Bên trong lò đào tạo...

Các TVHK tương lai học cách sử dụng mặt nạ oxy - Ảnh: My Lăng

Trung tâm tọa lạc trên một khuôn viên rộng lớn ở đường Hồng Hà (Q.Tân Bình, TP.HCM).

Trung tâm có rất nhiều phòng học. Mỗi phòng là một môn khác nhau: phòng học chuyên dụng phục vụ A330Y, phòng học chuyên dụng phục vụ B777, phòng học trang điểm - trang phục, phòng học an toàn bay...

Ðiều rất thú vị là hầu như các phòng học ở đây đều mô phỏng không gian bên trong khoang máy bay.

Học cách... cười

Trung tâm huấn luyện bay còn có hẳn một khu vực rộng lớn, nơi chứa các mô hình như thật của máy bay Boeing 777, ATR 72, Airbus 320, F70... Ðó chính là nơi để học viên thực hành chữa cháy, sơ cấp cứu, trượt cầu phao trong tình huống khẩn cấp phải rời máy bay...

Học viên đến đây sẽ được dạy về Luật hàng không, cách vận hành máy bay, cách phục vụ khách hàng, trang điểm - ăn mặc, an toàn bay, an ninh hàng không, dịch vụ khách hàng, hàng hóa nguy hiểm, kỹ năng bơi, nhảy cầu phao và cả y tế hàng không.

Mỗi dòng máy bay lại phải học cách sử dụng các trang thiết bị trên máy bay đó. Toàn bộ tài liệu học hoàn toàn bằng tiếng Anh...

Chúng tôi được tham dự một buổi học tại phòng học trang điểm - trang phục của trung tâm huấn luyện bay. Phòng học sáng loáng với đèn, với những tấm gương khổ lớn được ốp cả bốn bức tường. Lớp học gồm có 23 thành viên.

Tất cả đều khoác trên mình bộ trang phục TVHK của Hãng Hàng không quốc gia Vietnam Airlines: nữ áo dài đỏ boọcđô duyên dáng, sang trọng. Nam áo sơmi trắng, cà vạt đỏ, quần tây đen, và giày tây đen rất gọn gàng, lịch lãm.

Hôm nay học viên được ba giáo viên xinh đẹp Thu Hằng, Phạm Thùy Dương, Nguyễn Phương Hiếu - cũng là các tiếp viên trưởng, tiếp viên phó của Vietnam Airlines - dạy bài “Xây dựng hình ảnh”.

Học viên được học rất kỹ, tỉ mỉ về tác phong, phong thái của một TVHK, từ cách cười, cách cúi chào khách, cách để hai tay như thế nào, biểu cảm của gương mặt, cử chỉ của mắt, cách đưa bàn tay ra hướng dẫn khách, cách di chuyển trên máy bay, tư thế nhặt đồ rơi, tư thế ngồi xuống giao tiếp với khách, khoảng cách giữa tiếp viên với khách...

Thú vị nhất có lẽ là phần học cách cười của TVHK. Giáo viên Thu Hằng giới thiệu ba kiểu cười: cười mỉm, cười tươi, cười với ánh mắt. Chị cho biết: “Cười tươi là cười hở từ 8 - 16 chiếc răng. Còn cười với ánh mắt là nụ cười tươi kết hợp với ánh mắt tươi, ánh mắt có hồn và không được hở lợi”.

Sau phần lý thuyết rất ngắn gọn, các học viên được thực hành ngay. Họ quay về phía tường, nhìn mình trong gương rồi được yêu cầu... nhắm mắt lại. Khi nghe tiếng vỗ tay của giáo viên, 23 học viên liền thực hành lần lượt ba kiểu cười trong sự kiểm tra, giám sát của ba giáo viên.

Sau đó các học viên được giới thiệu ba kiểu chào ứng với ba kiểu cười: chào gập người một góc 15 độ, 30 độ và 45 độ.

“Trước đó tôi không nghĩ làm TVHK lại phải học nhiều như vậy. Cứ nghĩ chỉ cần mặc đẹp, trang điểm đẹp, cười nói phục vụ khách là được” - Hồng Hạnh, TVHK của Hãng Jetstar, nói.

Cô nhớ lại: “Lần đầu tiên tiếp xúc với các khái niệm hàng không, tôi căng thẳng lắm vì... rất khó hiểu. Mà yêu cầu là phải vượt qua tất cả các môn mới được cấp chứng chỉ đi bay. Hồi đó chúng tôi được đào tạo trong ba tháng, kể cả học, thực tập. Học cuốn chiếu. Học xong là thi.

Mỗi môn có chứng chỉ riêng. Chỉ cần rớt một môn là bị loại nên học căng thẳng lắm. Ai cũng sợ rớt. Học từ sáng đến trưa về nghỉ được một tiếng, đúng 1g chiều vô học lại, đến 5g mới xong. Tối về ôn bài, mai thi”.

An toàn bay: Thử thách học viên

Nhiều TVHK cho biết môn “đáng sợ” nhất là an toàn bay.

Ðây là môn học rất quan trọng với nhiều nội dung như: học vị trí các thiết bị trên máy bay và cách sử dụng; cách giao tiếp với cơ trưởng, cơ phó khi có tình huống khẩn cấp; cách nhận biết khi cơ trưởng, cơ phó đọc khẩu lệnh, phải biết khẩu lệnh đó là tình huống gì, phải xử lý như thế nào; cách thoát hiểm lúc khẩn cấp; các tình huống xảy ra khi đang bay, cách sơ cứu các bệnh thông thường hay gặp, cách hỗ trợ các bác sĩ dưới mặt đất cấp cứu khi máy bay vừa hạ cánh...

Tiếp viên trưởng của VietJet Air Nguyễn Trần Anh Thư cho biết: “Chúng tôi phải học rất nhiều, các thiết bị lại rất nhỏ và nhiều cái na ná nhau nên dễ nhầm lẫn lắm. Tài liệu dày gần 10 cm, học trong vòng 15 ngày.

Cứ hôm nay học, hôm sau kiểm tra nên rất căng thẳng và áp lực. Ăn cơm chiều xong ai cũng ôm sách học. Hồi đấy học TVHK thấy còn căng thẳng hơn cả thi đại học”.

Trần Ngọc Thiên An (23 tuổi, TP.HCM) cho biết: “Thật sự đây là môn thử thách học viên. Tất cả trang thiết bị có trên máy bay đều phải học cách nhận dạng, cách vận hành. Học lý thuyết xong là thi ngay dù chưa lên máy bay nên phải hình dung. Thầy hỏi cái nào phải biết cái đó.

Môn này khó vì học về rất nhiều trang thiết bị chuyên ngành. Tôi phải đọc thêm sách. Thứ bảy và chủ nhật được nghỉ nhưng chẳng ai dám nghỉ, cứ cắm mặt vào sách. Ðứa nào cũng học ngày học đêm. Học tới sáng. Học đến sụt cả cân”.

Ðến cuối khóa học, học viên mới được lên máy bay thực hành. Mà thực hành vào buổi tối, lúc 20g vì lúc này mới có máy bay “nghỉ”.

Chị Hoàng Thu Nga (đoàn phó đoàn tiếp viên VietJet Air) cho biết: “Học viên sẽ được đào tạo dưới mặt đất trong hai tháng rồi lên máy bay huấn luyện trên không (thực tập) khoảng một tháng sẽ được bay chính thức.

Môn an toàn bay khó nhất và là môn học rất quan trọng. Giáo viên dạy rất kỹ môn này. Nhiều học viên sợ môn an toàn bay vì kiến thức chuyên môn phức tạp, khó hiểu, từ chuyên ngành nhiều mà lại giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Tuy khó khăn như vậy nhưng học viên chỉ được thi lại một lần. Nếu thi lần hai mà không qua sẽ phải dừng khóa học.

Sau khi thực hành trượt cầu phao ba lần, học viên sẽ kết thúc khóa huấn luyện. Học viên qua hết tất cả các môn mới được báo số (dạng như mã số nhân viên). Họ sẽ đi bay thực tập 20 chuyến rồi được bay chính thức.

__________

Kỳ tới: Phía sau nụ cười...