Vai trò của vitamin K với cơ thể

Vitamin K thường có nhiều trong rau xanh màu đậm. Ảnh: exquis.ro

Vitamin K có tác dụng giúp cho quá trình đông máu diễn ra tốt và hạn chế lượng máu bị mất nếu chẳng may chúng ta bị chấn thương. Vì vậy, nếu cơ thể bị thiếu vitamin K, máu sẽ khó đông và có thể nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng ngoài vai trò đó ra, vitamin K còn có nhiều tác dụng khác nữa mà chúng ít được nhắc tới.

Vitamin K tạo chất keo cần thiết cho xương

Với khả năng hoạt hóa ostecalcin (một loại protein hoạt động như chất keo gắn calci vào khung xương), vitamin K đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện mật độ xương và ngăn ngừa loãng xương.

Việc cung cấp đủ vitamin K ở trẻ em giúp xương chắc khỏe và hạn chế nguy cơ loãng xương về già. Một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Dinh dưỡng Anh (với sự tham gia của 310 em bé, độ tuổi trung bình là 11) cho biết, khi đo tỷ lệ khoáng trong xương của các em, họ phát hiện ra rằng: canxi cũng không thể tham gia vào quá trình chuyển hóa để tạo ra một hệ xương chắc khỏe nếu khẩu phần của các em thiếu đi nhóm thức ăn chứa vitamin K. Vai trò của loại vitamin này càng được chứng tỏ khi nhóm nghiên cứu cho các em bổ sung thêm các loại vitamin, đặc biệt là vitamin K. Chỉ trong một thời gian ngắn, 90% các em bé này có lượng khoáng trong xương tăng đáng kể.

Đặc biệt là trong các giai đoạn chuyển biến quan trọng (những năm đầu đời, dậy thì...), sự phát triển xương nhiều khi không theo kịp tốc độ phát triển của cơ thể trẻ em. Vì vậy, sự thiếu hụt vitamin K trong những giai đoạn này dễ dẫn đến nguy cơ giảm mật độ xương và mắc các chứng bệnh loãng xương khi đến tuổi trưởng thành.

Là "băng cứu thương" khẩn cấp

Có thể bạn chẳng biết "mặt mũi" vitamin K như thế nào nhưng thực tế hàng ngày chúng ta vẫn vô tư tận hưởng những lợi ích từ nó mà không hề hay biết. Bắt đầu từ một việc đơn giản như khi bạn vô tình làm đứt tay, chính vitamin K trong cơ thể giúp bạn cầm máu.

Hiện tượng tự đông máu khi gặp thương tích là phản ứng phòng vệ vô cùng hữu ích của cơ thể. Nó là kết quả của một chuỗi phản ứng sinh hóa với sự tham gia của nhiều yếu tố đông máu mà hầu hết các yếu tố này không thể hoạt động hiệu quả nếu thiếu vitamin K. Cũng vì khả năng xúc tiến sự đông máu mà nó được gọi là vitamin kháng xuất huyết. Sự thiếu hụt loại vitamin hữu ích này sẽ kéo dài tình trạng xuất huyết, gây nguy hiểm cho cơ thể.

Do vitamin K có mặt ở hầu hết các loại thực phẩm thông dụng hàng ngày nên trong điều kiện dinh dưỡng bình thường, chúng ta hiếm gặp hiện thượng thiếu hụt sinh tố K. Cơ thể chỉ rơi vào tình huống thiếu sinh tố K trong trường hợp môi trường vi sinh trong đường ruột bị xáo trộn. Lúc này cơ thể sẽ có các dấu hiệu như chảy máu mũi, rong kinh, chảy máu nướu răng, chảy máu đáy mắt, vết thương khó cầm máu.

Giúp bảo vệ tim mạch, phòng ngừa ung thư

Vitamin K2 được đánh giá cao trong khả năng phòng xơ hóa động mạch ở người cao tuổi. Đó là do vitamin K2 tham gia vào quá trình hình thành MGP (một loại protein có khả năng ức chế sự calci hóa các thành mạch), giúp các tế bào cơ trơn thành mạch khỏe, thành mạch giữ được độ mềm dẻo vốn có. Khi cơ thể thiếu hụt vitamin K, 30% tiền MGP sẽ không được hoạt hóa để biến thành MGP. Điều này đồng nghĩa với việc nguy cơ thành mạch bị calci hóa cũng tăng lên 30% so với người bình thường.

Tìm vitamin K ở đâu?

Vitamin K có ba loại là K1, K2 và K3. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì chúng ta chỉ nên bổ sung vitamin K1 (nguồn gốc thực vật) hoặc K2 (có nguồn gốc vi khuẩn). Với vitamin K3 thì không nên vì khi dùng thường sinh ra các gốc tự do nên chỉ dùng khi có chỉ dẫn của bác sĩ. Cách bổ sung vitamin K an toàn là thông qua thực phẩm.

Vitamin K1 thường có nhiều trong rau xanh có màu đậm như rau càng cua, salat, súp lơ, cải bắp. Các loại rau thuộc họ nhà cải cũng là nguồn cung cấp lượng vitamin K dồi dào. 100gr cải xoăn nấu chín sẽ cho bạn 817 microgram vitamin K, rau bina, củ cải xanh, củ cải đường, rau cải xanh cũng chứa một lượng lớn chất dinh dưỡng này. Mùi tây cũng được xếp vào nhóm những thực phẩm hàng đầu cung cấp loại sinh tố quan trọng này. Chỉ 10 cành mùi tây có thể cung cấp 164 microgram vitamin K. Ngoài ra, bạn có thể tìm thấy nó trong lá bạc hà, húng quế và tỏi. Không chỉ có các loại rau củ, nhiều loại hoa quả ngon và bổ dưỡng cũng chứa một hàm lượng tương đối lớn loại vitamin giúp đông máu này như: mận, kiwi, bơ, cà chua...

Còn vitamin K2 có nhiều trong phô mai lên men và các sản phẩm làm từ đỗ tương đã lên men.

Bổ sung bao nhiêu vitamin K là đủ?

Đối với mỗi đối tượng, lứa tuổi, giới tính lại cần một lượng vitamin K khác nhau. Cụ thể, mỗi ngày ở tuổi trưởng thành nam giới nên bổ sung 80mcg, nữ giới cần 65mcg. Đối với trẻ từ 0 đến 6 tháng tuổi cần 2,0mcg mỗi ngày; trẻ từ 7 đến 12 tháng tuổi cần 2,5 mcg mỗi ngày. Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần 30mcg mỗi ngày; từ 4 đến 8 tuổi cần 55mcg mỗi ngày; từ 9 đến 13 tuổi: 60mcg mỗi ngày...

Các bà mẹ cần lưu ý, trẻ sơ sinh rất dễ bị thiếu hụt loại vitamin này vì trong sữa mẹ chứa rất ít và nền ruột của bé cũng chưa đủ phát triển để cung ứng vitamin K cho cơ thể. Bạn cũng cần lưu ý, quá nhiều vitamin K (vượt quá 65mcg/ngày) sẽ không tốt cho phụ nữ có thai và bà mẹ đang cho con bú. Những người vừa bị đột quỵ hoặc có hiện tượng dễ bị đông máu chỉ nên dùng vitamin K khi có ý kiến của thầy thuốc.