Có người bồi hồi khi nghe đến câu “If we don't we might as well lay down and die, You and I” (Nếu ta không có nó, có lẽ ta sẽ ngã xuống và chết, cả anh và em).
Riêng tôi, ngoài cảm giác bồi hồi, tôi còn nghĩ vẩn vơ về thứ tự của hai đại từ You và I trong ca khúc. Sao không viết “I and You” mà lại là “You and I”?
Tôi không có ý định đi tìm câu trả lời trong ngôn ngữ học - lĩnh vực mà tôi không am hiểu. Tôi chỉ muốn thực hiện một đối chiếu nhỏ giữa giáo dục và văn hóa phương Tây với nước ta.
Anh và Pháp nổi tiếng với nền giáo dục tôn trọng và phát huy năng lực cá nhân, nhưng khi nói và viết lại luôn đặt đại từ tôi đứng sau (Anh: You and I, Pháp: Vous et Moi, Toi et Moi).
Giáo dục nước ta hướng đến việc tôn trọng tập thể, nhưng ta thường gặp kiểu diễn đạt đặt đại từ tôi đứng trước: Em và bạn ấy, Tôi và hội đồng quản trị...
Nhà văn, viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp Émile Henriot (1889-1961) từng viết: “Văn hóa, đó là cái còn lại trong con người khi đã quên hết tất cả”. Liệu chúng ta có nên tự hỏi đến bao giờ việc đặt đại từ tôi đứng sau đại từ khác sẽ trở thành văn hóa của học sinh nước ta, sau khi các em đã “quên hết tất cả”?
Bạn có suy nghĩ gì? Xin chia sẻ với TTO.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay