Chiến thắng của ông Trump

Báo chí châu Âu ngày 26-6 không giấu được sự cay đắng khi bình luận về thắng lợi của ông Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở La Haye, Hà Lan.

Với những tựa đề "ngoan ngoãn nghe lời" hay "cúi mình quy phục", truyền thông châu Âu phản ánh tâm trạng bất lực trước áp lực từ Washington.

Lần này ông Trump đã đạt được điều mà ông chưa làm được trong nhiệm kỳ đầu: buộc các nước thành viên NATO phải chia sẻ gánh nặng chi phí quốc phòng với Mỹ.

Tuyên bố chung từ hội nghị cho thấy các nhà lãnh đạo trong khối cam kết nâng tổng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào năm 2035 - con số cao hơn đáng kể so với mục tiêu hiện tại là 2%.

Đòn áp lực của Mỹ

Chiến thuật đàm phán đặc trưng của ông Trump một lần nữa phát huy hiệu quả tại La Haye.

Trước hội nghị, câu hỏi lớn nhất là liệu Tổng thống Mỹ có cam kết với điều 5 của Hiệp ước NATO - trụ cột về phòng thủ tập thể của khối hay không.

Ông Trump khéo léo tránh đưa ra xác nhận trực tiếp, biến những tuyên bố lấp lửng thành con bài tẩy trong đàm phán.

Sự lo ngại của các đồng minh châu Âu thể hiện rõ qua việc hội nghị thượng đỉnh năm nay được rút ngắn để tránh viễn cảnh ông Trump rời đi trước khi kết thúc.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte còn phải công khai tiết lộ rằng nhà lãnh đạo Mỹ có "tâm trạng rất tốt" trong buổi tiệc tối do Nhà vua Hà Lan chủ trì.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cũng bày tỏ cảm kích về sự tiếp đón trọng thị của Hoàng gia Hà Lan.

Bối cảnh giúp ông Trump đạt được chiến thắng nhanh gọn lần này còn có sự đe dọa rút khỏi sự hỗ trợ Ukraine trong xung đột với Nga, đồng thời thị uy sức mạnh quân sự Mỹ bằng cuộc không kích chớp nhoáng vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Cuối cùng ông Trump đã thể hiện lời lẽ hòa giải khi gọi thỏa thuận tăng chi tiêu quốc phòng là "chiến thắng lớn cho tất cả".

Tất cả cùng thắng?

Các thành viên NATO buộc phải chấp nhận rằng việc giữ Mỹ trong "phòng thủ tập thể" là then chốt trước những thách thức an ninh ngày càng gia tăng.

Quyết định tăng ngân sách nghiêm túc lần này được dự báo sẽ định hình lại bức tranh quốc phòng của liên minh trong nhiều thập niên tới.

Theo kế hoạch chi tiết, 32 nước thành viên NATO sẽ phân bổ 3,5% GDP cho chi phí quốc phòng cốt lõi và 1,5% GDP còn lại cho các lĩnh vực an ninh liên quan như an ninh mạng, cơ sở hạ tầng trọng yếu và củng cố nền tảng công nghiệp quốc phòng. Tiến độ đạt các mục tiêu này sẽ được xem xét kỹ lưỡng vào năm 2029.

Sự thống nhất hành động của NATO khiến các cường quốc như Trung Quốc và Nga phải lên tiếng phản ứng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn nhắc nhở: "NATO tự nhận mình là một tổ chức khu vực nhưng vẫn tiếp tục vươn ra ngoài phạm vi địa chính trị được xác định trong hiệp ước và sử dụng kết nối an ninh Á - Âu làm cái cớ để có sự hiện diện ở châu Á - Thái Bình Dương".

Trước đó Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã cảnh báo về "sự tăng cường quân sự ồ ạt" của Bắc Kinh và sự ủng hộ của nước này đối với Nga trong cuộc chiến Ukraine.

Đáp trả, ông Quách Gia Khôn gọi đó "chỉ là một cái cớ khác của NATO nhằm tăng mạnh chi tiêu quân sự" và khuyên: "Nếu NATO thực sự quan tâm đến an ninh ở châu Âu và thế giới, họ nên ngừng thổi bùng ngọn lửa và kích động xung đột".

Từ phía Nga, Hãng tin TASS dẫn nguồn báo Mỹ Washington Post cho biết ông Trump cam kết trong phiên họp chính rằng "Nga sẽ không tấn công các nước NATO chừng nào ông vẫn còn tại vị ở Nhà Trắng".

TASS cũng nhắc lại lời Tổng thống Putin tại cuộc họp với các hãng thông tấn hàng đầu thế giới ngày 19-6, gọi những cáo buộc Nga có kế hoạch tấn công châu Âu và NATO là "dối trá và vô nghĩa".

Ông Trump khẳng định Iran không kịp di dời uranium

Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố Iran không kịp di dời uranium khỏi các cơ sở hạt nhân trước khi bị máy bay B-2 đánh bom.