Phó thủ tướng: Kỹ sư giỏi, tư nhân trả 100 triệu, mình chỉ trả 10 triệu/tháng, sao thu hút được?

Chiều 17-4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Người ta kinh doanh có lãi thì có toàn quyền

Vấn đề tiền lương của người lao động tại doanh nghiệp nhà nước nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, dự luật quy định hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty quyết định chính sách tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người lao động.

Chủ thể này cũng quyết định chính sách tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên sau khi có ý kiến của cơ quan đại diện chủ sở hữu.

"Người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên, tổng giám đốc và các chức danh quản lý khác theo điều lệ doanh nghiệp hưởng lương trong quỹ lương chung của doanh nghiệp", ông Thắng nói.

Theo ông Thắng, quy định nêu trên phù hợp với nghị quyết 12 của Trung ương, trong đó xác định thực hiện chế độ tiền lương, tiền thưởng, thù lao của người lao động và người quản lý doanh nghiệp nhà nước phù hợp với cơ chế thị trường, có tính cạnh tranh cao trên cơ sở kết quả sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên Ủy ban Kinh tế Tài chính khi thẩm tra dự thảo này lại đề nghị không quy định hội đồng thành viên, chủ tịch công ty phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu trước khi quyết định chính sách tiền lương đối với người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, kiểm soát viên.

Nêu ý kiến về việc này, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng nếu bắt tập đoàn, tổng công ty nhà nước "phải xin ý kiến cơ quan chủ sở hữu", như vậy là can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

"Người ta kinh doanh có lãi thì có toàn quyền, thêm thủ tục đó vào thì thêm thủ tục hành chính. Cái này tôi ủng hộ cơ quan thẩm tra, không cần xin xỏ quá nhiều.

Doanh nghiệp đã có nguyên tắc rồi, ông chủ tịch chia lương cho ông nhiều quá thì cơ quan kiểm tra vào xử tội ông ấy thôi, không có vấn đề gì phải bàn cãi", ông Thanh nhấn mạnh.

Cũng liên quan đến vấn đề tiền lương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý cần áp dụng thế nào để người lao động trong doanh nghiệp nhà nước đủ sống. Thực tế chế độ lương, thưởng của doanh nghiệp tư nhân bao giờ cũng cao hơn so với Nhà nước.

Ông nêu việc vào bệnh viện tư nhân khác hẳn bệnh viện công, hay như trường học tư cũng khác so với trường công, ai có điều kiện cũng gửi con em vào học trường tư.

Do vậy bây giờ phải nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước, thông qua cơ chế trả lương cho người lao động.

Nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt vào thời điểm khi xảy ra những bất trắc trong cuộc sống như thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh, ông Mẫn lưu ý dự luật này phải được sửa đổi mạnh mẽ, đột phá, thủ tục rút gọn hơn, có thể có hiệu lực ngay sau khi Quốc hội thông qua (từ 1-7-2025).

Giao quyền chủ động cho doanh nghiệp về vấn đề tiền lương

Giải trình sau đó, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc khẳng định dự thảo lần này khác xa so với ban đầu khi trình Quốc hội tại kỳ họp trước. Ông nói đã chủ trì nhiều cuộc họp, lắng nghe các ý kiến để tiếp thu, hoàn chỉnh dự luật.

Về vấn đề tiền lương để thu hút nhân tài, chuyên gia giỏi, ông Phớc nhấn mạnh quan điểm phải có cơ chế trả lương như tư nhân và giao quyền tự quyết cho doanh nghiệp.

"Một kỹ sư giỏi, doanh nghiệp tư nhân trả lương 100 triệu đồng mỗi tháng, mình chỉ trả lương 10 triệu đồng thì làm sao thu hút được", ông Hồ Đức Phớc nói, đồng thời bày tỏ mong muốn dự luật sẽ có hiệu lực từ 1-7-2025 để "đi vào cuộc sống nhanh hơn".

Nói thêm về việc này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tiếp tục nhấn mạnh lần sửa đổi này, vấn đề tiền lương hoàn toàn giao quyền chủ động cho tất cả doanh nghiệp.

Tuy nhiên đối với lương của chủ tịch, thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát thì có cần xin ý kiến cơ quan đại diện vốn không.

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc nói khi người đại diện phần vốn nhà nước "biệt phái" xuống doanh nghiệp sẽ trả lương tại doanh nghiệp, chứ không phải nhận lương từ ngân sách nhà nước.

Về vấn đề này, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu nhưng theo ông, đã là doanh nghiệp phải hành xử theo doanh nghiệp. "Lúc khó khăn cử anh em xuống, khi làm ăn ra mà lại nhận lương hành chính thì không phấn khởi lắm", ông Hải cho hay.

Bộ trưởng Tài chính: Quản lý doanh nghiệp nhà nước, lương thưởng theo ba rem thì không có người tài

Người đại diện quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong bảo toàn và phát triển vốn nhà nước, nên cần có cơ chế quản lý, đánh giá gắn chế độ đãi ngộ phù hợp.