Tiền bạc chỉ nên là phần thưởng cho ước mơ

Anh Nguyễn Bá Quỳnh đã trải qua các chức vụ phó tổng giám đốc IBM VN, tổng giám đốc American Power Conversion VN, tổng giám đốc khối in ấn và hình ảnh Hewlett Packard VN, trưởng văn phòng miền Nam và giám đốc dịch vụ Compaq Computer tại VN...

Anh Nguyễn Bá Quỳnh

* Là du học sinh chọn trở về, anh có khó khăn gì?

- Tôi đậu ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) và nhận học bổng chính phủ du học tại ĐH Bách khoa Ba Lan năm 1989. Khi Trường ENST (Pháp) kết hợp Bộ Giáo dục Ba Lan mở Trường ĐH Pháp - Ba Lan về công nghệ thông tin và viễn thông, tôi thi đậu và lấy bằng kỹ sư, thạc sĩ tại trường. Sau đó tôi sang Pháp theo học bổng của Viện Nghiên cứu máy tính quốc gia INRIA, làm trợ lý dự án nghiên cứu ứng dụng kết nối qua môi trường điện toán phân tán trên Internet và bảo vệ luận án thạc sĩ. Năm 1996 tôi về nước.

Tôi tự hào với lựa chọn của mình và cho rằng cơ hội luôn chia đều cho mọi người. Tôi không thích câu hỏi tại sao đất nước lại không sử dụng nhân tài trở về. Vì làm sao đất nước biết rõ mình là người tài? Mình đã làm việc gì chưa?

* Anh trải qua nhiều vị trí lãnh đạo doanh nghiệp khi còn khá trẻ, lần đầu tiên được làm quản lý có thú vị không?

- Khởi đầu công việc tôi là một kỹ sư hệ thống bình thường. Mục tiêu của tôi đơn giản là hoàn thành công việc cá nhân và hỗ trợ các cộng sự. Tại Compaq sau gần một năm, tôi được chọn vào vị trí trưởng đại diện tại TP.HCM và trưởng đại diện dịch vụ khu vực Đông Dương. Về dấu mốc này tôi chỉ có thể nói khi làm việc hết mình chúng ta có thể được “nhận ra” bằng cách nào đó, và phải luôn giúp đỡ những người xung quanh... Bằng cách ấy, mỗi người đều có thể trở thành nhà lãnh đạo xuất sắc trong lĩnh vực của mình.

* Ở mỗi công ty khi làm quản lý anh đều gặt hái những con số kinh doanh ấn tượng, trong khi lại được đào tạo kỹ thuật chuyên sâu. Mọi con đường có vẻ đều dẫn đến doanh số, vậy cuộc “hôn nhân” giữa kinh doanh và kỹ thuật, theo anh, có những thử thách nào?

- Khi tôi ở vị trí giám đốc dịch vụ toàn cầu IBM tại VN, IBM lúc đó chỉ cung cấp dịch vụ hỗ trợ máy tính, máy chủ. Chúng tôi nhận ra rằng thị trường đang cần nhiều giải pháp công nghệ quản trị, chuyển hóa quy trình làm việc, bảo mật... và chúng tôi xây dựng một đội ngũ cung cấp giải pháp. Từ đó doanh thu dịch vụ IBM đã tăng đột biến nhiều năm.

Tầm nhìn của người quản lý là nhận diện ra lợi thế cạnh tranh tiềm ẩn. Theo lý thuyết đại dương xanh - một đường đua khác biệt trong đại dương đỏ, không để doanh nghiệp chạy theo trào lưu một cách mệt mỏi thì sẽ mang đến thành công. Cũng cần nói thêm, tại Ba Lan và Pháp, một kỹ sư như tôi được học nghiêm túc về kinh tế vi mô, vĩ mô, luật thương mại, kế toán... khá toàn diện để bắt tay vào bất cứ việc gì.

* Anh đã kiếm được rất nhiều tiền chưa?

- Tôi chưa bao giờ thấy mình nghèo, tôi có đủ tiền để thực hiện điều mình mong muốn. Nhưng sự giàu có là khái niệm tương đối tùy vào thước đo mỗi người. Và những tỉ phú mà tôi kính trọng không có ai từng đặt mục tiêu của họ là tiền bạc. Tiền chỉ nên là phần thưởng khi những ước mơ sáng tạo thành hiện thực. Lấy tiền làm mục tiêu thì phần thưởng của tiền sẽ là gì?

* Nếu bạn trẻ mới vào đời nói rằng tôi có tham vọng trở thành người quản lý chứ không thích vị trí làm thuê, anh nghĩ gì?

- Tham vọng nên được hiểu tốt đẹp là một giấc mơ. Giấc mơ phải bao gồm làm cho mình và người khác hạnh phúc, lôi cuốn họ, nó hoàn toàn khác mong muốn “có quyền lực” để dẫn dắt người khác. Chính khi có tham vọng mà không kèm mục đích tốt đẹp bạn sẽ bị cộng đồng “kỳ thị”. Vì thế, bạn trẻ hãy chọn sở trường để thể hiện năng lực tập hợp của mình, làm tốt nhất công việc của mình rồi cơ hội sẽ tự đến. 

* Là diễn giả trong nhiều diễn đàn quan trọng, gần đây nhất anh nói về “lãnh đạo số”, họ sẽ là những nhà quản lý thế nào?

- Chúng ta đang ở trong thời đại số với sự góp mặt của mạng xã hội, thiết bị di động, điện toán đám mây và phân tích thông minh - công nghệ từ đây được mang đến tận tay công dân. Nếu nói toàn cầu đang bước vào ngày hội kỹ thuật số thì ngày hội rất cần những người truyền cảm hứng, ứng dụng, kết nối để tài nguyên công nghệ được thể hiện ngay lập tức. Đó chính là thế hệ lãnh đạo số.

* Trong cái nhìn thẳng thắn, anh thấy các bạn trẻ có điểm yếu nào cần khắc phục?

- Tôi đặc biệt thích tiếp cận với các bạn trẻ, họ nắm bắt nhanh, chỉ cần một người định hướng tốt họ trở nên hiệu quả. Một bộ phận các bạn trẻ, theo tôi, dùng tiền bạc làm đích đến hoặc tự tin thái quá so với nền tảng. Những mục tiêu ngắn hạn sẽ khó được tưởng thưởng xứng đáng. Xung quanh tôi có nhiều người khởi đầu ở vị trí thấp nhất, bằng học hỏi, 20 năm sau họ đã trở thành tổng giám đốc.

Tôi thích thú với các bạn 9X. Nhiều bạn đã trở thành quản lý giỏi, điềm tĩnh, có tố chất cạnh tranh toàn cầu. Tôi tin họ sẽ mang đến những thay đổi cho đất nước.