Trồng lại cây, xây lại bến

Ngày 5-9, sở đã có văn bản đề nghị UBND huyện Phong Điền chỉ đạo ban quản lý dự án kè chống xói lở sông Ô Lâu nghiêm khắc kiểm điểm những sai sót khi xây kè ở di tích quốc gia làng cổ Phước Tích.

Phóng to

Di chỉ cồn Trèng của làng Phước Tích đã bị san ủi để làm đường - Ảnh: THÁI LỘC

Ông Nguyễn Đại Vui, chủ tịch UBND huyện Phong Điền, thừa nhận đã để xảy ra nhiều sai sót trong quá trình thực hiện dự án kè chống xói lở đoạn đi qua làng Phước Tích. Cái sai trước tiên, theo ông Vui, là huyện thành lập ban quản lý dự án nhưng không mời đại diện ngành văn hóa. Khi thực hiện, ban quản lý cũng chỉ lấy ý kiến qua loa một vài vị đại diện của làng. Việc khảo sát thực địa không kỹ, dẫn đến thi công lấp luôn cả ba bến nước. Đơn vị thi công vì muốn thuận tiện cho mình nên không có phương án bảo vệ cây cối ven bờ sông.

Ông Vui cho hay huyện đang tìm cách khắc phục, trước mắt sẽ tổ chức lấy ý kiến dân làng để phục hồi ba bến nước trong tháng 9. Huyện đã chi 100 triệu đồng để trồng các loại cây bản địa ven sông và phủ xanh toàn bộ bờ kè mới xây, đảm bảo sau ba năm đường ven sông sẽ có bóng mát. Đoạn bờ sông từ cầu đến chùa Phước Tích, ông Vui cho biết sẽ không xây kè nữa mà cải tạo và trồng cây xanh, biến thành công viên.

Không chỉ chặt cổ thụ, lấp bến nước, một dự án làm đường giao thông nông thôn ở làng Phước Tích cũng đang xâm hại thêm khu vực di tích lò gốm cũ. Theo biên bản quy định khu bảo vệ kèm theo quyết định công nhận di tích quốc gia làng cổ Phước Tích của Bộ VH-TT&DL (ngày 3-3-2009), khu vực 1 di tích này có 45 công trình và cụm công trình. Trong đó có cồn Trèng và lò gốm cũ được quy định: “tuyệt đối cấm mọi hoạt động xây dựng, không một tổ chức, cá nhân nào tự ý tháo dỡ, thay đổi vị trí hoặc làm hư hỏng”. Cồn Trèng là bãi thải gốm vỡ của lò gốm xưa, được xác định là di chỉ khảo cổ gắn liền với nghề gốm của làng Phước Tích, cần giữ nguyên để chờ khai quật khảo cổ học. Nhưng huyện đã cho mở rộng con đường đi qua đây và ủi sâu hơn 2m.

Ông Nguyễn Đại Vui thừa nhận theo Luật di sản văn hóa là không được xâm phạm đến những thành phần gốc của di tích trên. Nhưng vì không đủ tiền mở đường mới, phải dựa trên nền đường làng cũ để mở rộng nên không có cách nào khác, đành phải ủi vào di tích cồn Trèng.