Bội nhiễm, sẹo phì đại vì bị sứa bám khi đang tắm biển

Bỏng rát toàn bộ chân trái sau 15 phút tắm biển

Mới đây, anh H. (42 tuổi, sống ở Hà Nội) cùng nhóm bạn đi tắm biển trong chuyến du lịch đầu hè. Thế nhưng chỉ sau khoảng 10 phút bơi, anh bất ngờ cảm thấy chân nhói buốt. Vài phút sau, cảm giác bỏng rát, ngứa lan dần,khiến anh phải quay vào bờ ngay lập tức, thấy sứa biển bám chặt vào chân trái, rất khó khăn mới gỡ được.

Tưởng chỉ bị kích ứng nhẹ không nguy hiểm, anh H. không xử lý gì ngoài việc tắm lại bằng nước ngọt. Tuy nhiên, vài giờ sau, vùng chân bắt đầu nổi mẩn đỏ, bỏng rát.

Thế nhưng thay vì đi thăm khám, anh cho rằng tổn thương đơn giản sẽ tự lành, một phần vướng lịch đi công tác nên anh tự mua thuốc ở quầy điều trị. Sau gần nửa tháng, tổn thương không thuyên giảm mà càng trầm trọng hơn, anh mới quyết định tìm gặp bác sĩ.

Trực tiếp thăm khám cho anh H., bác sĩ Nguyễn Tiến Thành - thành viên Hội Da liễu Việt Nam - cho hay bệnh nhân đến trong tình trạng viêm da tiếp xúc bội nhiễm và đã có sẹo phì đại do sứa biển.

Trên da có những vết sưng đỏ hình dây, xuất hiện bọng nước, bọng mủ và đau rát lan rộng. Đây là biểu hiện thường gặp khi độc tố từ xúc tu sứa tác động trực tiếp lên da.

Theo bác sĩ Thành, xúc tu sứa có chứa nematocyst, khi tiếp xúc da sẽ phóng thích độc tố như protein, histamin, serotonin và enzym gây viêm - kích thích mạnh da, gây bỏng rát, phù nề hoặc nổi bọng nước.

Chỉ cần tiếp xúc ngắn, vùng da bị chích sẽ phản ứng dữ dội. Một số trường hợp có thể nổi mề đay toàn thân, khó thở, tụt huyết áp - dấu hiệu của sốc phản vệ cần cấp cứu nhập viện ngay lập tức.

"Bệnh nhân bị phản ứng tại chỗ nhưng nếu xử trí sai cách, tổn thương có thể lan rộng và để lại sẹo thâm, sẹo phì đại vĩnh viễn. Bác sĩ cho biết sẽ mất vài tháng để da phục hồi hoàn toàn phần sẹo do sứa gây ra.

Đáng tiếc nếu bệnh nhân đi thăm khám sớm hơn, việc xử trí sẽ hiệu quả hơn và ít để lại di chứng", bác sĩ Thành chia sẻ.

Xử lý đúng khi bị sứa biển chích

Một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi bị sứa chích là rửa vết thương bằng nước ngọt, chà xát hoặc dùng đá lạnh. Theo bác sĩ Thành, đây là điều tuyệt đối không nên làm, vì sẽ khiến các nang chứa độc tố trên da vỡ ra, giải phóng thêm nọc và làm tổn thương trầm trọng hơn.

Xử trí đúng trong trường hợp này là giữ bình tĩnh, không cào gãi, không chà mạnh. Có thể rửa nhẹ vùng da bằng nước biển sạch nếu không có gì khác. 

Trong trường hợp có sẵn, giấm trắng (axit acetic) được xem là một lựa chọn an toàn để bất hoạt độc tố từ một số loài sứa phổ biến. Sau sơ cứu tại chỗ, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá mức độ tổn thương và điều trị kịp thời.

Bác sĩ Thành cảnh báo để phòng tránh sứa chích là quan sát kỹ biển trước khi xuống nước. Tránh bơi khi nước nổi bọt trắng, có vệt màu lạ hoặc thấy nhiều sinh vật nhỏ trôi nổi. Nếu có thể, nên mặc áo bơi dài tay và bơi gần bờ. 

Sau khi tắm biển, nên tắm lại bằng nước sạch càng sớm càng tốt để loại bỏ cặn muối và sinh vật bám dính.

Nếu không may bị sứa chích, cần ghi nhớ ba nguyên tắc cơ bản: không chà xát, không rửa bằng nước ngọt và không chủ quan. 

Trong tình huống không thể đến cơ sở y tế ngay, có thể rửa vết thương bằng nước biển sạch, dùng giấm trắng nếu có và chườm lạnh để giảm sưng. Khi thấy da nổi bọng nước lớn, mẩn ngứa lan rộng, khó thở hoặc chóng mặt, cần đến bệnh viện ngay để được can thiệp kịp thời.

Bé gái chằng chịt vết thương vì dính vào sứa biển

Mới đây, Bệnh viện Nhi trung ương tiếp nhận điều trị trường hợp bé gái N.P.L. (10 tuổi), nhập viện với vết thương chằng chịt trên tay do viêm da nặng sau khi tiếp xúc với sứa biển.