Châu Á tìm tiếng nói trong kinh tế toàn cầu

WEF Thiên Tân - sự kiện được ví như "WEF Davos mùa hè" - diễn ra khi căng thẳng Trung Đông còn chưa ổn định, trong khi hạn chót mà Mỹ tạm dừng áp thuế đối ứng với hàng chục nước trong 90 ngày sắp đến gần.

Trong bối cảnh đó, WEF Thiên Tân được xem như một cơ hội tốt để các nước trao đổi, thúc đẩy hợp tác, đảm bảo các mục tiêu tăng trưởng.

Đa phương hóa giữa thách thức

Hội nghị năm nay quy tụ hơn 1.500 đại biểu toàn cầu từ chính phủ, doanh nghiệp, học thuật... Trọng tâm là làm thế nào để tinh thần kinh doanh và đổi mới có thể khơi dậy tăng trưởng trong bối cảnh địa kinh tế đang thay đổi nhanh chóng.

Đây là một vấn đề quan trọng với châu Á, nơi chiếm gần 60% tăng trưởng toàn cầu vào năm 2024. Tuy nhiên mô hình tăng trưởng dựa trên tự do hóa thương mại và hội nhập vào chuỗi giá trị của châu Á đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Trong cuộc họp báo thuộc khuôn khổ WEF Thiên Tân ngày 24-6, các nhà kinh tế trưởng của diễn đàn đã đưa ra bức tranh ảm đạm về kinh tế toàn cầu.

Quỹ Tiền tệ quốc tế trước đó dự báo tăng trưởng của châu Á trong năm 2025 sẽ ở mức 3,9% - thấp hơn 0,7 điểm phần trăm so với năm 2024.

Thương mại toàn cầu cũng đang được định hình lại và ngày càng gắn chặt với các căng thẳng địa chính trị, tạo ra rủi ro phân mảnh trong nền kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, các đại biểu đã cùng thảo luận về câu hỏi "Trật tự kinh tế thế giới mới sẽ được định hình ra sao?" trong một phiên riêng của WEF Thiên Tân cùng ngày.

Trong số các ý kiến, đáng chú ý có nhận định của ông Jeffry A. Frieden - giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Columbia (Mỹ).

Ông khẳng định mặc dù một số nước lớn đang thoái lui khỏi các cơ chế đa phương, điều đó không đồng nghĩa chủ nghĩa đa phương đã chết.

Theo giới quan sát, những trở ngại có thể xảy ra từ căng thẳng thương mại gia tăng đòi hỏi một mô hình tăng trưởng cân bằng hơn cho châu Á.

Trong đó làm thế nào để nhu cầu trong nước mạnh hơn và bền vững, đồng thời đa dạng hóa xuất khẩu nhiều hơn và các mối quan hệ kinh tế khu vực chặt chẽ hơn nói chung là các giải pháp vượt qua khó khăn.

Việc thúc đẩy đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và hội nhập khu vực có thể giúp bảo vệ nền kinh tế khỏi những cú sốc toàn cầu, ví dụ như ASEAN.

Tương tự như vậy, các sáng kiến như Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có thể giúp tăng cường hợp tác không chỉ trong thương mại hàng hóa mà còn trong dịch vụ, kinh tế số và các quy định.

Việt Nam khẳng định vị thế

WEF Thiên Tân 2025 đánh dấu năm thứ ba liên tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính được mời tham dự và có bài phát biểu.

Nói về việc này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Minh Hằng khẳng định điều đó cho thấy sự coi trọng của Trung Quốc đối với Việt Nam cùng sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế bao gồm WEF đối với các thành tựu phát triển và định hướng chiến lược của Việt Nam thời gian qua.

Dự kiến Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dự phiên khai mạc WEF Thiên Tân, phiên đối thoại chính sách với chủ tịch điều hành WEF, phiên thảo luận "Thế kỷ của châu Á có đang gặp thách thức?" và các hoạt động liên quan khác.

Trong thời gian hội nghị (từ 24 đến 26-6), Thủ tướng và đại diện chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, giới học giả sẽ thảo luận tập trung vào 5 nội dung gồm giải mã kinh tế thế giới, triển vọng Trung Quốc, chuyển đổi ngành công nghiệp, đầu tư cho con người và hành tinh, năng lượng và vật liệu mới.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng, WEF Thiên Tân còn là dịp để người đứng đầu Chính phủ Việt Nam truyền tải đến cộng đồng quốc tế những thông điệp về mục tiêu, tầm nhìn, định hướng phát triển của Việt Nam, đặc biệt là những chủ trương lớn của Việt Nam để bước vào một kỷ nguyên phát triển mới.

"Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ có nhiều cuộc gặp gỡ, đối thoại với lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế, các tập đoàn hàng đầu nhằm đẩy mạnh hợp tác kinh tế, mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược mới, thu hút tối đa nguồn lực phục vụ thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và phát triển đất nước", bà Hằng nói thêm.

Cơn 'địa chấn kinh tế' rung chuyển châu Á

Các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương đối mặt với thách thức lớn khi Washington áp dụng thuế quan lên tới 104% đối với Trung Quốc và hàng chục quốc gia khác, đe dọa tăng trưởng dựa vào xuất khẩu của khu vực.