Pain and glory - Một tiếng cười khinh bạc trước đớn đau

Cảnh trong phim Pain and glory - Ảnh: IMDb

Pain and glory (tên tiếng Việt: Đau đớn và vinh quang) gần như lời tự thuật của chính Almodóvar ở tuổi về chiều.

Nhân vật chính trong phim - đạo diễn Salvador Mallo (Antonio Banderas đóng) - sau những thành công tuổi trẻ, giờ đây đối mặt với bệnh tật, nỗi đau đớn thể xác cũng như sự cạn kiệt nguồn cảm hứng làm phim.

Có thể nói toàn bộ Pain and glory là cái xoáy hút sâu mãi về quá khứ, cả hiện tại cũng bị chi phối bởi quá khứ. Với Salvador, ông đã đứng trên đỉnh của mình, không thể cất cánh bay lên nữa, trên cái đỉnh ấy ông loay hoay như kẻ vô công không biết làm gì. Ông bứt rứt đợi chờ một kết thúc mà ai cũng thấy trước.

Những bộ phim khi xưa ông làm được chiếu lại, được tưởng thưởng nhưng ông không lấy đó làm hạnh phúc. Và ông khởi sự cuộc tìm kiếm điều có thể gọi là bản nguyên.

Ngay từ đầu phim là cảnh Salvador ở hồ bơi, lim dim mơ màng hồi tưởng lại thời thơ ấu đi với mẹ mình ra bờ sông giặt đồ cùng các dì các mợ...

Hồi ức và thực tại đan bện vào nhau, như thể chúng phóng chiếu lên nhau, giữa thanh xuân và tuổi già, nơi cậu bé ngây thơ đối lập với ông đạo diễn khó tính, nhiều khi thô lỗ, nơi Salvador nhớ lại thuở ấu thơ sống cùng người mẹ (minh tinh Penélope Cruz thủ vai) trong cảnh túng quẫn, đến mức hang động biến thành ngôi nhà.

Cảnh trong phim Pain and glory

Giống như người mẹ trong Lời hứa lúc bình minh của Romain Gary, người mẹ trong Pain and glory cũng gửi gắm hết hi vọng và tình yêu vào đứa con trai bé bỏng.

Salvador là kiệt tác của bà, người rốt cuộc đã làm bà thất vọng vì đã không sống cuộc đời như bà mong muốn; thậm chí tối thiểu hai lần, đã làm trái với di nguyện của bà: được chết ở làng và đừng đem câu chuyện của bà lên phim.

Nhưng Salvador của Pain and glory có quá nhiều thứ để kể, quá nhiều cuộc đời cần được xuất hiện, giao cắt qua nhau. Từng phân cảnh là sự quy hồi liên tục. Salvador là nhân vật đứng giữa đôi dòng nước, trong lúc ông gần như từ bỏ làm phim, ông vẫn tiếp tục mơ được kể tiếp những câu chuyện của mình...

Cảnh trong phim Pain and glory

Đến kết phim, người xem mới biết hóa ra những thước phim hồi ức tuổi thơ ta được xem từ đầu đến giờ lại là một bộ phim khác của chính Salvador. Một bộ phim ôm vào mình một bộ phim khác.

Bất chấp cấu trúc thoạt nghe có vẻ phức tạp đó, Pain and glory được kể hết sức mạch lạc, không ít hiện thực sống sượng nhưng cũng đầy thi vị.

Sắc màu rực rỡ chưa bao giờ thiếu vắng trong những phim của Pedro Almodóvar, làm dịu bớt đi cái không khí buồn bã của câu chuyện. Sự rực sáng của ánh nắng Địa Trung Hải, sự chói gắt của những bộ trang phục càng làm nổi bật sự tương phản với nội tâm hỗn loạn, với hồi ức buồn bã.

Cảnh trong phim Pain and glory

Bộ phim có rất nhiều hoài niệm nhưng rất ít tiếc nuối, rất nhiều đau khổ nhưng không thiếu vắng sự hài hước. Một tiếng cười khinh bạc của chính Salvador trước cuộc đời, trước đớn đau, trước sự vĩnh cửu. Sự hài hước đến từ cá tính dí dỏm các nhân vật, những đoạn hội thoại tự nhiên.

Đạo diễn biết cách biến cảnh hít ma túy của Salvador khiến ta cảm thương, biết cách biến nụ hôn của hai ông già trở nên lãng mạn, biết cách để một cơ thể được phô bày đẹp một bức tượng. Và biết cách để xuất hiện những nụ cười mỉm ấm áp - sự ấm áp của tình yêu cay đắng được thời gian bôi xóa, chỉ còn giữ lại những ký ức ngọt ngào.

Cảnh trong phim Pain and glory

Diễn viên giỏi biết nén chặt nỗi đau

Cảnh trong phim Pain and glory

Pedro Almodóvar không chỉ tự thuật về nghề nghiệp của mình, ông còn khéo léo để nhân vật nói lên quan điểm về diễn xuất: "Diễn viên giỏi không phải chỉ khóc đâu, mà đó là người chiến đấu để nước mắt không rơi". Và đó là cách một nghệ sĩ vĩ đại ra đời, rằng trước "vinh quang" phải là "đau đớn", rằng phải biết nén chặt nỗi đau.

Trân quý hơn những ngày hòa bình

TTO - Nhân kỷ niệm 41 năm ngày chiến thắng chế độ diệt chủng Pol Pot ở Campuchia, tôi xem bộ phim truyện dài hơn 130 phút do nữ diễn viên Angelina Jolie làm đạo diễn.