Đề xuất cơ chế đặc biệt để Chính phủ, chánh án, viện trưởng xử lý khi sắp xếp bộ máy

Sáng 14-2, Quốc hội thảo luận về dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Đề nghị cơ chế đặc thù về hoạt động tố tụng trong sắp xếp tổ chức bộ máy

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu các quy định tại dự thảo liên quan hoạt động tạm giữ, tạm giam, tố tụng, thi hành án, thực hiện chức năng thanh tra là hoạt động hết sức tế nhị, liên quan đến quyền của con người.

"Đây là công tác tố tụng có thể liên quan đến công tác tạm giam, tạm giữ hoặc tổ chức thanh tra, kết luận thanh tra trong thời điểm giao thời giữa các cơ quan hợp nhất, sáp nhập với nhau.

Nếu các cơ quan, cá nhân đang trong thời kỳ thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử mà hợp nhất, giải thể thì sẽ như thế nào. Cho nên việc cho phép kế thừa, kế tục để tổ chức thực hiện theo quy trình tố tụng là vấn đề hết sức quan trọng.

Nhưng cần sự thận trọng, khách quan, công tâm, vô tư để ổn định, phát huy tính dân chủ, quyền con người không bị ảnh hưởng", ông Hòa nói.

Ông Hòa nhận định khi tới đây sắp xếp, tổ chức lại hệ thống thanh tra thì các quy định trong nghị quyết này sẽ rất hữu hiệu làm cho các hoạt động của cơ quan thanh tra không bị "vấp, vướng bận".

Tán thành với hiệu lực thi hành của nghị quyết từ ngày 1-3, tuy nhiên đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Thừa Thiên Huế) cho rằng lực lượng công an đang thực hiện giải thể công an cấp huyện.

Trong khi theo quy định về pháp luật hình sự, đây là cơ quan trực tiếp, đầu tiên thực hiện các hoạt động tố tụng.

Nếu nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1-3 thì thời gian rất ngắn để các cơ quan viện kiểm sát, tòa án thực hiện những công việc tiếp theo và sẽ khó có sự điều chỉnh phù hợp với việc giải thể công an cấp huyện.

Đối chiếu với hiệu lực nghị quyết, bà đề nghị cần có cơ chế đặc thù riêng để phục vụ hoạt động tố tụng.

Đảm bảo sao cho tài sản được xử lý hợp lý, làm rõ trách nhiệm

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Minh Đức (TP.HCM) góp ý thêm về vấn đề xử lý tài sản sau sáp nhập. Theo đó, trước đây có việc sáp nhập cơ quan hành chính ở xã, huyện và đã có những vấn đề vướng mắc.

Đây là cuộc sáp nhập rất lớn, số lượng tài sản rất lớn. Hiện nay đã có nghị định 151, mới nhất là nghị định 03/2025 về xử lý tài sản sau sáp nhập, tuy nhiên vẫn chưa đủ bao quát hết.

"Ví dụ tài sản hình thành trong tương lai, nằm trong các đề án, dự án mà chủ đầu tư là các cơ quan chịu sự sáp nhập.

Trong quá trình thực hiện sẽ có những phát sinh, như vấn đề chậm thời gian, đội vốn, kéo dài... buộc phải xử lý thì trách nhiệm đặt ra là thuộc về đơn vị nào?

Cần tính toán đến, đảm bảo sao cho tài sản được xử lý hợp lý, làm rõ trách nhiệm", ông Đức nhấn mạnh.

Đồng thời, thực tế hiện nay một số tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng được đưa vào vận hành, quản lý, có những dự án thực hiện đấu thầu quốc tế, tên chủ đầu tư lúc đầu như vậy, sau sáp nhập đổi tên thì có tính toán xử lý như thế nào?

Cần quy định rõ trách nhiệm giải trình của Chính phủ trước nhân dân

Đại biểu Thạch Phước Bình đề xuất bổ sung quy định nếu bộ trưởng không hoàn thành nhiệm vụ, Thủ tướng có quyền kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm.