Sửa luật để bảo vệ cô dâu Việt

Phóng to

Sửa luật sẽ hạn chế rủi ro cho cô dâu VN. Trong ảnh: tìm hiểu thủ tục đăng ký kết hôn tại Sở Tư pháp Cần Thơ -Ảnh: Quang Vinh

Hầu hết cô dâu Việt lấy chồng Hàn Quốc thông qua mai mối có thu phí. Có thể tóm lược quy trình một người đàn ông Hàn Quốc cưới một cô dâu VN như sau: Thông qua mai mối giới thiệu, chú rể qua VN lần đầu tiên trong ít nhất một ngày tại VN để coi mắt cô dâu.

Nếu chú rể không đủ tiền hoặc bận công việc thì có thể không cần qua VN gặp mặt cô dâu nhưng vẫn tiến hành làm thủ tục và nhận giấy chứng nhận kết hôn tại Hàn Quốc với cô dâu VN mà mình chưa hề gặp mặt! Phía Hàn Quốc chỉ cần yêu cầu cô dâu VN gửi hồ sơ đăng ký kết hôn gồm: chứng nhận độc thân, hộ khẩu, khai sinh, chứng minh nhân dân, giấy khám sức khỏe tâm thần và kết quả xét nghiệm HIV thì đương nhiên được công nhận là vợ chồng. Như vậy cô dâu VN chưa hề gặp qua chú rể đã có chồng hợp pháp tại Hàn Quốc.

Khi có giấy chứng nhận kết hôn bên phía Hàn Quốc cấp, chú rể gửi giấy này đến VN để cô dâu đến sở tư pháp nộp hồ sơ xin ghi chú việc kết hôn. Ngay sau đó, chú rể mua vé máy bay qua VN để gặp cô dâu và cùng tham gia phỏng vấn theo thủ tục để được cấp bản ghi chú kết hôn tại VN.

Việc phỏng vấn hiện nay hết sức sơ sài, cảm tính, thậm chí có dấu hiệu tiêu cực như trường hợp một phó trưởng phòng hộ tịch Cần Thơ bị khởi tố là một ví dụ. Do đó, thông thường chỉ cần một lần phỏng vấn là đã được cấp ghi chú kết hôn. Trong trường hợp lần đầu phỏng vấn không đạt thì họ phỏng vấn lần thứ hai là có thể được cấp ghi chú kết hôn. Như vậy, chỉ cần gặp nhau trong một hoặc hai lần, mỗi lần chỉ vài ngày, trong khi ngôn ngữ thì bất đồng mà họ đã chính thức được luật pháp VN công nhận là vợ chồng.

Muốn chấm dứt tình trạng này, trước hết luật pháp về hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài của nước ta phải thay đổi. Thay đổi đầu tiên là phải ngưng ngay việc cấp giấy ghi chú kết hôn cho tất cả các trường hợp cô dâu VN lấy chồng Hàn Quốc, vì giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của họ tại Hàn Quốc khi mang qua VN để xin được công nhận rõ ràng vi phạm pháp luật về hôn nhân gia đình VN.

Trong Luật hôn nhân và gia đình VN không có điều khoản nào đề cập chế định ghi chú kết hôn. Thường các sở tư pháp vận dụng điều 55, 56 nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27-12-2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch để giải quyết việc ghi chú kết hôn, nhưng nội dung nghị định này chỉ giải quyết cho ghi chú kết hôn các trường hợp mà công dân VN có mặt tại Hàn Quốc đăng ký kết hôn và sau đó trở về VN làm thủ tục xin ghi chú kết hôn mà thôi.

Điều 55 ghi rõ: “Công dân VN đã đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài việc kết hôn, khi về nước thường trú phải làm thủ tục ghi vào sổ hộ tịch”. Các cô dâu VN chưa bao giờ qua Hàn Quốc, thậm chí còn chưa gặp mặt người chồng mà đã được cơ quan chức năng Hàn Quốc cấp chứng nhận kết hôn, công nhận họ là vợ chồng và được các sở tư pháp tiếp tục chấp thuận cho ghi chú kết hôn là vi phạm điều 101 và 103 Luật hôn nhân gia đình VN, không đúng với nội dung điều 55, 56 nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27-12-2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch mục ghi chú kết hôn.

------------------------------------

* Tin bài liên quan: