Cha lau khuôn bánh in trong một sáng xuân- Ảnh: tác giả cung cấp
Để có mẻ cốm Tết, ngay từ vụ thu hoạch hè thu cho đến vụ thu đông, má phải cẩn thận để riêng phần nếp hương vì nếu lẫn với các loại lúa khác thì làm cốm sẽ không được dẻo thơm như ý muốn.
Nếp hương được phơi nắng khô giòn, má giần sàng thật sạch rồi để vào thùng phuy đậy kín, phòng ngừa chuột phá và mối mọt. Hai mươi tháng chạp, má mang ra phơi lại một lần nắng mới trước khi mang đi xay thành gạo nếp.
Tôi còn nhớ ngày nổ cốm nếp là ngày mong đợi nhất trong năm. Ngay từ mờ sáng, lũ trẻ quê chúng tôi đã chực chờ ba má về mang theo hương cốm nếp thơm lừng cả gian nhà, và thể nào cha cũng cho mỗi đứa một nắm bỏng thơm dẻo ngon không thể tả.
Trong chiếc bao cha mang trên vai, có hai phần riêng biệt, phần bỏng cốm và bột nếp. Tối hôm ấy, dưới ánh lửa bập bùng sưởi ấm trong tiết trời tháng chạp rét căm gió núi, cả gia đình bắt đầu làm bánh.
Má mở chiếc chum sành đựng đường đen nấu thủ công, lấy lượng mật tiết ra dưới đáy chum đem sên trên chiếc chảo đồng cho tới, rồi trộn đều vào phần bột cốm. Khi trộn bột phải nhanh và đều tay để bột có độ sánh nhẹ, không khô cũng không nhão.
Chiếc chum sành đựng đường rút mật để làm cốm
Má múc đổ vào chiếc khuôn gỗ, cha cùng anh hai dùng chiếc chày giã gạo đè giữ thăng bằng lên trên sao cho bột bánh nén lại thành hình. Chúng tôi nhìn những chiếc bánh đã in chắc nịch, mang hình những chiếc bông năm cánh, hình vuông hình tròn khắc trong khuôn gỗ, thấy Tết đã ngập tràn!
Trong lúc in bánh, má thường cho chúng tôi những cái bị móp góc hoặc không chắc bột, tôi không dám ăn nhanh, sợ cái dẻo thơm của bột nếp hương no nắng mới quyện trong mật mía ngọt thanh sẽ trôi nhanh xuống cổ.
Tôi muốn nhấm nháp "vị Tết" của riêng mình thật lâu, thật đằm trong không gian ám đầy muội khói.
Phần hạt cốm má cũng trộn cùng với mật, vo tròn thành viên cốm nhỏ hơn cổ tay. Lớp mật mía tới đường dẻo ngọt, kết dính với hạt bỏng thơm cả giấc mơ thời thơ ấu. Bánh in xong, má không cất ngay mà sắp đều lên chiếc nia tre, để trên gác bếp, phía dưới để ít tro và than nóng.
Sáng hôm sau, những chiếc bánh cốm in se cứng hơn bởi được hong than lửa một cách âm ỉ, từ từ. Và dường như chính cái tàn hương khói than tháng chạp càng làm dậy hơn mùi thơm cốm mới, mùi mật ngọt và cả chút lẩn khuất của nắng mưa, sương gió vụ mùa.
Má cẩn thận lấy từng cái một cho vào chiếc thẩu chai và bao giờ cũng chọn những chiếc bánh đều tay và đẹp nhất để bày lên ban thờ để cha thành kính thắp hương cho ông bà, tiên tổ.
Tôi đi qua bao cái Tết ấu thơ ở làng là bao nhiêu tháng chạp được quây quần bên gia đình cùng nhau làm bánh in đón Tết.
Và dẫu nắng mưa dập dồn, dẫu mùa màng ấm no hay thất bát, năm nào má cũng vun vén để có cái Tết ấm áp nhất có thể.
Cha và má dẫu không còn khỏe để tự tay gặt đám nếp hương, tự tay túm nút lá chuối khô, kê cao chiếc chum sành để rỉ mật đường nhưng vẫn lặng lẽ lau bóng nước thời gian từng thứ một.
Nơi gian bếp nhỏ, chiếc khuôn gỗ in bánh, chiếc lu đất và cả chiếc chảo đồng để sên mật lặng yên nằm đó như chứng nhân đổi thay.
Tôi đi dọc con đường làng quanh co, đứng bên thửa ruộng nếp cha trồng, sau vụ lụt giờ trắng khô gié nếp. Lũ chim sẻ ri rúc đầu tìm những hạt lưng lửng còn sót lại. Trong cái rét se cuối năm, vẫn còn phảng phất hương nếp, hương của chiếc bánh in thương nhớ thuở nào.
"Món Tết quê nhà" cảm ơn hơn 230 bạn đọc đã gửi bài
Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những câu chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, mâm Tết xa quê của bạn...
Bạn đọc có thể viết về những câu chuyện thú vị quanh mâm cơm Tết, những món ăn tình thân sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong mâm cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như tâm tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.
Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 25-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân Quý Mão 2023. Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email [email protected].
Ban tổ chức đã nhận được hơn 230 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến hết ngày 14-11:
Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xuân Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma Tân Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle, Mỹ Hà Đoàn, Duy Buu, Tường Anh Linh, Tuyết Nhung Triệu, Song Dai, Dong Mây Thong, Trang Nguyễn Thị Thùy, Hạnh Bảo, Trần Hiếu Nguyễn, phước vothi, Trần Thị Thoan, vinh hoa nguyen, Đạt Nguyễn Huỳnh, Thị Hiền Lê, Phùng Mỹ Lâm, Hien Duong, Minh Út Nguyễn, Loc Le, Phuong Hoai, Binh An, Ha Thu, Nguyễn Ngọc Hùng, Kim Ngân Cao, Nga Cao, Nguyễn Văn Mai, Hồng Thắm, duc nguyen nguyen, Thi Thuy Tran, Phạm Huỳnh Luân, Dương lê Đức, Tường Anh Linh, ngoc nguyen...
BAN TỔ CHỨC
Đăng ký tại đây
Bình luận hay