Tiền hô hậu ủng mà chi!

Thế mà lần này ở ngay thủ đô Hà Nội có một bệnh viện đa khoa huyện xảy ra chuyện động trời là “nhân bản” xét nghiệm, hàng ngàn người xài chung kết quả xét nghiệm huyết học và sinh hóa mà không ai biết nếu không có lá đơn tố cáo dài đúng 16 trang của một nhóm cán bộ dũng cảm. Chuyện lạ hơn nữa là vụ việc này không chỉ xảy ra trong ngày một ngày hai, mà diễn ra trong 11 tháng trời một cách công khai, nhưng ngay cả ông giám đốc bệnh viện cũng nói là “không biết”, nếu không có cuộc làm việc với Thanh tra Sở Y tế Hà Nội khi có đơn tố cáo về vụ việc này.

Giở lại hướng dẫn kiểm tra bệnh viện của Bộ Y tế ban hành, quả là chặt chẽ và chi tiết về từng hoạt động chuyên môn. Nào là tổng số giường bệnh kế hoạch, số giường thực kê, số lượt khám chữa cho trẻ em, cho người nghèo, người có thẻ bảo hiểm y tế, số tai biến do dùng thuốc, do điều trị, truyền máu... Rất chi tiết, nhưng hình như nó vẫn là những con số lạnh lùng, thật khó để đánh giá hết hoạt động của bệnh viện có thật sự là tốt, là xuất sắc nếu chỉ dựa trên con số cuối cùng là lượng bệnh nhân vào và ra viện.

Không chỉ kiểm tra bệnh viện định kỳ, năm 2012 đích thân Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã đến kiểm tra nhiều bệnh viện thuộc nhóm “nóng” nhất về quá tải bệnh viện. Nhưng nếu hỏi hoạt động bệnh viện có tiến bộ gì hơn sau những đợt kiểm tra này thì phải nói là không, bởi sức cản quá lớn của những vấn nạn bệnh viện như nằm ghép, quá tải bệnh nhân, của bệnh hoa hồng cầm tay bác sĩ kê đơn, hoa hồng xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, cả sức cản của phong cách phục vụ “cửa trên”, thầy thuốc và bệnh viện luôn là người ban phát ơn khám chữa bệnh, mặc dù rõ ràng ở đây người dân là người bỏ tiền mua dịch vụ.

Tuy nhiên, một vấn đề nữa khiến các cuộc kiểm tra bệnh viện kể cả thường kỳ và đột xuất trở nên kém hiệu quả, ấy là bởi sự rầm rộ, tiền hô hậu ủng và bệnh hình thức của việc kiểm tra, nhất là khi kiểm tra luôn được hẹn trước ngày giờ. Tháng 5 vừa qua, khi Bộ Y tế yêu cầu các sở y tế kiểm tra an toàn tiêm chủng, Sở Y tế Quảng Trị đã có báo cáo 100% cơ sở đảm bảo điều kiện về trang thiết bị, cơ sở vật chất, thực hiện quy trình an toàn tiêm chủng. Chỉ 20 ngày sau báo cáo này thì xảy ra vụ việc làm ba trẻ sơ sinh tử vong liên quan đến văcxin và sai sót trong quy trình tiêm chủng ngay tại Quảng Trị. Ấy chỉ là một trong số những báo cáo làm theo yêu cầu của ”trên” là phải thanh tra, kiểm tra một cách toàn diện và... xử lý nghiêm.

Ông giám đốc Bệnh viện Hoài Đức đã bị tạm đình chỉ công tác, rồi sẽ có những cán bộ y tế liên quan đến vụ việc bị xử lý kỷ luật sau khi vụ việc có kết luận. Nhưng còn những vụ việc tương tự như ở Bệnh viện Hoài Đức hay không? Thật khó nói là không, nhưng để các đoàn kiểm tra tiền hô hậu ủng phát hiện những vụ tương tự như ở Hoài Đức thì có lẽ là rất khó, nếu ngành y tế chưa thay đổi tư duy về cách đánh giá bệnh viện.