Những món ăn tái và bệnh giun đầu gai

Nguyên nhân mắc bệnh là do họ đã thường xuyên ăn những món thuỷ sản sống hoặc còn tái mà họ cho rằng ăn như thế ngon và bổ hơn khi nấu chín.

Có không ít người sau một thời gian ăn những món thuỷ sản tái, sống (cá, tôm, cua, ốc...) thấy người khó chịu, sốt, đau bụng, buồn nôn và đặc biệt là sự xuất hiện những khối u kỳ lạ trên khắp cơ thể. Thủ phạm gây ra những triệu chứng đáng sợ này chính là giun đầu gai.

Giun đầu gai (tên khoa học là Gnathostoma spinigerum) là một loại giun tròn, sống ký sinh chủ yếu ở vách dạ dày các động vật ăn thịt sống như chó, mèo... Chúng đẻ trứng ở đây, sau đó trứng theo phân động vật ra ngoài, xuống các nguồn nước, bị các con lăng quăng đỏ cyclops nuốt và phát triển thành ấu trùng giai đoạn 1, rồi giai đoạn 2. Sau đó lăng quăng bị các con vật sống dưới nước như cá, tôm, ếch, lươn, rắn... nuốt. Chúng phát triển ở cơ bắp các động vật này trở thành ấu trùng giai đoạn 3.

Nếu chúng ta ăn phải thịt những con vật mang ấu trùng giai đoạn 3 này chưa được nấu chín, khi vào dạ dày người, ấu trùng sẽ chui qua vách dạ dày, đi lang thang khắp nơi trong cơ thể như da, gan, phổi, mắt..., nguy hiểm nhất là vào não. Đi đến đâu, đầu và mình nhiều gai của giun sẽ tiết dịch gây viêm, hoại tử, xuất huyết ở vùng đó khiến bệnh nhân lên những cơn đau nhói, đau như xé thịt ở các cơ quan tương ứng.

Như vậy, người chỉ là ký chủ trung gian mang ấu trùng giai đoạn 3 của giun này. Cũng do người không phải là vật chủ chính của giun đầu gai nên trong cơ thể người ấu trùng khống thể phát triển thành giun trưởng thành được. Chúng chỉ tạm ký sinh và di chuyển lang thang bên trong cơ thể gây ra những u cục và các triệu chứng lâm sàng do phản ứng viêm cùng với những mức độ tổn thương khác nhau tuỳ theo nơi ấu trùng di chuyển.

Biểu hiện của bệnh giun đầu gai rất đa dạng, tuỳ thuộc vào cơ quan giun đi qua, cụ thể:

- Ở gan: Giun gây sốt, đau vùng gan, dễ nhầm với viêm gan, apxe gan.

- Ở bụng: Gây đau bụng, rối loạn tiêu hoá, đôi khi đau bụng dữ dội dễ nhầm với những cơn đau bụng cấp tính do loét dạ dày, viêm tụy cấp...

- Vào mắt: Gây viêm mống mắt, viêm màng bồ đào, xuất huyết trong mắt, đau nhức trong mắt, mi mắt sưng phù, mắt viêm đỏ...

- Ở da: Thường biểu hiện bằng nhiều khối u di động dưới da.

- Vào phổi: Gây viêm phổi, tràn dịch màng phổi.

- Vào tuỷ sống: Gây viêm tủy, có thể dẫn tới liệt tứ chi.

- Vào não: Gây viêm não, xuất huyết não, có thể gây tàn phế hoặc tử vong.

Những triệu chứng này có những đợt bùng phát, có những lúc lắng dịu và kéo dài trong cơ thể.

Khi thấy những triệu chứng nghi ngờ kể trên, nhất là ở những người vẫn ăn những món ăn tái, sống, chúng ta nên đưa ngay người bệnh đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán xác định bệnh và điều trị đúng hướng.

Để phòng nhiễm giun đầu gai, chúng ta cần:

- Thực hiện "Ăn chín, uống nước đã đun sôi". Tuyệt đối không ăn rau sống chưa rửa sạch, không uống nước lã. Không ăn những món ăn còn sống hoặc tái, nhất là các món thủy sản (cá, tôm, cua, ếch, lươn...) như gỏi cá, gỏi cua, gỏi tôm, tôm tái chanh…

- Chỉ ăn những món đã được nấu thật chín, nhất là các món thủy, hải sản.

- Không để chó, mèo phóng uế bừa bãi. Không dùng phân tươi làm phân bón.