Phẫu thuật bằng robot

Các bác sĩ Bệnh viện Bình Dân đang điều khiển robot phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt toàn phần cho một bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt ngày 5-12 - Ảnh: L.TH.

Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) là đơn vị đầu tiên của cả nước triển khai mổ nội soi robot cho người lớn tại Việt Nam từ cuối tháng 11-2016 (trước đó, năm 2014 Trung tâm Phẫu thuật nội soi nhi khoa có sử dụng robot trong phẫu thuật trẻ em ở Bệnh viện Nhi trung ương).

Trao đổi với PV Tuổi Trẻ về việc thực hiện kỹ thuật hiện đại này, TS.BS Trần Vĩnh Hưng - giám đốc Bệnh viện Bình Dân - chia sẻ:

- Robot ngày càng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học kỹ thuật trên thế giới. Sự phát triển mạnh mẽ của những ứng dụng công nghệ cao vào trong y học là một thành quả vượt bậc, đưa ngành phẫu thuật đến một đỉnh cao mới.

Phẫu thuật nội soi robot (gọi tắt phẫu thuật robot) được thực hiện đầu tiên ở Mỹ từ cuối những năm 1980.

Hiện phẫu thuật robot đã phổ biến tại các trung tâm phẫu thuật lớn ở Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc... để điều trị các loại phẫu thuật lớn, phức tạp.

* Thưa TS, vì sao bệnh viện quyết tâm trang bị robot phẫu thuật, kinh phí mua robot bao nhiêu?

- Với mong muốn hoàn thiện hơn nữa trong kỹ thuật phẫu thuật nhằm mang lại kết quả tốt nhất cho người bệnh, bắt kịp y học thế giới, bệnh viện lập đề án triển khai phẫu thuật nội soi robot.

Đề án này đã được UBND TP và Sở Y tế TP phê duyệt với kinh phí 71 tỉ đồng, từ nguồn vốn vay kích cầu của thành phố.

Đầu tháng 11-2016 vừa qua, bệnh viện đã nhận hệ thống phẫu thuật Robot Da Vinci do Mỹ sản xuất, đây là hệ thống robot phẫu thuật hiện đại nhất hiện nay.

* Phẫu thuật robot có những ưu điểm gì, thưa TS?

- Robot có khả năng mổ ở những vị trí khó, có thể di chuyển tự do ở sáu góc độ, vận động tinh vi.

Các dụng cụ mổ do robot điều khiển có khả năng luồn lách vào các khoang nhỏ nhất và sâu một cách linh hoạt, chính xác, đặc biệt hữu ích trong mổ nạo vét hạch trong khi mổ các khối ung thư ổ bụng hay lồng ngực.

Nhờ đó, khắc phục được những hạn chế của mổ mở cũng như phẫu thuật nội soi kinh điển (hạn chế tầm nhìn...).

Đặc biệt, do có khả năng kết nối với máy tính nên phẫu thuật robot sẽ giúp thực hiện khả năng mổ từ xa, khi mà bác sĩ phẫu thuật viên từ khoảng cách rất xa vẫn có thể mổ được cho người bệnh.

Điều này mở ra những khả năng ứng dụng lớn trong tương lai như trong các thảm họa thiên tai, ở các hải đảo hay các khu vực địa lý xa xôi...

* Theo TS, robot dùng để mổ các loại bệnh gì?

- Về nguyên tắc có thể sử dụng cho tất cả bệnh lý (ở hệ tiêu hóa, gan mật tụy, tiết niệu, tim mạch, lồng ngực...) có chỉ định phẫu thuật nội soi và khi người bệnh yêu cầu được phẫu thuật robot.

Tuy nhiên, chỉ có những phẫu thuật lớn (như cắt bướu ác tuyến tiền liệt, cắt bàng quang trong ung thư bàng quang, tạo hình bàng quang, cắt tụy, cắt khối u ác trực tràng...), vị trí mổ khó, đòi hỏi có phương tiện kỹ thuật cao, thao tác tinh vi, khéo léo, phẫu thuật viên mới cần đến robot hỗ trợ cho mình.

Với kinh nghiệm và trình độ chuyên môn giỏi của các bác sĩ, cộng thêm sự hỗ trợ của robot chắc chắn sẽ cho kết quả phẫu thuật tốt hơn nữa nhờ độ chính xác cao, giúp giảm thiểu biến chứng, giảm tỉ lệ tử vong, thời gian nằm viện.

* Thưa TS, nhân sự thực hiện phẫu thuật robot được đào tạo ở đâu?

- Bệnh viện chọn các bác sĩ phẫu thuật viên có trình độ và kinh nghiệm mổ mở cũng như phẫu thuật nội soi để đi đào tạo, tập huấn cả về lý thuyết cũng như thực hành, được cấp chứng nhận tại nước ngoài.

Sau đó được các giáo sư chuyên ngành nước ngoài giám sát và chuyển giao tại bệnh viện. Hiện bệnh viện có sáu bác sĩ được đào tạo về phẫu thuật robot, ngoài ra còn một số bác sĩ khác đang được đào tạo tại chỗ.

* Về hiệu quả xã hội thì thế nào, thưa TS?

- Triển khai phẫu thuật robot đánh dấu bước phát triển vượt bậc trong việc áp dụng công nghệ cao vào việc điều trị chăm sóc người bệnh.

Qua đó xây dựng mô hình để phát triển ứng dụng kỹ thuật cao trong ngành y tế VN, tiến tới phát triển thành trung tâm đào tạo chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật robot cho các bệnh viện bạn và trong khu vực Đông Nam Á, tạo điều kiện để tăng hợp tác quốc tế trên lĩnh vực này.

Đặc biệt là cơ hội để VN được hưởng những tiến bộ khoa học hiện đại nhất trong chăm sóc y tế, góp phần khẳng định vị thế của y học VN trên trường quốc tế...

* Xin cảm ơn TS!