​Viêm amidan và khi nào nên cắt amidan

Viêm amiđan là một trong những bệnh tai mũi họng thường gặp ở trẻ em và người lớn. Viêm amiđan có thể là viêm cấp, viêm amiđan cấp tái hồi, viêm amiđan mạn, viêm tấy hoặc áp xe quanh amiđan.

Viêm họng, có người gọi là sưng họng, là phản ứng viêm của phần họng, thường bao gồm một phần ba sau của lưỡi, phần sau mềm của vòm họng và amidan. Viêm là một phản ứng của cơ thể với các thành phần mà nó nghĩ là gây hại cho cơ thể. Phản ứng này thường gồm các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau của vùng bị viêm.

Bởi vì amidan là một thành phần nằm trong họng, viêm họng thường cũng làm viêm amidan. Do đó phải thăm khám trực tiếp bằng cách khám họng mới xác định được viêm amidan đơn thuần hay có kèm viêm họng hay không.

Cắt amiđan là phương pháp điều trị hữu hiệu khi được chỉ định chính xác nhằm loại bỏ tổ chức amiđan không còn vai trò miễn dịch và trở thành một ổ viêm chứa đầy các loại vi khuẩn hoặc quá phát bít tắc hô hấp trên hoặc nghi ngờ phát triển thành u ác tính.

Nên cắt amiđan trong các trường hợp sau đây:

- Viêm amiđan mạn tính có > 6 đợt tái phát trong 1 năm trong 2 năm liên tiếp. Viêm Amiđan mạn tính kéo dài đã được điều trị nội khoa tích cực trong vòng 4 – 6 tuần bệnh nhân vẫn đau họng, viêm hạch cổ, hơi thở hôi.

- Áp-xe quanh amiđan ít nhất một lần phải nhập viện điều trị.

- Viêm amiđan gây biến chứng sốt thấp khớp, viêm vi cầu thận hoặc gây viêm tai giữa, viêm xoang… tái đi tái lại nhiều lần.

- Amiđan quá phát bít tắc hô hấp trên gây ngủ ngáy, ngủ không yên giấc, có những cơn ngưng thở trong lúc ngủ, bất thường về phát âm, khó nuốt, chậm phát triển thể chất.

- Amiđan chỉ to một bên kèm sưng hạch cổ cùng bên nghi ngờ ung thư amiđan.

-  Có thể cắt amiđan ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng thường sau 4 tuổi. Tuy nhiên, có trường hợp trẻ nhỏ hơn vẫn phải cắt amiđan khi amiđan quá to gây những cơn ngưng thở trong lúc ngủ hoặc gây biến chứng.

Lưu ý:  Không được cắt amiđan ở những bệnh nhân có rối lọan đông cầm máu bẩm sinh hoặc mắc phải (Hemophilia A, B, C; suy tủy, xuất huyết giảm tiểu cầu, ung thư máu…).

Trì hoãn cắt amiđan khi bệnh nhân đang có nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ, có bệnh mạn tính điều trị chưa ổn định (tiểu đường, lao, cường giáp…) hay ở vùng đang có bệnh dịch; phụ nữ có thai hoặc đang hành kinh…

Để phòng ngừa viêm amiđan phải chú ý giữ gìn vệ sinh, giữ ấm vùng mũi họng, tránh môi trường sống ô nhiễm, tránh dùng những thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh, vệ sinh răng miệng sau khi ăn, súc miệng bằng nước muối pha loãng (một muỗng cà phê muối pha với nửa lít nước), không nên pha quá mặn sẽ làm hư niêm mạc họng.