![]() |
Chủ nhiệm ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý - Ảnh: V.D |
Chủ nhiệm ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý khẳng định việc công khai tuyển dụng viên chức, công chức; công bố mức học phí, viện phí; việc minh bạch thông tin tài sản, hoạt động của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước... là vấn đề “cần thiết công khai, minh bạch để công dân tiếp cận nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình”.
Mở rộng cơ quan có trách nhiệm cung cấp thông tin
Theo tờ trình của Chính phủ đề nghị cơ quan có trách nhiệm cung cấp thông tin là các cơ quan Nhà nước bao gồm: cơ quan lập pháp, hành pháp, tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, kiểm toán nhà nước.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến trong Ủy ban pháp luật cho rằng cần mở rộng chủ thể cung cấp thông tin bao gồm các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị, xã hội nghề nghiệp, các đơn vị sự nghiệp công lập, các doanh nghiệp nhà nước trong phạm vi nhất định cũng phải có trách nhiệm cung cấp thông tin.
“Thực tế cho thấy, nhiều tổ chức được giao thực hiện chính sách, dự án lớn của Nhà nước như dự án xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ học nghề và tạo việc làm; tiếp nhận quản lý khoản viện trợ của nước ngoài; có các hoạt động liên quan đến quyền của công dân…” - ông Phan Trung Lý nói.
Thứ hai, đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, các trường học, bệnh viện có thu viện phí, học phí, tuyển dụng công chức, viên chức; nhiều tập đoàn kinh tế nhà nước được giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước và thực hiện các chương trình, đề án lớn của Nhà nước... cũng cần được công khai thông tin ,để công dân tiếp cận nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Theo Ủy ban pháp luật Quốc hội, việc mở rộng chủ thể cung cấp thông tin như vậy là phù hợp. “Bởi Luật tiếp cận thông tin là đạo luật cơ bản, chuyên ngành về quyền tiếp cận thông tin của công dân trên tất cả các lĩnh vực quan trọng của đời sống - xã hội. Do đó, việc quy định các chủ thể cung cấp thông tin trong Luật này cần phải bao quát được đầy đủ các chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin theo quy định của pháp luật”- ông Phan Trung Lý nói.
Phải cung cấp thông tin nhanh và miễn phí
Ông Phan Trung Lý cũng cho biết Ủy ban pháp luật của Quốc hội chỉ đồng ý một phần theo quy định cùa tờ trình dự án luật Tiếp cận thông tin, đó là trong thời hạn 5 ngày công dân sẽ được cung cấp thông tin hợp quy định.
“Đối với trường hợp yêu cầu cung cấp thông tin đơn giản, có sẵn thì cơ quan có trách nhiệm cần phải cung cấp ngay cho công dân mà không nên kéo dài trong thời hạn như quy định của dự thảo” - ông Phan Trung Lý nói.
Ủy ban pháp luật của Quốc hội cũng đồng ý cần phải xác định rõ trách nhiệm, việc xử lý đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân đưa tin không chính xác và việc khắc phục hậu quả đã xảy ra đối với người bị thiệt hại do thông tin không chính xác.
“Trong điều kiện khoa học công nghệ phát triển hiện nay, xã hội ngày càng dân chủ dẫn đến nguồn, hình thức, nội dung thông tin đa chiều, đa dạng, có những thông tin không chính xác được nêu qua truyền thông (cũng có thể gây thiệt hại lớn về lợi ích cho nhân dân” - ông Phan Trung Lý giải thích lý.
Đối với chi phí để tiếp cận thông tin, ông Phan Trung Lý cho rằng đây là quyền cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp và cũng là trách nhiệm của cơ quan nhà nước đối với công dân.
“Do vậy các thông tin phải được công khai thì công dân có quyền được tự do tiếp cận và việc cung cấp thông tin không phải trả phí, lệ phí” - ông Phan Trung Lý khẳng định.
Tại sao phải có luật Tiếp cận thông tin? Trước Quốc hội, Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường khẳng định: “Quyền tiếp cận thông tin là một trong các quyền cơ bản của con người, của công dân thuộc nhóm quyền dân sự”. Theo ông Cường, nhu cầu thông tin của công dân đang ngày càng gia tăng, nhất là các thông tin liên quan trực tiếp đến việc thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân (như thông tin trong lĩnh vực quy hoạch đất đai, giao thông, xây dựng, đền bù, giải phóng mặt bằng...). Trong khi đó, việc công khai và cung cấp thông tin của các cơ quan nhà nước mới chỉ đáp ứng một phần nhu cầu của người dân, chưa tạo điều kiện cho người dân tiếp cận thông tin một cách chủ động, nhanh chóng và thuận tiện. Thứ hai, theo Bộ trưởng Tư pháp, thực tế công dân chưa được bảo đảm cung cấp thông tin một cách chính thống bởi các cơ quan nhà nước tạo ra thông tin. Việc cơ quan nhà nước không cung cấp thông tin chính thống, chính xác, đầy đủ, kịp thời trong một số trường hợp đã tạo cơ hội cho những thông tin không đúng sự thật, gây dư luận xấu, ảnh hưởng đến trật tự và ổn định xã hội. “Thứ ba, việc không minh bạch, kịp thời trong cung cấp thông tin của các cơ quan Nhà nước cũng tạo nên sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin, đồng thời dẫn đến nguy cơ rủi ro trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cá nhân, các nhà đầu tư trong và ngoài nước; gây khó khăn cho việc xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, cản trở quá trình hội nhập quốc tế, từ đó làm ảnh hưởng đến tính cạnh tranh và sự phát triển bền vững của nền kinh tế” - Bộ trưởng Hà Hùng Cường nói. |
Bình luận hay