Thị trường toàn cầu chao đảo, giá dầu tăng vì lo Iran đáp trả Mỹ

Cuộc không kích hôm 22-6 đánh dấu lần đầu tiên Mỹ trực tiếp tấn công lãnh thổ Iran, làm dấy lên lo ngại rằng Tehran có thể đáp trả bằng cách gây gián đoạn giao thương tại eo biển Hormuz - tuyến hàng hải vận chuyển khoảng 1/3 lượng dầu thô toàn cầu qua đường biển mỗi ngày, theo Đài CNN. 

Ngay khi thị trường mở cửa sáng 23-6, giá dầu Brent và dầu WTI của Mỹ đều tăng hơn 4%, lần lượt chạm mốc 81,4 USD và 78,4 USD - mức ghi nhận cao nhất kể từ tháng 1. Tuy nhiên, sau đó đà tăng đã được điều chỉnh nhẹ. 

Vào khoảng 7h30 sáng (giờ Việt Nam), giá dầu Brent tăng 2,2% lên 79,20 USD/thùng, còn dầu WTI tăng 2,1% lên 75,98 USD/thùng.

Theo ông Jorge León - chuyên gia địa chính trị tại Rystad Energy, dù Iran chưa lập tức đáp trả, các thị trường đã bắt đầu "định giá thêm rủi ro địa chính trị", khiến giá dầu thô bật tăng từ ngay đầu tuần. 

Kịch bản Iran cản trở vận chuyển dầu hoặc tấn công mục tiêu trong khu vực có thể khiến giá dầu tăng vọt ngay lập tức, theo Đài CBS News.

Ông Patrick De Haan - chuyên gia từ nền tảng theo dõi nhiên liệu GasBuddy, cảnh báo giá xăng có thể tăng mạnh chỉ trong vài giờ nếu thị trường phản ứng tiêu cực vào đầu tuần. Trong trường hợp eo Hormuz bị gián đoạn, giá dầu có thể nhanh chóng đạt mốc 100 USD/thùng.

Thị trường chứng khoán toàn cầu cũng bị ảnh hưởng. Chỉ số MSCI châu Á - Thái Bình Dương (trừ Nhật Bản) giảm 0,5%, trong khi Nikkei 225 của Nhật giảm 0,9%. Tại châu Âu, các hợp đồng tương lai EuroStoxx 50 giảm 0,7%, FTSE (Anh) mất 0,5% và DAX (Đức) giảm 0,7%. 

Phố Wall cũng không thoát khỏi ảnh hưởng. Hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 và Nasdaq giảm lần lượt 0,5% và 0,6%. 

Không chỉ xung đột Trung Đông, chính sách thuế thương mại của Tổng thống Trump cũng đang làm gia tăng lo ngại lạm phát tại Mỹ.

Theo chuyên gia Joe Brusuelas của hãng tư vấn RSM, mức lạm phát thấp hiện nay ở Mỹ có thể chỉ là "bình yên trước cơn bão". Ông cảnh báo mức lạm phát của Mỹ sẽ tăng nhanh trong vòng 90 ngày tới, khi ảnh hưởng từ xung đột Israel - Iran kết hợp với các mức thuế mới của ông Trump bắt đầu lan rộng.

Về phía Iran, Bộ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi tuyên bố nước này có "nhiều lựa chọn đáp trả", trong khi Quốc hội Iran đã bỏ phiếu thông qua việc đóng cửa eo Hormuz. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào Hội đồng An ninh quốc gia tối cao và lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.

Dù vậy, một số chuyên gia như S&P Global đánh giá nếu Iran không có hành động quân sự ngay lập tức, đà tăng giá dầu có thể sớm chững lại trong vài ngày tới. 

Miễn là eo Hormuz vẫn hoạt động bình thường và sản lượng từ Tổ chức Xuất khẩu dầu mỏ và các đối tác (OPEC+) duy trì ổn định, thị trường dầu mỏ toàn cầu vẫn có thể đủ cung - ngay cả khi xuất khẩu dầu thô từ Iran bị gián đoạn.

Những kịch bản kinh tế sau khi Mỹ tấn công Iran

Các nhà đầu tư chuẩn bị cho giá dầu tăng vọt, đổ xô vào các tài sản an toàn sau khi Mỹ ném bom vào ba cơ sở hạt nhân của Iran.