Phú Quốc "đói" nhân lực làm du lịch

Phóng to

Nhân viên mới đồng thời cũng là học viên nhận hồ sơ đăng ký vào Công ty CP Vinpearl Phú Quốc - Ảnh: K.Nam

Thống kê của Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Kiên Giang cho biết tính đến cuối tháng 4-2014, toàn đảo Phú Quốc có 2.738 phòng lưu trú, tổng số lao động du lịch 2.057 người, quá thấp so với tiêu chuẩn chung đòi hỏi phải từ 1,3-1,8 lao động/phòng.

“Lò” đào tạo bất đắc dĩ

Ông Phùng Xuân Mai, tổng giám đốc điều hành resort bốn sao Sài Gòn - Phú Quốc, cho biết do doanh nghiệp dịch vụ khách sạn đi vào hoạt động gần như sớm nhất trên đảo Phú Quốc nên nơi đây nghiễm nhiên trở thành “lò” cung cấp nhân lực cho các resort, khách sạn ra sau. Tính đến nay Sài Gòn - Phú Quốc đã có 18 nhân sự quản lý trung, cao cấp chuyển sang doanh nghiệp khác. “Mỗi khi có một khách sạn, resort mới khai trương thì y như rằng chỗ tôi bị mất người. Mất nhân viên bình thường không sao, nhưng mất quản lý cấp cao là một tổn thất rất lớn đối với chúng tôi” - ông Mai chia sẻ.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Cúc, trưởng phòng nhân sự resort Sài Gòn - Phú Quốc, để đào tạo được một nhân sự quản lý từ trung cấp trở lên tốn khá nhiều thời gian và chi phí. Cụ thể, một nhân viên bình thường tuyển dụng vào resort tối thiểu phải qua hai tháng thử việc và học việc. Sau đó tùy theo quá trình làm việc mà nhân viên sẽ được tái đào tạo tại chỗ, hoặc đưa đi đào tạo nâng cao trong nước rồi mới tới đào tạo ở nước ngoài. Theo tính toán sơ bộ, để có được một nhân sự từ cấp phó bộ phận trở lên phải tốn ít nhất hai năm với khoản chi phí lên tới hàng trăm triệu đồng.

Giám đốc một resort cho biết nguồn nhân lực tốt nghiệp từ các trường, cơ sở đào tạo nghề trong nước đều ít nhiều vênh với điều kiện làm việc thực tế. Chính vì vậy mà gần như resort phải tổ chức đào tạo lại cho 100% nhân viên mới. “Thường những người học trình độ cử nhân du lịch, thậm chí thạc sĩ du lịch, lại khó thích nghi hơn người chỉ học trung cấp buồng, bàn... Có lẽ họ nghĩ mình có trình độ cao thì phải được làm quản lý” - ông này nói.

Để giải “cơn khát” nhân lực làm du lịch, ông Mai cho biết resort Sài Gòn - Phú Quốc đã đầu tư trang bị hai phòng học quy mô nhỏ và vừa ngay trong khuôn viên. Ngoài chuyện trang bị kiến thức, kỹ năng cho nhân viên của mình, resort này cũng phối hợp với Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Phú Quốc đào tạo nhân viên cho các doanh nghiệp du lịch khác. Tuy nhiên theo ông Trần Đạt Duy, phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch đồng bằng sông Cửu Long, đây chỉ là giải pháp mang tính “chữa cháy”. “Ngay việc các doanh nghiệp lưu trú tiêu chuẩn bốn sao, năm sao sắp sửa khai trương mới gấp rút tuyển dụng rồi đào tạo nhân viên phục vụ đã thể hiện rõ tính cấp bách của vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực” - ông Duy nói.

Mạnh ai nấy lo!

Thông tin từ Công ty CP Vinpearl Phú Quốc (thuộc Tập đoàn Vingroup) cho biết để phục vụ khách sạn tiêu chuẩn năm sao 500 phòng sẽ khai trương vào cuối năm nay, doanh nghiệp này cần tới 1.500 lao động. Đến nay, sau hai đợt phối hợp với Trường CĐ Kinh tế kỹ thuật Kiên Giang phỏng vấn sàng lọc chỉ mới tuyển dụng để đào tạo được 220 nhân viên. Ông Hồ Minh Triết - hiệu trưởng Trường CĐ Kinh tế kỹ thuật Kiên Giang - cho biết việc Công ty CP Vinpearl Phú Quốc ký kết với nhà trường để tuyển dụng và đào tạo nhân viên mở ra một hướng đi rất mới trong việc giải bài toán nhân lực cho du lịch Phú Quốc.

Thạc sĩ Phan Minh Cường - người được Trường CĐ Kinh tế kỹ thuật Kiên Giang mời tham gia đào tạo nhân sự cho Công ty CP Vinpearl Phú Quốc - nhận định chất lượng đào tạo nhân lực du lịch của các trường, cơ sở dạy nghề hiện rất khác nhau. Do thiếu một bộ khung chương trình đào tạo đồng nhất, nhân viên của địa phương, thậm chí là của các doanh nghiệp du lịch cùng một địa phương sẽ rất khó thích nghi khi chuyển sang địa phương hay doanh nghiệp khác. “Ngoài giáo viên chuyên về lý thuyết, trong các chương trình đào tạo nhân lực du lịch phải có một đội ngũ giáo viên - tạm gọi là giáo viên thực tế - nữa mới ổn. Thời lượng học lý thuyết tối đa chỉ nên chiếm khoảng 65%, thời gian, còn lại phải dành cho các khóa học thực tế tại doanh nghiệp” - ông Cường đề nghị.

Theo ông Trần Đạt Duy, chuyện thiếu hụt nguồn nhân lực du lịch của cả đồng bằng sông Cửu Long nói chung và huyện đảo Phú Quốc nói riêng không phải bây giờ mới biết. Hàng chục hội nghị, hội thảo xung quanh vấn đề này được tổ chức nhưng vẫn chưa có giải pháp nào đi vào thực tiễn. “Trong kinh doanh và phát triển du lịch, yếu tố con người quyết định tới 80% sự thành công. Anh có thể đầu tư nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi, giải trí hiện đại, nhưng nếu không có con người thì giá trị của cơ sở vật chất chỉ đơn thuần là giá trị tài sản địa ốc, không thể tạo ra giá trị gia tăng mang đặc trưng ngành du lịch được” - ông Duy nói.

Ông Phùng Xuân Mai cho rằng sau nhiều năm đầu tư hàng chục nghìn tỉ đồng, cơ sở hạ tầng của đảo Phú Quốc đến nay có thể nói đã cơ bản hoàn thiện với sân bay quốc tế, cảng biển quốc tế, điện lưới quốc gia, đường giao thông quanh đảo, đường trục chính nam - bắc đảo... Những yếu tố nêu trên sẽ giúp nhiều dự án đầu tư xây dựng khách sạn, resort, khu nghỉ dưỡng cao cấp tăng tốc triển khai, đồng thời cũng thu hút một lượng lớn du khách trong nước và quốc tế. Nếu không có đủ nguồn nhân lực, nhiều khả năng du lịch Phú Quốc sẽ khựng lại và đây là điều rất không nên xảy ra.