Phình mạch não – Kẻ giết người thầm lặng

Ảnh minh họa. Nguồn: health.clevelandclinic.org

Mỗi năm, có khoảng 50.000 người Mỹ bị đột quỵ do vỡ phình mạch não, 2/3 trong số đó chết hoặc để lại di chứng hết sức nặng nề. Ngoài ra khoảng 1/50 dân số Mỹ tồn tại phình mạch não đang phát triển, và có thể vỡ bất cứ lúc nào, vậy nên nó được mệnh danh là "kẻ giết người thầm lặng". Ở Việt Nam chưa có số liệu thống kê về tỷ lệ phình động mạch trong dân số, tuy nhiên tại các bệnh viện hàng ngày tiếp nhận các bệnh nhân chảy máu dưới nhện do vỡ phình động mạch não ngày một tăng. Vậy phình mạch não là gì và nó nguy hiểm như thế nào?

Phình mạch não

Là một vị trí phình lồi ra của mạch máu, thành mạch mỏng manh rất dễ vỡ. Khi phình mạch vỡ thường gây máu tràn vào khoang dưới nhện có thế vào nhu mô não, não thất. Chảy máu dưới nhện có tỷ lệ tử vong cao, nếu sống sót có thể để lại di chứng nặng nề như liệt, rối loạn ý thức, nằm liệt giường sống lệ thuộc vào người khác. Đến nay, cơ chế chính xác gây nên túi phình động mạch vẫn chưa được hiểu một cách cặn kẽ. Trước đây, người ta cho rằng do khiếm khuyết bẩm sinh ở thành mạch gây phình.

Hiện nay, người ta thấy rằng sự hình thành túi phình là một quá trình thoái hóa mạch não, trong đó có các yếu tố liên quan đến bệnh như: Tuổi cao; hút thuốc lá; xơ vữa mạch máu; tăng huyết áp; uống nhiều rượu; nghiện ma túy; bệnh nhân bị chấn thương hoặc tổn thương mạch máu; biến chứng từ một số loại bệnh nhiễm khuẩn máu,…

Triệu chứng của vỡ phình mạch não

Xảy ra rất đột ngột, đau đầu đột ngột dữ dội, buồn nôn và nôn, nặng thì có thể rối loạn ý thức, hôn mê thậm chí ngừng tim ngay lập tức. Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ vỡ phình mạch, cần chuyển bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế có khả năng cấp cứu và điều trị. Hiện nay các phương pháp điều trị có thể nút coils kim loại túi phình thông qua can thiệp mạch, phẫu thuật kẹp túi phồng.

Có thể phòng ngừa được phình mạch vỡ?

Hiện nay chưa có biện pháp nào có thể ngăn chặn việc hình thành và phát triển của phình mạch não, biện pháp hữu hiệu duy nhất là phát hiện phình mạch và can thiệp trước khi nó vỡ. Phình mạch não có thể được phát hiện thông qua chụp cắt lớp vi tính mạch máu não hoặc chụp cộng hưởng từ mạch máu não, chụp mạch số hoá xoá nền.

Những người nên khảo sát phình mạch não

Những đối tượng có nguy cơ cao cần phải chụp kiểm tra như: Những người trong gia đình có bệnh nhân phình mạch; Gan thận đa nang; Những người có các yếu tố nguy cơ: Tuổi cao, hút thuốc, uống nhiều rượu, vữa xơ mạch máu, nghiện ma túy, có tiền sử hay đau đầu,… Nếu có điều kiện thì mọi người nên sàng lọc thông qua kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Phình mạch não là một căn bệnh nguy hiểm, phát triển thầm lặng, có thể giết chết bệnh nhân bất cứ lúc nào khi phình mạch vỡ. Tuy nhiên, nhờ khoa học kỹ thuật hiện đại ngày nay chúng ta có thể phát hiện và loại trừ phình mạch trước khi nó vỡ gây ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe của bản thân./.