Trị bệnh xả rác: Giám sát của cộng đồng là cần thiết

Rác tại khu vực trước chợ Bà Chiểu, Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: Hữu Khoa

Theo ông Khoa, đây là một ý tưởng rất hay, không chỉ về vấn đề giải pháp kỹ thuật mà còn ở góc độ ý thức trách nhiệm của người dân đối với các vấn đề văn minh đô thị.

Huy động “trăm tai nghìn mắt” của dân

“Tôi ủng hộ đề xuất của tác giả ý tưởng. Trước hết, với giải pháp này chúng ta có thể khuyến khích và tăng cường sự tham gia của mỗi người dân để đấu tranh với những thói quen xấu mà chúng ta có thể bắt gặp hằng ngày ở các đô thị.

Nếu ý tưởng đó được triển khai, “trăm tai nghìn mắt” của người dân sẽ được huy động và hình thành một mạng lưới giám sát cộng đồng, giúp sức cho các lực lượng chức năng mà lâu nay chúng ta luôn tự nhận là rất mỏng” - ông Khoa nói.

Tuy nhiên, ông Khoa cho rằng việc sử dụng app trên điện thoại thông minh là cần thiết nhưng không thể thay thế hệ thống camera giám sát do Nhà nước đầu tư, như kỳ vọng của tác giả ý tưởng.

Ông Khoa giải thích: “Người dân có thể phát hiện, chụp ảnh các hành vi vi phạm để cung cấp cho cơ quan chức năng có thẩm quyền xử phạt.

Nhưng hình ảnh đó có đủ căn cứ để xử phạt hay không còn là vấn đề pháp lý, vì cho đến nay chỉ có hình ảnh thu thập bằng các phương tiện nghiệp vụ của cơ quan có thẩm quyền mới có giá trị pháp lý làm căn cứ xử phạt.

Cơ quan chức năng muốn ra quyết định xử phạt dựa trên hình ảnh do người dân tự chụp và cung cấp thì cần phải có một hành lang pháp lý rõ ràng, kể cả việc phải sửa luật”.

Mặc dù vậy, theo ông Khoa, chỉ riêng việc tạo ra một công cụ để người dân tham gia giám sát các hành vi sai trái đã là rất tốt, vì tâm lý của người dân rất sợ hình ảnh xấu của mình bị cộng đồng phán xét.

Riêng về đề nghị thưởng tiền cho người dân có công phát hiện, chụp ảnh các trường hợp vi phạm, theo ông Khoa là chưa cần thiết bàn lúc này vì ông tin rằng người dân có ý thức đấu tranh với các hành vi xấu thì họ không nhằm mục đích kiếm tiền.

“Chưa kể, nếu đặt nặng vấn đề tiền thưởng sẽ vô tình khuyến khích người dân đi quá giới hạn và có thể xâm phạm đến quyền riêng tư của người khác” - ông Khoa lưu ý.

Có thể tích hợp video làm bằng chứng

Ngày 7-2, từ địa chỉ email gửi ý kiến hiến kế với UBND TP.HCM, phóng viên Tuổi Trẻ đã liên lạc và được biết tác giả ý tưởng trên là anh Nguyễn Tiến Ước, sinh năm 1983 (ngụ Hà Nội).

Anh Ước cho biết mình từng gửi góp ý nhiều lần về các vấn đề dân sinh với các cơ quan chức năng nhưng thường không nhận được phản hồi.

“Lần gửi góp ý bằng email đến UBND TP.HCM tôi cũng không nghĩ là sẽ được phản hồi nên ghi đại một cái tên là Nguyễn Đức Nam. Tôi gửi góp ý từ tháng 9-2016 và không biết rằng UBND TP.HCM đã giao các cơ quan liên quan xem xét một cách nghiêm túc như vậy, cứ ngỡ là đã bị lãng quên rồi” - anh Ước chia sẻ.

Theo Nguyễn Tiến Ước, anh có hiểu biết nhất định về lập trình nên tin là ý tưởng của mình có thể thực hiện bằng các giải pháp kỹ thuật, thậm chí có thể được thực hiện dễ dàng vì TP.HCM có đội ngũ công nghệ thông tin rất mạnh.

“Vấn đề tôi muốn các cơ quan chức năng nghiên cứu sâu trước khi thực hiện là hành lang pháp lý trong việc xử phạt. Tôi biết ảnh chụp của người dân cung cấp không có giá trị làm căn cứ xử phạt.

Vì vậy, nếu có thể thì thiết kế app làm sao để có thể tải luôn các đoạn clip có cả âm thanh, hình ảnh. Với những clip như thế thì khi bị xử phạt người trong cuộc sẽ phải tâm phục khẩu phục” - anh Ước nói.

Cũng theo anh Ước, ý tưởng mà anh đang nung nấu là app tích hợp trên điện thoại không chỉ dùng cho mục đích phát hiện, xử phạt vi phạm mà còn dùng hỗ trợ người dân trong việc tìm kiếm các địa chỉ cần thiết như trụ sở cơ quan công quyền, khu vui chơi, nhà hàng, khách sạn…