Trường Thành - Canh bạc lớn của Trương Nghệ Mưu

Apphich bộ phim có kinh phí 160 triệu USD - Ảnh: Universal Pictures

Sau năm 2000, điện ảnh Trung Quốc bắt đầu phục hồi, từ vài chục phim đến vài trăm phim mỗi năm nhưng thiên về giải trí, thu về vài tỉ USD. Riêng Trương Nghệ Mưu chịu ảnh hưởng từ hiệu ứng võ hiệp kỳ tình đã làm liền ba phim, từ nghệ thuật đến thương mại: Anh hùng, Hoàng Kim Giáp, Thập diện mai phục... khá thành công.

Nhưng khi va chạm với kỹ thuật tân tiến, tư duy hình ảnh của ông dần thay đổi, từ thô ráp, trần trụi chuyển thành đẹp đẽ, sạch sẽ. Những dấu ấn như máu, lửa, đèn lồng... được thay bằng đôi gò bồng đảo, son phấn, áo quần lụa là.

Cần nhớ là các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất của ông trước năm 2000 đều không được chiếu rộng rãi, có chiếu thì doanh thu rất thấp và thường bị chính quyền hắt hủi vì dám vạch trần bộ mặt xã hội phía sau những thân phận con người.

Trong bài phỏng vấn với The Hollywood Reporter mới đây, ông nói đã đến thời điểm thực hiện bom tấn vì “bây giờ người ta chỉ bàn về doanh thu” và “giới trẻ coi việc ra rạp là nhu cầu thiết yếu”. Trương Nghệ Mưu còn nhấn mạnh ngày nay người ta không thích xem những phim quá nặng nề mà chuộng những đề tài đơn giản.

Giới chuyên môn có chút ngỡ ngàng nhưng đổi lại, Trương Nghệ Mưu bắt đầu có khán giả ngay tại quê nhà.

Nguồn cơn đổi vận của Trương Nghệ Mưu bắt đầu từ khi Coming Home - phim nghệ thuật đầu tiên của ông - bị nhiều nhà phê bình quay lưng, IndieWire còn cho rằng ông đã mất cơ hội về với đỉnh cao “Cách mạng văn hóa” vốn là đề tài vàng son của thế hệ ông.

Nhân lúc vẫn còn sức hút với truyền thông quốc tế là ông hoàng của kỷ nguyên vàng phim Hoa ngữ những năm 1990..., Trương Nghệ Mưu quyết định hợp tác với Hollywood.

Phải chờ gần một tuần nữa bom tấn này mới ra rạp nhưng để Trương Nghệ Mưu giành thắng lợi, The Great Wall phải đạt hơn 400 triệu USD tiền vé - một con số không hề nhỏ nhưng cũng không phải là quá khó ở một quốc gia đông dân như Trung Quốc.

Trong khi trào lưu dùng hàng nội địa của người bản xứ đang được đẩy mạnh bằng các loại hình giải trí đa phương tiện, thì một tác phẩm văn hóa giao thoa như thế này giống như một canh bạc, có thể dấy lên những tranh cãi hai chiều. Nhưng dù là gì thì lứa khán giả 6X, 7X sẽ khó lòng tìm lại được một Trương Nghệ Mưu của khi xưa.