Người dân Iran tập trung trong lễ cầu nguyện tại Tehran cho tướng Qasem Soleimani vào ngày 13-2, đúng 40 ngày sau khi ông bị Mỹ sát hại tại Iraq - Ảnh: Reuters
Với 55 phiếu thuận và 45 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã thông qua nghị quyết vào sáng 14-2 (giờ VN) yêu cầu Tổng thống Donald Trump phải nhận được sự chấp thuận của Quốc hội nếu muốn có các hành động quân sự chống lại Iran trong tương lai.
"Một mũi tên đã được bắn đi và đó là thông điệp rõ ràng của Thượng viện. Đa số các thượng nghị sĩ không muốn Tổng thống Trump gây chiến mà không có sự chấp thuận của Quốc hội" - lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ, thượng nghị sĩ Chuck Schumer, nhấn mạnh sau cuộc bỏ phiếu.
Không có chiến tranh với Iran. Một cuộc không kích không phải là một cuộc chiến. Trừng phạt Iran vì giết công dân Mỹ không phải là một cuộc chiến.
Thượng nghị sĩ Jim Inhofe (phe Cộng hòa)
Ông Trump sẽ phủ quyết?
Nghị quyết có tên gọi chính thức "Loại bỏ các lực lượng vũ trang Mỹ khỏi các hành động thù địch chống lại Iran khi chưa được sự cho phép của Quốc hội". Theo Hãng tin Reuters, nghị quyết sẽ được chuyển tới Hạ viện và dự kiến sẽ dễ dàng được thông qua, do đang nằm trong tay của Đảng Dân chủ, trước khi tới bàn làm việc ông Trump.
Và cũng giống như một nỗ lực trước đó của Quốc hội nhằm chấm dứt sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc chiến đẫm máu của Saudi Arabia ở Yemen, Tổng thống Trump gần như chắc chắn sẽ phủ quyết nghị quyết lần này.
"Nước Mỹ đang xử lý Iran rất tốt và đây không phải là lúc để thể hiện sự yếu kém", ông Trump đã lên tiếng kêu gọi trước thềm cuộc bỏ phiếu, nhấn mạnh rằng nếu ông bị "trói tay", người vui nhất chính là Iran.
Nhưng kết quả bỏ phiếu cho thấy các chính trị gia lão luyện trong cơ quan lập pháp Mỹ có lo sợ một cuộc chiến tranh toàn diện với Tehran sau quyết định của ông Trump cho sát hại tướng Qasem Soleimani của Iran hồi đầu tháng 1 dẫn đến việc Tehran trả đũa bằng việc phóng hàng chục tên lửa vào các căn cứ có quân Mỹ trên đất Iraq.
Về lý thuyết, Thượng viện có thể lật lại quyền phủ quyết của ông Trump nếu có đủ 67/100 thượng nghị sĩ ủng hộ. Song kết quả bỏ phiếu ngày 14-2 cho thấy chỉ có 55 thượng nghị sĩ tán thành dù đã có 8 thành viên Cộng hòa đứng về Dân chủ.
Điều này có nghĩa là Thượng viện Mỹ sẽ không thể làm gì khi ông Trump tuyên bố phủ quyết. Nói cách khác, nghị quyết vừa được thông qua chỉ mang tính truyền tải thông điệp và thể hiện quan điểm hơn là một văn bản ràng buộc được ông Trump.
Vẫn còn chia rẽ
Theo Hiến pháp Mỹ, tổng thống không có quyền tuyên chiến mà đây là đặc quyền thuộc về duy nhất Quốc hội. Tuy nhiên, theo Đạo luật quyền lực chiến tranh năm 1973, tổng thống Mỹ cần thông báo cho Quốc hội về các hành động quân sự lớn và nếu có đưa quân, việc triển khai không kéo dài quá 60 ngày.
Tổng thống Trump đã sử dụng máy bay không người lái với trung tâm điều khiển đặt trên lãnh thổ Mỹ và thông báo cho Quốc hội trong vòng 48 tiếng sau khi chiến dịch hoàn tất. Những thượng nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ ông Trump cho rằng nghị quyết mới sẽ trói buộc Tổng thống Trump vào những thời khắc nước Mỹ đối diện với nguy hiểm tiềm tàng.
"Trên thực tế, quyết định loại bỏ Soleimani của tổng thống đã khiến chiến tranh ít xảy ra hơn vì nó cho Iran thấy rằng các hành vi khủng bố của họ sẽ phải trả giá" - thượng nghị sĩ Cộng hòa Jim Inhofe bảo vệ ông Trump.
Nhưng trong mắt những người Dân chủ, hành động của ông Trump cho thấy sự bốc đồng và thiếu suy nghĩ về hậu quả.
"Đứa con 21 tháng tuổi của tôi còn tự kiểm soát mình tốt hơn ông tổng thống này" - thượng nghị sĩ Dân chủ Tammy Duckworth mỉa mai về nhà lãnh đạo Mỹ trước báo giới.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay