04/11/2022 09:38 GMT+7

Truyền hình dễ dãi, tiếng Việt sai khác

NGUYỄN VĂN HÙNG
NGUYỄN VĂN HÙNG

TTO - Dùng sai, phát ngôn sai tiếng Việt gây khó chịu nhưng nguy hại hơn là làm trẻ em nhận thức sai, bắt chước sai. Phải chăng, đây cũng là một nguyên nhân xuất hiện những câu văn học sinh gây xôn xao xã hội, như: "Nhà em có nuôi một ông nội..."?

Truyền hình dễ dãi, tiếng Việt sai khác - Ảnh 1.

1. Trong bộ phim Đồng tiền đen do Hong Kong sản xuất được phát trên kênh HTV2, không rõ việc dịch, lồng tiếng Việt do bên nào thực hiện nhưng nhiều đoạn thoại trong bộ phim đã làm người yêu tiếng Việt muốn... khóc.

Một trường hợp điển hình "cười vỡ bụng": thay vì "tinh thần bất diệt" thì lời thoại lồng tiếng Việt lại nói "tinh thần đánh mãi không chết"! 

Phim này còn rất nhiều ví dụ sai tiếng Việt hay thiếu "Việt hóa" như: thay vì "công ty tài chính" là "công ty tài vụ", "công chức" là "công vụ viên", "bị phóng đại" lại nói "phóng to phóng to hơn nữa"... 

Bên cạnh đó còn những lời thoại rất lủng củng, dài dòng không cần thiết như lời viên cảnh sát nói với nghi phạm lúc lấy cung: "Những lời anh nói chúng tôi sẽ dùng giấy viết lại" thay vì chỉ cần ngắn gọn, rõ nghĩa: "Những lời anh khai chúng tôi sẽ ghi lại"...

Không chỉ quá ngán ngẩm với lỗi lặp đi lặp lại trong chương trình dự báo thời tiết "từ nay" (thay vì phải "từ giờ/lúc này"), khán giả truyền hình còn rất khó chịu trước nhiều dạng lỗi khác của nhà đài: "khách quan" thay vì "quan khách", "tàu ngầm" thay vì "tàu điện ngầm", "căn hộ hai ngủ" thay vì "căn hộ hai phòng ngủ", "vỡ òa thất vọng" (thực tế "vỡ òa" chỉ sử dụng diễn tả trạng thái tích cực, vui sướng), "cắt tóc miễn phí cho xe ôm" thay vì "cho người chạy/lái xe ôm"...

2. Việc "phá" tiếng mẹ đẻ kinh khủng nhất có lẽ phải kể đến các clip quảng cáo phát ra rả suốt ngày đêm trên các kênh truyền hình nước nhà. 

Trước đây, mục "Tiếng nước tôi" đã nêu nhiều khán giả phản ứng với clip quảng cáo một thực phẩm chức năng "Giữ cho giọng nói trong sáng hơn", bởi tiếng Việt chỉ viết/nói "câu văn/đoạn văn trong sáng", còn giọng nói thì chỉ có thể là "trong trẻo"!

Tuy nhiên, hiện tại không chỉ những mẩu quảng cáo sai tiếng Việt ấy vẫn cứ phát, gần đây còn xuất hiện nhiều clip quảng cáo thực sự làm méo mó tiếng Việt hơn thế. 

Theo Từ điển tiếng Việt thông dụng của Nhà xuất bản Giáo Dục năm 2002 thì từ "mượt" là "bóng, mềm mại trên bề mặt" (đối tượng là dạng chất rắn sờ được, nhìn thấy) như "Mái tóc bóng mượt", "con mèo này lông rất mượt"... 

Trong khi đó, lời thoại quảng cáo một loại bia (thức uống, dạng lỏng) lon cao cứ "nổ bừa": "Êm mượt chưa từng có", "êm mượt đỉnh cao", "êm mượt đến tận khẩu vị"...!

Cũng "xuyên tạc tiếng Việt" kiểu ấy, clip quảng cáo một loại dầu gội đầu lại cho nữ nhân vật than: "Đang vui thì ngứa liên hồi", dù "liên hồi" theo từ điển nói trên là: "Liên tục từ hồi này sang hồi khác", ví dụ như "đánh trống liên hồi", "pháo nổ liên hồi".

Tình trạng làm sai khác, lệch chuẩn tiếng Việt trên truyền hình có nhiều nguyên nhân, trong đó có thể nổi lên tình trạng các đài tuyển người nổi tiếng trong giới showbiz (trong đó lại có những người bị hổng kiến thức tiếng Việt) làm người dẫn chương trình. 

Ngoài ra, còn phải kể đến sự dễ dãi, thậm chí cẩu thả ở khâu biên tập, thẩm duyệt tin bài, phim ảnh...

Hậu quả việc dùng sai, phát ngôn sai tiếng Việt trước hết gây khó chịu cho khán giả nhưng nguy hại hơn là làm "những tờ giấy trắng" trẻ em nhận thức sai, bắt chước sai. Phải chăng, đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuất hiện những câu văn của học sinh từng gây xôn xao xã hội, kiểu như: "Nhà em có nuôi một ông nội..."?

Yêu tiếng Việt, như một liều thuốc chữa lành

TTO - Đang có nhiều bạn trẻ chi tiền triệu học... tiếng Việt. Mới nghe qua nhiều người sẽ không khỏi thắc mắc: Sao kỳ lạ quá, tiếng Việt mà phải bỏ tiền đi học?

NGUYỄN VĂN HÙNG

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

'Mẹ ơi có biết' của Nguyễn Văn Chung giúp trẻ tự kỷ tập nói

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung xúc động khi dự án Cùng con đi khắp thế gian sử dụng ca khúc ‘Mẹ ơi có biết’ giúp hướng dẫn trẻ tự kỷ phát âm, tập nói.

'Mẹ ơi có biết' của Nguyễn Văn Chung giúp trẻ tự kỷ tập nói

Bánh mì cô Ba Sài Gòn mà Hanbin TEMPEST ăn: Đẫm lệ và nũng nịu

Hanbin TEMPEST check-in Hà Nội với món bánh mì ‘đẫm lệ và nũng nịu’. Fan truy địa chỉ quán, đến ăn cho bằng được.

Bánh mì cô Ba Sài Gòn mà Hanbin TEMPEST ăn: Đẫm lệ và nũng nịu

Thu Hường kết đôi với Huỳnh Thật trong nhạc kịch Chờ người

Chiều 26-6, trong buổi giới thiệu dự án nhạc kịch Chờ người, ban tổ chức cho biết hai ca sĩ trẻ quen thuộc với dòng nhạc bolero Thu Hường, Huỳnh Thật sẽ là nam nữ chính trong vở nhạc kịch này.

Thu Hường kết đôi với Huỳnh Thật trong nhạc kịch Chờ người

Ông Nguyễn Văn Hùng tiếp tục làm bí thư Đảng ủy Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng được chỉ định tiếp tục làm bí thư Đảng ủy Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhiệm kỳ 2025-2030.

Ông Nguyễn Văn Hùng tiếp tục làm bí thư Đảng ủy Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Nhà thơ Nguyễn Đức Mậu nói gì khi bài thơ Nếp nghĩ của ông vào đề thi tốt nghiệp THPT?

Nhà thơ Nguyễn Đức Mậu cho biết ông bất ngờ và rất vui khi bài thơ ‘Nếp nghĩ’ ông sáng tác gần đây được chọn đưa vào đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Nhà thơ Nguyễn Đức Mậu nói gì khi bài thơ Nếp nghĩ của ông vào đề thi tốt nghiệp THPT?

Ngành văn hóa là nền tảng kết nối bản sắc trong giai đoạn sáp nhập

Ông Lê Đức Tiến - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị - cho rằng hợp nhất các tỉnh là bước đi chiến lược, trong đó văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng, kết nối lịch sử, truyền thống để xây dựng không gian giàu bản sắc, phát triển quê hương.

Ngành văn hóa là nền tảng kết nối bản sắc trong giai đoạn sáp nhập
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar