Thuốc Isotretinoin có nguy cơ gây rối loạn chức năng tình dục

Ảnh minh họa. Nguồn: medicalnewstoday.com

Trong thông tin trên chuyên mục Cảnh giác thông tin dược, Cơ quan Quản lý Dược phẩm Anh (Medicines & Healthcare products Regulatory Agency- MHRA) đã cảnh báo đến người dùng và yêu cầu bổ sung thông tin trong hướng dẫn sử dụng về nguy cơ gây rối loạn chức năng tình dục, chủ yếu liên quan đến rối loạn chức năng cương dương và giảm ham muốn tình dục khi sử dụng thuốc điều trị mụn trứng cá nặng Isotretinoin.

Isotretinoin, cũng có tên gọi là 13-cis-retinoic acid, là một loại thuốc uống được sử dụng chủ yếu để điều trị mụn trứng cá nghiêm trọng. Hiếm khi, nó cũng được sử dụng để phòng ngừa một số bệnh ung thư da, và trong điều trị các bệnh ung thư khác.

Isotretinoin thuộc nhóm thuốc retinoid, được sản xuất từ vitamin A tổng hợp. Thuốc được sử dụng để điều trị các loại mụn trứng cá nặng, không đáp ứng với các thuốc điều trị khác (ví dụ như benzoyl peroxide hoặc clindamycin dùng cho da hoặc tetracyclin/minocyclin dùng để uống). Nếu các trứng cá nặng này không được điều trị có thể gây ra sẹo vĩnh viễn. Do vậy, Isotretinoin được coi là một trong những loại thuốc có giá trị trong điều trị mụn trứng cá do làm giảm hoạt động sản xuất dầu của tuyến bã nằm trong lớp trung bì da và làm giảm quá trình tạo nhân mụn.

Liều thông thường cho người bị mụn trứng cá, khi tình trạng mụn trứng cá nặng là 0,5-1 mg/kg/ngày, chia làm 2 lần. Nếu tình trạng nặng (như có sẹo hoặc mụn trên cơ thể), bạn có thể cần đến 2 mg/kg/ngày. Liều thông thường cho người lớn bị u hắc sắc tố - di căn, liệu pháp phối hợp với interferon alpha, bạn dùng 60mg/ngày, chia thành 3 liều bằng nhau, trong 6 tháng. Liều người lớn thông thường cho u hạt annulare là 0,5-1mg/kg/ngày, chia làm 2 lần.

Tuy nhiên, gần đây nhất, MHRA đã cảnh báo về một nguy cơ liên quan đến chức năng tình dục ở những bệnh nhân dùng Isotretinoin khi nhận được 14 báo cáo về tình trạng rối loạn chức năng tình dục trong thời gian từ giữa đầu năm 1985 đến tháng 9/2017. Cũng trong khoảng thời gian này, đã có 49 báo cáo về rối loạn chức năng cương dương hoặc xuất tinh và 23 báo cáo về giảm hoặc mất ham muốn liên quan đến Isotretinoin. Nguyên nhân được cho là do giảm mức testosteron trong quá trình dùng thuốc. 

Mặc dù so với số lượng bệnh nhân sử dụng thuốc (ước tính rằng trong vài năm qua, khoảng 30.000 bệnh nhân (nam và nữ) mỗi năm đã được điều trị bằng Isotretinoin), những trường hợp gặp rủi ro về rối loạn chức năng tình dục không nhiều nhưng MHRA vẫn khuyến cáo nhà sản xuất cần thêm vào danh sách các phản ứng phụ của thuốc trong thông tin sản phẩm.

Đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, MHRA cũng đưa ra lời khuyên cần nhận thức được các phản ứng phụ về rối loạn cương dương và giảm ham muốn tình dục khi kê đơn Isotretinoin đường uống dành cho người bệnh bị trứng cá nặng. Các tác dụng không mong muốn đã được cảnh báo của loại thuốc này bao gồm gây dị tật bẩm sinh hoặc sẩy thai ở phụ nữ mang thai, mệt mỏi, chảy máu cam, rụng tóc, khô da và niêm mạc, da nhạy cảm với ánh sáng, tầm nhìn ban đêm giảm. 

Lời khuyên cuối cùng là hiện nay có nhiều phác đồ điều trị mụn trứng cá chứ không nhất thiết phải dùng đến quá nhiều thuốc Isotretinoin để rồi lo lắng về tác dụng ngoại ý của chúng.