​Những hiểu lầm về ngôn ngữ mùa Euro

Champ-de-Mars nhìn từ tháp Eiffel - Ảnh: Wikipedia

Bên cạnh các thông tin thú vị trên các phương tiện truyền thông đại chúng, thỉnh thoảng ta bắt gặp vài hiểu lầm cũng thú vị không kém về bóng đá và nước chủ nhà Pháp.

UEFA và FIFA

UEFA là viết tắt cụm từ tiếng Anh Union of European Football Associations (Liên đoàn bóng đá châu Âu). Ngôn ngữ chính thức của UEFA là tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Đức. Riêng trong các đại hội của UEFA, tiếng Nga được dùng như ngôn ngữ chính thức thứ tư.

Nhiều người cho rằng FIFA cũng là viết tắt của một cụm từ tiếng Anh. Thật ra, FIFA là viết tắt của cụm từ tiếng Pháp Fédération internationale de football association mà nghĩa đúng là Liên đoàn bóng đá quốc tế (thay vì Liên đoàn bóng đá thế giới).

Paris có nhiều cánh đồng?

Fan zone Paris được bố trí tại Champ-de-Mars ở quận 7, nằm giữa tháp Eiffel và École militaire (trụ sở của nhiều học viện quân sự và một số cơ quan của Bộ Quốc phòng Pháp).  Champ-de-Mars nguyên là bãi huấn luyện quân sự (Mars là thần chiến tranh trong thần thoại La Mã), nay là quảng trường và công viên rộng 24,3 ha.

Champs-Élysées - đại lộ đẹp nhất Paris - trong thần thoại Hy Lạp là nơi trú ngụ ở cõi âm của các anh hùng và các linh hồn có đạo đức.

Có người dịch Champ-de-Mars thành Cánh đồng tháng ba và Champs-Élysées thành Những cánh đồng Élysées.

Vùng Paris?

Về mặt hành chính, nước Pháp chia thành 18 vùng (région) từ 1-1-2016. Mỗi vùng chia thành nhiều département và mỗi département chia thành nhiều commune. Paris (diện tích 105,4 km²) là đơn vị hành chính duy nhất ở Pháp vừa là commune, vừa là département.

Vùng Île-de-France (diện tích 12011 km²) mà Paris là thủ phủ cũng gọi là région parisienne. Như vậy, région parisienne có nghĩa là vùng Île-de-France chứ không phải là "vùng Paris" như một vài người dịch.

33 cửa ô và xe buýt PC

Nếu Hà Nội có năm cửa ô trong lời bài hát Hà Nội niềm tin và hy vọng của Phan Nhân thì con số tương ứng ở Paris lên đến 33. PC là tuyến xe buýt chuyên phục vụ khách đi quanh Paris và dừng tại các cửa ô này. Gần đây, tuyến đường này có thêm tàu điện T3.

Có người cho rằng xe buýt PC quảng cáo cho máy tính cá nhân vì PC là viết tắt của personal computer. Thật ra, PC là viết tắt của petite ceinture (vành đai nhỏ).

Xã hội Pháp hạn chế sử dụng tiếng nước ngoài trong quảng cáo. Thủ tướng Pháp Balladur từng yêu cầu dân Pháp dùng baladeur (một danh từ Pháp) thay cho từ Walkman (máy cassette mini của hãng Sony). Điều này khiến một số người Pháp chơi chữ: Balladur soutient baladeur (Balladur ủng hộ baladeur), trong đó Balladur và baladeur là hai từ được phát âm khá giống nhau.