Phát hiện sớm ung thư cổ tử cung

Test PAP. Ảnh: cancer.gov

Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phụ nữ thường gặp, đứng hàng thứ 2 sau ung thư vú. Tại Việt Nam, ước tính cứ 100.000 phụ nữ thì có 20 trường hợp mắc bệnh ung thư cổ tử cung và 11 trường hợp tử vong. Với những tiến bộ của y khoa hiện đại, bệnh này được chữa khỏi gần 100% các trường hợp nếu bệnh được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm, ung thư cổ tử cung lại rất khó chữa.

Nguyên nhân

Human Papiloma Virus (vi rút HPV) là nguyên nhân chính gây bệnh ung thư cổ tử cung. HPV có thể gây loạn sản tế bào niêm mạc cổ tử cung ở giai đoạn sớm, nếu không điều trị tích cực, các tế bào loạn sản sẽ chuyển thành dạng tế bào ác tính. HPV cư trú ở da, niêm mạc, hay dịch nhầy bộ phận sinh dục, từ đó có thể lây truyền từ người này sang người khác thông qua sinh hoạt tình dục.

Những người có nguy cơ cao

- Phụ nữ quan hệ tình dục với nhiều người đàn ông, những người đó lại quan hệ với nhiều người khác.

- Hầu hết gái mại dâm đều nhiễm HPV, là nguồn lây truyền vi rút rất nguy hiểm cho cộng đồng.

- Phụ nữ có quan hệ tình dục sớm, tảo hôn, tái hôn nhiều lần, sinh đẻ nhiều lần, nạo hút thai nhiều lần.

- Phụ nữ có quan hệ tình dục sớm khi cổ tử cung chưa thật sự ổn định sau một đợt sinh đẻ, sảy thai, nạo hút thai, đặt vòng, tháo vòng.

Biểu hiện

Giai đoạn sớm thường không có triệu chứng. Muộn hơn có xuất hiện một vài triệu chứng, nhưng rất mơ hồ. Biểu hiện chủ yếu là ra máu âm đạo bất thường như ra máu giữa chu kỳ kinh, chảy máu sau khi quan hệ tình dục, chảy máu sau thụt rửa âm đạo, ra máu sau một thời gian mãn kinh.

Một số dấu hiệu khác có thể thấy như đau bụng vùng tiểu khung, đau trong khi giao hợp, ra nhiều khí hư màu trắng và hôi,…

Các giai đoạn của ung thư cổ tử cung

- Giai đoạn sớm: Tân sinh trong biểu mô cổ tử cung hoặc ung thư tại chỗ. Chỉ khu trú ở cổ tử cung.

- Giai đoạn 1B-2A: Ung thư xâm lấn thân tử cung, âm đạo hoặc vùng quanh cổ tử cung.

- Giai đoạn 2B-4A: Ung thư di căn đến các cơ quan gần bàng quan trực tràng.

- Giai đoạn 4B: Di căn xa - phổi, não, gan,…

Hãy tầm soát đê phát hiện sớm ung thư cổ tử cung vì ung thư cổ tử cung có tỉ lệ mắc cao. Ở giai đoạn sớm điều trị ung thư cổ tử cung là đơn giản và ít tốn kém.

Theo tổ chức Y tế thế giới, ung thư ở giai đoạn sớm nếu được điều trị tỷ lệ sống sau 5 năm là 95%. Ngược lại, nếu ở giai đoạn muộn, khi ung thư đã di căn xa mới được phát hiện, tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ còn 10%.

Làm thế nào để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung?

Để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, điều quan trọng nhất đối với chị em phụ nữ là phải khám phụ khoa định kỳ ở các cơ sở y tế chuyên khoa để tầm soát ung thư cổ tử cung với các phương pháp sau:

- Test PAP là một xét nghiệm rất đơn giản, lấy tế bào bong niêm mạc cổ tử cung, tiến hành nhuộm rồi soi bằng kính hiển vi để tìm các tế bào tổn thương ở các mức độ như bình thường, loạn sản, tiền ung thư, ung thư,… Khi Test PAP bình thường, có nghĩa là chưa bị ung thư cổ tử cung. Khi Test PAP bất thường, có thể bị viêm hoặc ung thư, khi đó phải soi hoặc/và sinh thiết cổ tử cung để chẩn đoán mô bệnh học.

Người ta ghi nhận diễn tiến từ loạn sản cổ tử cung đến ung thư cần 10-15 năm và Test PAP có thể âm tính giả nên đề ra khuyến cáo người phụ nữ đã có quan hệ tình dục nên làm Test PAP thời gian đầu 6 tháng đến 1 năm 1 lần. Sau 3 năm nếu kết quả đều âm tính thì làm Test 2 năm 1 lần cho tới tuồi 60.

- Soi cổ tử cung là một biện pháp được áp dụng để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, được tiến hành khi thấy cổ tử cung có tổn thương bất thường hoặc với những phụ nữ trên 40 tuổi. Khi soi người ta sử dụng bằng máy soi có độ phóng đại từ 10-30 lần, có thể nối với tivi để xem, nối với máy vi tính để lưu hình ảnh và in ra thành bức ảnh để làm bằng chứng cho bệnh nhân thấy hoặc được lưu lại để theo dõi sau này.

- Sinh thiết cổ tử cung: Sinh thiết là phương tiện sau cùng và cho kết quả chính xác hơn cả, người ta tiến hành bằng cách lấy mô tại nơi soi cổ tử cung có tổn thương nghi ngờ rồi soi qua kính hiển vi để tìm tế bào ác tính./.