Cuốn sách tôi đang đọc: Tự sự của trinh tiết

Ảnh: XUÂN TIẾN

Như thể một động thái khiêu khích sự đọc, chuyên khảo Tự sự của trinh tiết: Nhân vật liệt nữ trong văn học Việt Nam Trung đại thế kỷ X - XIX của Phạm Văn Hưng, ngay từ nhan đề, đã cho thấy sự tinh tế trong cách đặt vấn đề của tác giả.

Dựa trên một tín niệm khởi đi từ câu nói nổi tiếng của nhà văn, nhà triết học nữ quyền người Pháp Simone de Beauvoir (1908-1986): “Người ta sinh ra không phải là phụ nữ, mà trở thành phụ nữ”, chuyên khảo đã đi sâu lý giải nguyên nhân, trình bày cặn kẽ diễn tiến về cách nhìn của người đời xưa đối với tiết hạnh của phụ nữ bằng những lý luận nhân sinh sắc sảo cùng những dẫn chứng sử liệu, văn liệu công phu, xác thực.

Không chỉ hữu ích trong việc phục dựng lại tâm thế của người xưa trong cách nhìn về trinh tiết của phụ nữ được quy hạn bởi hệ thống triết học thực hành đạo đức dung hợp tôn giáo - chính trị - luân lý của Nho giáo thời kỳ Trung đại mà xa hơn, và quan trọng hơn, chuyên khảo còn có giá trị tham khảo cũng như gợi ý giải quyết những ảnh hưởng của cách nhìn đó trong bối cảnh những dấu vết định kiến vẫn còn tồn tại nơi xã hội Việt Nam hiện đại.

Theo nghĩa này, tác phẩm không chỉ có giá trị khoa học mà còn có giá trị thực tiễn cao.