Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy - Ảnh: GIA HÂN
Trưa 27-6, tổng thư ký Quốc hội tổ chức họp báo công bố kết quả kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Tại cuộc họp báo, một phóng viên nước ngoài đặt vấn đề Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp đã bỏ án tử hình với 8 tội danh.
Trong đó về điều khoản chuyển tiếp, luật quy định hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 1-7-2025 đối với người phạm 8 tội danh nêu trên của Bộ luật Hình sự mà chưa thi hành án thì không thi hành và chánh án TAND tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.
Phóng viên hỏi trường hợp bà Trương Mỹ Lan (người bị tuyên án tử hình trong vụ án Vạn Thịnh Phát - giai đoạn 1) có được áp dụng quy định chuyển xuống hình phạt chung thân hay không?
Trả lời vấn đề này, bà Nguyễn Phương Thủy - phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội - cho biết khi trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự tại kỳ họp, đại diện Chính phủ cũng đã có những phát biểu giải trình nói rõ quan điểm lý do vì sao bỏ án tử hình đối với 8 tội danh.
Đối với những người phạm tội đã bị tuyên án tử hình trước ngày 1-7-2025 nhưng thuộc 8 tội danh được bỏ án tử, nếu đáp ứng đủ điều kiện sẽ được xem xét chuyển xuống hình phạt chung thân.
Việc này thể hiện sự nhất quán trong nguyên tắc khoan hồng áp dụng luật có lợi cho người phạm tội, theo đó người phạm tội được hưởng các biện pháp xử lý nhẹ hơn khi luật mới thông qua có quy định mức án thấp hơn (so với bản án tuyên).
Trước đó, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó có nội dung bỏ án tử hình với 8 tội danh gồm:
- Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (điều 109);
- Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (điều 114);
- Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (điều 194);
- Vận chuyển trái phép chất ma túy (điều 250);
- Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (điều 421);
- Gián điệp (điều 110);
- Tham ô tài sản (điều 353);
- Nhận hối lộ (điều 354).
Mức án cao nhất với các tội danh này là chung thân.
Đối với bà Trương Mỹ Lan (chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), tháng 12-2024 Tòa án cấp phúc thẩm đã tuyên y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan trong vụ án Vạn Thịnh Phát (giai đoạn 1).
Cụ thể, Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM đã tuyên y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan về tội tham ô tài sản, 16 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, 20 năm tù về tội đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt là tử hình.
Đến tháng 4-2025, cấp phúc thẩm giảm cho bà Trương Mỹ Lan từ tù chung thân xuống 20 năm tù về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản", y án 12 năm tù về tội "rửa tiền" và 8 năm tù về tội "vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới", tổng cộng 30 năm tù.
Lộ trình giám sát việc sáp nhập tỉnh, tổ chức chính quyền 2 cấp?
Tại cuộc họp, phóng viên đề nghị cho biết khi sáp nhập tỉnh, thành phố và thí điểm mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Quốc hội sẽ có lộ trình giám sát cụ thể như thế nào để đảm bảo quá trình suôn sẻ.
Trả lời nội dung này, bà Nguyễn Phương Thủy nêu rõ việc thực hiện chủ trương về tổ chức chính quyền địa phương hai cấp cũng như sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, mà Quốc hội vừa quyết định tại kỳ họp lần thứ 9 là cụ thể hóa các chủ trương của Trung ương, của Bộ Chính trị từ đầu năm đến giờ.
Đây là một quá trình thực hiện liên tục với tiến độ khẩn trương. Các công việc triển khai nhanh chóng, và đến nay đã bám sát tiến độ đề ra, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Theo bà Thủy, Quốc hội thực hiện đúng chức năng đã thông qua nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và một loạt luật, nghị quyết khác có liên quan.
Việc này để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện chủ trương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thí điểm mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Cùng với đó, Chính phủ và các cơ quan liên quan cũng đang khẩn trương chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác để đảm bảo chính quyền địa phương hai cấp chính thức được vận hành suôn sẻ, thông suốt từ ngày 1-7-2025.
Với tư cách là cơ quan thực hiện quyền giám sát tối cao, Quốc hội sẽ thường xuyên theo dõi, xem xét và đánh giá quá trình triển khai thực hiện các luật, nghị quyết của Quốc hội về nội dung này để kịp thời hoàn thiện thể chế chính sách, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nếu có trong quá trình thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội cũng vừa thông qua nghị quyết về chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026. Trong đó đã giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội chủ động xây dựng, triển khai thực hiện chương trình giám sát của mình.
Đặc biệt, nghiên cứu tổ chức giám sát các nội dung liên quan trực tiếp đến việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, xã và việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp bằng các hình thức phù hợp hoặc lồng ghép với các hoạt động giám sát khác, bảo đảm hiệu quả và báo cáo kết quả thực hiện theo quy định của pháp luật.
Trong quá trình thực hiện này, nếu có những vấn đề phát sinh, được dư luận xã hội quan tâm nhiều, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ yêu cầu Chính phủ có báo cáo tổng kết chi tiết để báo cáo Quốc hội thảo luận và xem xét tại các kỳ họp tiếp theo.
Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã là vấn đề hệ trọng, được tất cả các cơ quan trong bộ máy chính trị từ Trung ương đến địa phương cũng như mọi tầng lớp nhân dân quan tâm.
Dựa trên chương trình giám sát đã được Quốc hội thông qua, trong thời gian tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội sẽ xây dựng chương trình giám sát của mình và đây sẽ là một nội dung ưu tiên trong thời gian sắp tới.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay