Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí - Ảnh: GIA HÂN
Sáng 19-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
Dự luật đề xuất tổ chức mô hình tòa án nhân dân (TAND) theo hướng kết thúc hoạt động của tòa án cấp cao và cấp huyện; thành lập tòa án khu vực; chuyển các tòa án sơ thẩm chuyên biệt thành các tòa chuyên trách trong tòa án khu vực...
Tại sao tòa án khu vực không xét xử án hình sự có mức phạt trên 20 năm tù?
Tại thảo luận tổ ngày 8-5, có ý kiến đại biểu đề nghị làm rõ lý do không quy định tòa án khu vực xét xử vụ án hình sự có mức hình phạt trên 20 năm tù.
Giải trình ý kiến tại tổ, TAND tối cao cho hay việc tiếp tục quy định cho tòa án cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ xét xử sơ thẩm với một số vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt trên 20 năm tù, tù chung thân, tử hình.
Đây là bước quá độ khi năng lực xét xử của một số ít thẩm phán tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu.
Thời gian tới khi năng lực thẩm phán tại các tòa án này được nâng lên đồng đều với các tòa án khác trong cả nước, TAND tối cao cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề xuất tăng thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm với toàn bộ các vụ án hình sự cho TAND khu vực.
Trước ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung vào dự thảo luật "chánh án tòa án cấp tỉnh trả lời chất vấn trước HĐND tỉnh", Tòa án nhân dân tối cao cho hay hiện nay chánh án tòa án cấp tỉnh vẫn đang thực hiện nhiệm vụ trả lời chất vấn, theo quy định Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
Vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, theo TAND tối cao, liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung quy định của Hiến pháp.
"Khi góp ý với dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, TAND tối cao đã có ý kiến đề nghị giữ nhiệm vụ này của chánh án tòa án cấp tỉnh", báo cáo giải trình.
Trên cơ sở kết quả sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, TAND tối cao sẽ đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định này trong Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND để phù hợp với Hiến pháp và không nhắc lại trong luật này để tránh trùng lặp.
Trước đó Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đề xuất không quy định chánh án TAND, viện trưởng viện KSND thuộc phạm vi đối tượng trả lời chất vấn của đại biểu HĐND để phù hợp với tính chất và mô hình tổ chức các cơ quan nhà nước ở địa phương sau khi thực hiện sắp xếp.
Ủy ban thấy rằng tuy không quy định về thẩm quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với chánh án TAND và viện trưởng viện KSND, song HĐND vẫn thực hiện thẩm quyền giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương.
Trong đó bao gồm giám sát hoạt động của TAND, viện KSND và các cơ quan nhà nước khác trên địa bàn.
Mở rộng nguồn thẩm phán TAND tối cao
Dự luật đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao từ 13 - 17 người lên thành từ 23 - 27. Bên cạnh ý kiến đồng ý, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn việc tăng số lượng này.
Giải trình nội dung này, TAND tối cao cho hay để bảo đảm đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm của TAND tối cao tiếp nhận từ TAND cấp cao (khi kết thúc hoạt động) thì việc tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao lên thành từ 23 - 27 người là cần thiết.
Theo thống kê, TAND tối cao và các tòa án cấp cao đang phải giải quyết khoảng 11.200 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm/năm; xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 1.000 vụ/năm.
Tòa tối cao nêu rõ sẽ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau để kéo giảm, kiểm soát số lượng đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm và số vụ việc phải giám đốc thẩm, tái thẩm tại tòa tối cao.
Các giải pháp có nâng cao chất lượng xét xử sơ thẩm, phúc thẩm; nâng cao chất lượng, năng lực, trình độ của đội ngũ thẩm phán và các chức danh tư pháp khác; tăng cường kỷ luật, kỷ cương công vụ…
Việc lựa chọn, bổ nhiệm thẩm phán bảo đảm các tiêu chuẩn cao và chặt chẽ. Việc bổ sung điều kiện bổ nhiệm tuy có mở rộng nguồn nhưng vẫn bảo đảm nhân sự được bổ nhiệm phải là thẩm phán TAND và có các điều kiện, tiêu chuẩn khác tương đương hoặc cao hơn so với tiêu chuẩn, điều kiện của luật hiện hành.
Người được xem xét bổ nhiệm thẩm phán TAND tối cao trong trường hợp đặc biệt này đều đã giữ chức vụ trưởng từ đủ 5 năm trở lên.
Là thẩm phán TAND, các chuyên gia giỏi về chuyên môn và pháp luật trong công tác xét xử, có nhiều kinh nghiệm trong công tác xét xử, giám đốc việc xét xử của các tòa án, phát triển án lệ, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.
Công tác cán bộ là công tác của Đảng, người dự kiến được bổ nhiệm sẽ được cấp có thẩm quyền xét duyệt và lựa chọn kỹ.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay