Người Việt trước cuộc bầu cử Campuchia

Cử tri ủng hộ Đảng Nhân dân Campuchia tuần hành ở Phnom Penh - Ảnh: NHẬT QUỲNH

Vấn đề người Campuchia gốc Việt vẫn là đề tài quen thuộc cho các đảng đối lập vận động thu hút cử tri.

Cuộc đua của hai đảng lớn

Cuộc vận động tranh cử hội đồng xã, phường ở Campuchia chính thức được khởi động cách nay một tuần (ngày 20-5), khi các đảng phái chính trị đã có những cuộc tập trung lớn những người ủng hộ. Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền tổ chức mittinh tại Trung tâm triển lãm - sự kiện trên đảo Koh Pich (người Việt gọi là đảo Kim Cương).

Còn phía Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP), đảng đối lập lớn nhất, cũng đã huy động hàng ngàn người ủng hộ tập trung tại quảng trường Samdech Techo Hun Sen để làm lễ khởi động chương trình vận động tranh cử.

Theo nhận định của giới quan sát chính trị ở Campuchia, cuộc bầu cử vào hội đồng xã, phường vẫn là “cuộc chơi” chính của hai đảng lớn trên.

Phía Đảng CPP của Thủ tướng Hun Sen được cho là đã tăng uy tín lên rất nhiều nhờ chính sách cải tổ kinh tế, cải thiện hình ảnh cá nhân của các đảng viên CPP và nỗ lực chống tham nhũng trong bộ máy cầm quyền.

Trong khi đó, Đảng CNRP thời gian gần đây đã liên tục gặp sóng gió. Người được cho là có ảnh hưởng lớn nhất của CNRP, ông Sam Rainsy, phải sống lưu vong ở nước ngoài do trốn án tù ở Campuchia.

Ông này gần đây đã buộc phải từ chức chủ tịch Đảng CNRP và ông Kem Sokha, phó chủ tịch đảng, lên thay. Năm rồi, ông này lại dính đến xìcăngđan tình ái cùng nghi án tham nhũng, đã bị tòa án kết án tù, khiến uy tín của đảng này bị giảm sút.

Ông So Sarin, một nhà quan sát chính trị ở thủ đô Phnom Penh, cho rằng khác với bầu cử đại biểu quốc hội, vốn chỉ có hai đảng CPP và CNRP giành được ghế, cuộc bầu cử hội đồng xã, phường cũng sẽ mở ra cơ hội cho các đảng nhỏ.

Ông Sarin cho rằng một chính đảng gần đây nổi lên với chính sách dân tộc cực đoan là Đảng Liên minh vì dân chủ, do ông Khem Veasna - một cựu thành viên của Đảng Sam Rainsy - làm chủ tịch. Đảng này hay lấy vấn đề người Việt Nam ra để chỉ trích đảng cầm quyền, đã gây khó dễ ở một số địa phương xa Phnom Penh.

Tuy nhiên, nhà chức trách Campuchia cũng đã tuyên bố sẽ mạnh tay với các hành động gây mất trật tự khi vận động tranh cử cũng như gây trở ngại cử tri đi bỏ phiếu, khiến những cuộc vận động tranh cử cũng “ôn hòa” hơn.

Người Việt “yên ổn hơn”

Một trong những lo ngại là mỗi khi vào thời điểm bầu cử, các đảng đối lập lại lấy vấn đề người Campuchia gốc Việt để kích động mâu thuẫn xã hội, nhằm thu hút cử tri theo chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi.

Tại tỉnh Battambang, nhiều người gốc Việt cho biết họ được khuyến cáo “không nên đi bầu cử”. Ông Trần Văn Bảo, chủ tịch Hội người Campuchia gốc Việt ở Battambang, cho biết có chuyện một số hộ dân bị buộc cam kết không đi bỏ phiếu bầu. Tuy nhiên, một số hộ không đi.

Battambang hiện có trên 2.000 người gốc Việt. Ông Bảo nói Đảng Liên minh vì dân chủ cũng đã dọa “đuổi người Việt sang Việt Nam” khi vận động tranh cử.

“Họ chỉ dọa như vậy chứ chưa xảy ra mâu thuẫn, va chạm nhau như lần bầu cử trước” - ông Bảo nói.

Ông Hoàng Văn Thiện, phó chủ tịch Hội người gốc Việt tại Siem Reap - nơi có trên 15.000 người gốc Việt sinh sống, cho biết phần lớn người gốc Việt “đứng bên ngoài” cuộc bầu cử. Các đảng đối lập muốn “lôi người Việt vào làm đề tài tranh cử, nhưng lại không muốn người Việt đi bỏ phiếu. Bởi có bỏ phiếu, phần lớn người Việt sẽ bỏ cho Đảng CPP”.

Tại tỉnh Kandal, tỉnh có đường biên giới giáp với Việt Nam, ông Nguyễn Thanh Tài - chủ tịch Hội người Campuchia gốc Việt của tỉnh - nói trên 10.000 người gốc Việt ở đây vẫn không bị tác động nhiều bởi cuộc bầu cử hội đồng xã, phường. Nhưng theo ông, có thể họ sẽ ít đi bỏ phiếu hơn trước.