thể để xác định pháp lý cũng như mô hình tổ chức, hoạt động cho hộ kinh doanh cá thể.