Báo động đỏ về mất rừng, tuyệt chủng động vật quý hiếm

Gỗ quý hiếm Phượng 'râu' chuẩn bị xây biệt thự - Ảnh: A.X.

Ngày 22-5, diễn đàn đối tác bảo tồn đa dạng sinh học nhân dịp 25 năm Việt Nam đồng hành cùng công ước đa dạng sinh học - do Tổng cục Môi trường phối hợp với Chương trình phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam tổ chức, nhận được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, GS.TSKH. Nguyễn Ngọc Lung - Viện trưởng Viện Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng, cho rằng từ thực tế câu chuyện bảo vệ rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, có nhiều bài học thất bại, trong đó đáng lưu ý nhất là việc để mất quá nhiều rừng tự nhiên và các loài động vật quý hiếm.

"Cũng có bài học thành công nhưng phải nhìn vào bài học thất bại để khắc phục. Đó là khi kinh tế phát triển, tài nguyên hao hụt. Dù đó là điều khó tránh, nhưng cần lấy bài học của các nước phát triển để không lặp lại, đó là khi có kinh tế, có rất nhiều tiền những cũng không phục hồi được các khu rừng tự nhiên, rừng quý hiếm", GS. Lung nêu.

Với thâm nhiên 60 năm gắn bó với sự nghiệp bảo vệ rừng, GS.Lung quả quyết: "Không ai dám nói trồng lại được rừng tự nhiên, vì đã là rừng tự nhiên, chỉ có thiên nhiên mới phục hồi được, mà phải qua tái sinh hàng trăm năm, nghìn năm, thậm chí hàng vạn năm".

"Ai cũng thấy lợi ích trước mắt là bắn được một con hổ hay tê giác thì sẽ có được lợi ích kinh tế lớn hơn nhiều so với việc bắt được chúng mà thả ra. 

Và chuyện truy săn động vật quý hiếm đó có nguồn gốc từ khái niệm theo tôi là sai lầm, đó là việc được ăn thịt hay dùng chế phẩm từ động vật quý hiếm thì như dùng thuốc quý mà người sắp chết ăn uống vào có thể sống thêm. Vì nhận thức như vậy nên tiền nào cũng bỏ ra mua và nhiều người truy săn cho bằng được", GS. Lung nêu.

Nhắc lại chuyện trùm gỗ Phượng "râu" ở Đắk Nông bị bắt mới đây, từ đó lộ ra cả ngàn m³ gỗ quý, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh - phó chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường, Anh hùng đa dạng sinh học ASEAN, khẳng định "gỗ đó không từ phá rừng thì từ đâu".

Theo GS.Huỳnh, dù khẩu hiệu bảo vệ rừng, bảo vệ động vật quý hiếm khỏi các nguy cơ tuyệt chủng luôn được nhắc đến, nhưng thực tiễn vẫn còn tư duy nặng về kinh tế, xem nhẹ việc bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ các nguồn gene.

"Giá trị thực của việc mất một con tê giác không phải là một con động vật mất, mà mất vĩnh viễn nguồn gene tê giác. 

Hay khi mất một cánh rừng tự nhiên ở Tây Nguyên, những giá trị được nhắc đến cũng chỉ là mất bao nhiêu ha, bao nhiêu m³ gỗ mà ít khi nhắc đến mất cả hệ sinh thái rừng tự nhiên, khi đó không phải mất về kinh tế nữa mà là mất môi trường sống của chính con người", ông Huỳnh nói.

Theo ông Huỳnh, từ bài học mất rừng tự nhiên, mất dần các loài động vật quý hiếm, việc tuyên bố đóng cửa rừng là cần thiết và cấp bách.

"Tuy nhiên, ở địa phương còn rừng tự nhiên, còn hệ sinh thái, đa dạng sinh học, những người làm khoa học như chúng tôi mong muốn lãnh đạo những địa phương này nhận thức lại về phát triển kinh tế, đừng chấp nhận đánh đổi môi trường lấy kinh tế và hãy giữ rừng, giữ đa dạng sinh học một cách thật sự vì cộng đồng, đừng vì lợi ích kinh tế", GS.Huỳnh khuyến cáo.

TTO - Được giao trực tiếp phụ trách lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng nhưng để lâm tặc vào khai thác gần 100m3 gỗ, phó chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình vừa bị kỷ luật.