Trước thềm Oscar 2017: Sự trỗi dậy của nghệ sĩ da màu

Những người phụ nữ da đen làm nên thành công lớn cho bộ phim Hidden figures

Chính xác hơn, Oscar 2017 còn có rất nhiều bộ phim xuất sắc với những câu chuyện truyền cảm hứng và gây chia rẽ khác về giải thưởng điện ảnh lớn nhất hành tinh này.

Hai năm trước, Oscar từng bị chỉ trích là “quá trắng” (với dòng hashtag tràn ngập trên mạng xã hội #OscarsSoWhite) và thậm chí còn bị các nghệ sĩ da màu lên tiếng đòi tẩy chay.

Tại mùa giải Oscar năm nay, Viện Hàn lâm khoa học và điện ảnh Mỹ đã “sửa sai” hơi quá tay khi có đến 7 diễn viên da màu (trong đó có 6 diễn viên da đen và một diễn viên Ấn Độ) có tên trong danh sách đề cử nam và nữ diễn viên chính, phụ xuất sắc nhất, trên tổng số 20 đề cử của 4 hạng mục quan trọng này.

Cảnh trong phim Moonlight, phim đoạt nhiều giải thưởng điện ảnh nhất năm 2016

Khi Oscar chuyển màu

Danh sách đề cử vừa công bố, các nghệ sĩ da màu đã lên tiếng reo hò, nhưng cũng nhiều người khác chuyển hashtag từ Oscar quá trắng sang... Oscar hơi đen.

Những phản ứng đôi khi hơi thái quá. Bởi dù nói thế nào, năm vừa qua là một năm thăng hoa thực sự của các nghệ sĩ da màu khi những bộ phim, những vai diễn của họ gây tiếng vang lớn, tạo ra được những hiệu ứng xã hội, thậm chí còn phần nào thay đổi bộ mặt của ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ.

Bộ phim đoạt nhiều giải thưởng và đề cử tiền Oscar nhất năm nay (với tổng cộng 165 giải thưởng và 245 đề cử) là bộ phim Moonlight chứ không phải La La Land (đứng thứ 2 với 153 giải thưởng và 204 đề cử).

Moonlight là một phim “đen” toàn tập, từ chủ đề nó đề cập (câu chuyện trưởng thành của một cậu bé da đen ở cộng đồng nghèo đói và tội phạm ở ngoại ô thành phố Miami nước Mỹ) cho đến các nghệ sĩ tham gia (đạo diễn Barry Jenkins và dàn diễn viên đều là da đen).

Thậm chí, nó chỉ có kinh phí 1,5 triệu USD, thấp hơn mặt bằng chung của các phim tranh cử Oscar rất nhiều. Nên Moonlight là một sự khích lệ lớn và là niềm cảm hứng cho các nghệ sĩ da màu, những đạo diễn ít tiền muốn kể tác phẩm điện ảnh của mình, nếu anh có đủ tài năng và ý chí.

Nếu Moonlight là bộ phim có kinh phí thấp nhất giành được nhiều giải thưởng nhất và có 8 đề cử Oscar thì Hidden figures là một bộ phim “rất đen” khác trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất trong số 9 phim được đề cử Oscar hạng mục “Best picture” (Phim hay nhất), vượt qua cả La La Land, một điều tưởng như không thể!

Hidden figures cũng không chỉ “rất đen” (cả êkip của bộ phim này đều là nghệ sĩ da màu) mà còn rất... gái (hầu hết là phụ nữ) vì nó dựa vào một câu chuyện có thật về 3 người phụ nữ da màu, 3 nữ anh hùng của nước Mỹ khi tham gia những dự án ngoài không gian của NASA vào những năm đầu 1960. Đây là một bước tiến lớn về hình ảnh của người da đen trên màn ảnh.

Nữ diễn viên trẻ Janelle Monáe - một trong ba diễn viên chính của bộ phim - chia sẻ: “Khi đọc kịch bản tôi cứ nghĩ đó là một câu chuyện hư cấu. Thật tuyệt vời khi cuối cùng ai đó cũng đã xây dựng những vai diễn mà chúng tôi mong muốn. Ba người phụ nữ da đen, họ không phải là người giúp việc, họ không phải là thư ký, họ không bị phân biệt chủng tộc. Họ đóng vai chính và họ xử lý các vấn đề của không gian và vũ trụ”.

Denzel Washington và Viola Davis, hai diễn viên da đen quyền lực của Hollywood, được đề cử Oscar nam chính và nữ phụ với phim Fences

Dẫn đầu doanh thu và những vai diễn ấn tượng

Hidden figures mới ra mắt hồi cuối năm 2016 và đến nay, trước đêm trao giải Oscar, bộ phim đang dẫn đầu doanh thu tại Mỹ với 134 triệu USD (cao hơn La La Land đứng thứ nhì với 128 triệu USD) và có 3 đề cử Oscar, với các hạng mục phim hay nhất, kịch bản và nữ diễn viên phụ (Octavia Spencer).

Sự trỗi dậy và niềm cảm hứng da màu còn đến từ các vai diễn xuất sắc của các diễn viên. Denzel Washington, ngôi sao da đen kỳ cựu và thành công nhất hiện nay, có cơ hội chạm vào tượng vàng Oscar lần thứ 3, nếu ông chiến thắng giải nam diễn viên chính xuất sắc nhất với bộ phim bi Fences (do chính ông đạo diễn).

Nữ diễn viên da đen Viola Davis đóng cặp với ông trong bộ phim này cũng lập kỷ lục là nữ diễn viên da đen có 3 đề cử Oscar và được dự đoán cô sẽ mang về giải Oscar đầu tiên, với vai diễn một người vợ đau khổ trong giai đoạn phân biệt chủng tộc sâu sắc tại Mỹ.

Ba diễn viên da đen khác lần đầu tiên được đề cử là Ruth Negga (nữ chính trong phim Loving), Mahershala Ali và Naomie Harris (nam, nữ phụ trong Moonlight) cùng đề cử cho nam diễn viên gốc Ấn Độ Dev Patel (trong bộ phim xúc động Lion) đã chứng kiến một năm đột phá, một cột mốc của các nghệ sĩ da màu tại giải thưởng Oscar và rộng hơn là cả ngành công nghiệp điện ảnh Hollywood.