22/06/2024 19:55 GMT+7

Tìm cách xa lánh thức ăn mà vẫn béo phì, 'sai' ở đâu?

Theo một nghiên cứu mới, béo phì không chỉ là vấn đề về thức ăn và tập thể dục, mà có thể nằm ở mã di truyền của mỗi người.

Có một yếu tố di truyền rõ ràng làm kích hoạt bệnh béo phì - Ảnh: News-Medical

Có một yếu tố di truyền rõ ràng làm kích hoạt bệnh béo phì - Ảnh: News-Medical

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Med, trong đó các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ UK Biobank, một cơ sở dữ liệu y sinh lớn và nguồn nghiên cứu theo dõi mọi người trong thời gian dài để tìm hiểu về bệnh béo phì.

Di truyền góp phần gây ra béo phì

Tác giả chính của nghiên cứu, tiến sĩ Mattia Frontini, thành viên của Quỹ Tim mạch Anh và là phó giáo sư về sinh học tế bào tại Đại học Exeter (Vương quốc Anh), cho biết trong một email: "Nguyên nhân béo phì rất phức tạp và trong phần lớn các trường hợp là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Tuy nhiên trong nghiên cứu này, chúng tôi đã tìm thấy một yếu tố di truyền rõ ràng làm kích hoạt bệnh béo phì".

Các nhà nghiên cứu so sánh dữ liệu từ những người có hai bản sao bị lỗi của một gene cụ thể (SMIM1) và những người không có hai bản sao bị lỗi. Theo nghiên cứu, phụ nữ có đột biến gene cân nặng thêm 4,6kg và đàn ông có biến thể cân nặng thêm 2,4kg.

Frontini cho biết các bản sao bị lỗi của gene SMIM1 làm giảm chức năng của tuyến giáp và giảm tiêu hao năng lượng, "điều đó có nghĩa là với cùng một lượng thức ăn, năng lượng được sử dụng sẽ ít hơn và lượng năng lượng dư thừa này sẽ được dự trữ dưới dạng chất béo".

Theo tiến sĩ Philipp Scherer, giám đốc Trung tâm tiểu đường Touchstone tại Trung tâm y tế Tây Nam Đại học Texas, mối tương quan không chỉ có ý nghĩa quan trọng, mà nghiên cứu này còn xác định một đột biến gene cụ thể. Điều này không phải lúc nào cũng xảy ra trong nghiên cứu. Ông Scherer không tham gia vào nghiên cứu.

Scherer nói: "Đây là một nghiên cứu thú vị vì đã đưa một gene mới lên bản đồ. Đó là một gene thực sự, chứ không phải chỉ là một gene có đột biến ở đâu đó mà chúng ta không hiểu. Chúng ta đang xem xét một gene mà ta có thể nghiên cứu thêm".

Phát hiện di truyền này là "khá hiếm"

Frontini cho biết phát hiện di truyền đặc biệt này không áp dụng cho một lượng lớn người mắc bệnh béo phì. Chỉ khoảng 1 trên 5.000 người có cấu trúc di truyền này.

"Điều đó khá hiếm, nhưng khi nhân con số với dân số 10 (triệu), 15 triệu, sẽ có kha khá người ngoài kia mang đột biến này, và có thể không nhận thức đầy đủ về thực tế là có một gene di truyền giải thích cho việc họ vật lộn với chứng béo phì", Scherer nói.

Rối loạn chức năng tuyến giáp là phổ biến, ảnh hưởng gần 2% dân số ở Anh, theo Frontini. Và rối loạn chức năng tuyến giáp được điều trị thường xuyên bằng một loại thuốc tương đối rẻ tiền. 

Bước tiếp theo trong nghiên cứu là tìm hiểu xem những người có đột biến SMIM1 có đủ điều kiện để điều trị tuyến giáp bằng thuốc hay không, ông nói thêm.

Frontini cho biết: "Nếu họ có đủ điều kiện, chúng tôi dự định tiến hành một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên để xác định xem liệu họ có được hưởng lợi từ việc điều trị hay không. Hy vọng là họ sẽ được hưởng lợi, và chúng ta có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của họ bằng cách sử dụng phương pháp điều trị an toàn, rẻ tiền".

Càng nhịn, càng thèm

Cân nặng không chỉ là vấn đề thuộc về ý chí hay sự lười biếng. Theo Viện Quốc gia về bệnh tiểu đường, tiêu hóa và thận, kích thước và hình dạng cơ thể của bạn được xác định bởi nhiều yếu tố.

Bạn có thể kiểm soát một số yếu tố, và một số thì không. Trong số các yếu tố này có thói quen sinh hoạt, thời gian ngủ, thuốc men, các vấn đề sức khỏe, nơi bạn sống và làm việc, cũng như di truyền, theo viện nghiên cứu.

Brooke Alpert, một chuyên gia dinh dưỡng và là tác giả sách Giải độc chế độ ăn kiêng: Tại sao chế độ ăn kiêng của bạn lại khiến bạn béo và phải làm gì với nó, cho biết chế độ ăn hạn chế nghiêm ngặt không phải là câu trả lời.

Tìm cách xa lánh thức ăn quá mức có thể khiến bạn thèm ăn nhiều hơn, và sau đó là cảm giác tội lỗi vì đã lỡ ăn, dẫn đến một chu kỳ dao động thất thường giữa việc hạn chế bản thân và ăn uống vô độ.

Emily Feig, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, nhấn mạnh nếu bạn muốn thay đổi lối sống, tốt nhất là nên thử cách tiếp cận dần dần, bền vững trong khi vẫn duy trì mối quan hệ lành mạnh với thực phẩm.

Ăn khi xem tivi, ngủ ít có thể gây thừa cân, béo phì

Theo các chuyên gia, thế giới sẽ có khoảng 1,9 tỉ người sống chung với bệnh béo phì vào năm 2035. Nguyên nhân dẫn đến béo phì rất đa dạng, trong đó thói quen ăn khi xem tivi, ngủ ít… cũng khiến trẻ dễ thừa cân, béo phì.

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Phẫu thuật cấp cứu giúp nữ sinh ngã xe gãy chân kịp dự kỳ thi tốt nghiệp THPT

Trước ngày dự thi tốt nghiệp THPT, thí sinh P.H.C.A. tại Gia Lai bị vấp ổ gà, té giập nát cổ chân phải. Em được các bác sĩ khẩn trương phẫu thuật để ngày mai có thể đến phòng thi.

Phẫu thuật cấp cứu giúp nữ sinh ngã xe gãy chân kịp dự kỳ thi tốt nghiệp THPT

Tăm xỉa răng đâm thủng ruột già nam thanh niên ở Ninh Thuận

Thanh niên 28 tuổi nhập viện trong tình trạng đau âm ỉ vùng bụng phải kéo dài nhiều ngày. Kết quả chụp CT phát hiện dị vật là cây tăm xỉa răng dài 5,5cm đâm xuyên thành manh tràng bệnh nhân này.

Tăm xỉa răng đâm thủng ruột già nam thanh niên ở Ninh Thuận

Bệnh trĩ ngày càng tăng vì thói quen lười vận động, ăn uống kém lành mạnh

Do lối sống ít vận động và thói quen ăn uống kém lành mạnh, bệnh trĩ ngày càng tăng và trẻ hóa. Tuy nhiên người bệnh còn chủ quan, e ngại, trì hoãn điều trị nên khi đến bệnh viện đã ở giai đoạn muộn.

Bệnh trĩ ngày càng tăng vì thói quen lười vận động, ăn uống kém lành mạnh

Bé trai 2 tuổi bị chó nhà người thân cắn rách đầu

Mới đây, thông tin từ Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ, các bác sĩ đã tiếp nhận cấp cứu một bé trai bị chó của người thân cắn, vết thương nghiêm trọng vùng đầu, mặt.

Bé trai 2 tuổi bị chó nhà người thân cắn rách đầu

Bác sĩ kể chuyện bị ‘thao túng tâm lý’, suýt sập bẫy lừa đảo sau khi tra cứu thông tin bảo hiểm

Thời gian qua, chiêu trò giả danh nhân viên bảo hiểm y tế để lừa đảo liên tiếp diễn ra. Mặc dù các cơ quan đã liên tục cảnh báo, nhưng các đối tượng này thay đổi chiêu trò, thậm chí khiến bác sĩ cũng bị “thao túng tâm lý”, suýt sập bẫy lừa đảo.

Bác sĩ kể chuyện bị ‘thao túng tâm lý’, suýt sập bẫy lừa đảo sau khi tra cứu thông tin bảo hiểm

Miền Tây thiếu máu cấp cứu và điều trị cho bệnh nhân

Lượng máu tiếp nhận chỉ đạt khoảng 60% số lượng đăng ký, Bệnh viện Huyết học - Truyền máu Cần Thơ kêu gọi cộng đồng.

Miền Tây thiếu máu cấp cứu và điều trị cho bệnh nhân
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar