Ưu Đàm vượt đại dương để nghĩ về 'cách thế giới đang được vận hành'

Chuyến đi này, nghệ sĩ sẽ vượt đại dương 30 ngày trên chuyến tàu chở hàng - Ảnh: NSCC

Gặp gỡ công chúng và nghệ sĩ trước khi thực hiện cuộc hành trình từ cảng Bà Rịa - Vũng Tàu đến thành phố Los Angeles (Hoa Kỳ) bằng tàu chở hàng, nghệ sĩ Ưu Đàm không giấu được niềm phấn khích xen lẫn lo âu đối với chuyến đi này.

Time Boomerang có thể được xem là dự án nghệ thuật lớn nhất (cả về quy mô lẫn ý nghĩa) trong các hoạt động của nghệ sĩ Ưu Đàm, 4 trong 8 giai đoạn của chuỗi tác phẩm trưng bày - trình diễn - tương tác này đã được thực hiện song song suốt nhiều năm qua.

Trong buổi trò chuyện tối 12-7 tại số 126 Nguyễn Thị Minh Khai (Q.1, TP.HCM), nghệ sĩ thị giác Trần Nguyễn Ưu Đàm đã có dịp chia sẻ với công chúng nguồn gốc của loạt tác phẩm này.

Nghệ sĩ Ưu Đàm giải thích về nguồn gốc tác phẩm - Ảnh: MAI THỤY

Xuất phát từ trăn trở của người cha và từ suy tư của chính anh về những thứ gọi là đường biên giới quốc gia hay tấm bản đồ thế giới, đường biên của một hành tinh này với hành tinh khác, thiên hà này với thiên hà khác, Time Boomerang là một nỗ lực để xem xét lại nguồn gốc của chủ nghĩa đế quốc.

"Tôi không đến với dự án này vì những tranh chấp biên giới nào đó đang diễn ra, dù rất có thể nó là chất xúc tác mở đầu. Time Boomerang mang nghĩa rộng hơn, là suy nghĩ của tôi về dân tộc tính, chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa đế quốc và cái cách mà chúng đã, đang và sẽ vận hành thế giới hiện nay".

Bốn giai đoạn đầu của dự án bao gồm hoạt động trưng bày những bàn tay nằm trong chiếc hộp khắc bản đồ thế giới; thả 5 ngón tay điêu khắc ở năm đại dương; in 3D bộ xương nghệ sĩ và chôn ở nhiều vùng đất khác nhau; đập vỡ các mô hình bản đồ.

Chuỗi trưng bày - trình diễn - tương tác này nhằm biểu tượng hóa "tâm thức đế quốc" đã được hình thành hàng ngàn năm trong lịch sử loài người, từ sự ham muốn chiếm hữu duy ý chí cho đến khoái cảm quyền lực khi được "vẽ lại" bản đồ thế giới.

Trong tháng 9 và tháng 11-2015, nghệ sĩ Ưu Đàm đã thả 2 ngón tay điêu khắc tại châu Âu và châu Úc. Để tiếp tục thực hiện dự án, đồng thời khiến chuyến đi trở thành một phần trình diễn nghệ thuật, nghệ sĩ Ưu Đàm dự kiến đặt chân đến Hoa Kỳ (châu Mỹ) bằng tàu chở hàng vào tháng 9 tới đây và thả ngón tay thứ ba ở ngoài khơi California.

Cuộc hành trình gần như tái hiện một chuyến viễn dương chinh phục vùng đất mới của những kẻ thực dân.

Time Boomerang dù là nỗ lực xét lại chủ nghĩa đế quốc của nghệ sĩ Ưu Đàm vẫn mang đến cho người theo dõi và cả chính bản thân nghệ sĩ những nỗi lo về con đường của loài người với một vòng lặp: Chinh phục - đô hộ - giải phóng - hòa bình - chinh phục.

Trong buổi nói chuyện của mình, nghệ sĩ Ưu Đàm có nhắc đến Elon Musk với giấc mơ chạm đến sao Hỏa. Và như cha ông của chúng ta, con người không bao giờ chỉ muốn đặt chân đến một vùng đất mà chỉ mang về những hạt cát của chúng trên gót giày…

Tác phẩm điêu khắc bản đồ thế giới trong chuỗi dự án Time Boomerang - Ảnh: MAI THỤY

Nghệ sĩ thả ngón tay điêu khắc xuống vịnh Bothnia (Thụy Điển) - Ảnh: NSCC

Bản đồ hải trình từ cảng Bà Rịa - Vũng Tàu đến Los Angeles (Hoa Kỳ) vào đầu tháng 8 của nghệ sĩ Ưu Đàm - Ảnh: NSCC

TTCT - Nổi lên như một tiếng nói riêng biệt từ nghệ thuật đương đại Việt Nam những năm gần đây, được quốc tế chào đón, nghệ sĩ Ưu Đàm (UuDam Tran Nguyen) đi từ một sinh viên điêu khắc tới một nghệ sĩ đa phương tiện và rồi định hình trong nghệ thuật ý niệm.