Thời gian qua, nhiều sinh viên đã trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo học bổng du học, trại hè quốc tế, chương trình trao đổi sinh viên với số tiền bị chiếm đoạt từ vài chục triệu đến hàng tỉ đồng.
Mất 7 tỉ đồng vì "đua top" sao kê
Sự việc bắt đầu vào trưa 23-5, khi sinh viên T. gọi điện về thông báo được nhà trường chọn đi giao lưu sinh viên quốc tế. T. đề nghị gia đình chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để làm "sao kê tài khoản" - một trong những điều kiện để hoàn tất hồ sơ.
Tin tưởng con, gia đình lần lượt chuyển tiền với tổng cộng sáu đợt, mỗi lần vài trăm triệu đến vài tỉ đồng với hy vọng T. "lọt vào top 5 sinh viên có tài khoản cao nhất" để nhận học bổng. Đến lần thứ sáu, gia đình đã vay mượn để chuyển thêm 1,8 tỉ đồng, nâng tổng số tiền lên 7 tỉ đồng. Sau đó T. tiếp tục xin thêm 200 triệu đồng.
Phụ huynh đã nhờ người quen liên hệ ngân hàng để kiểm tra số dư tài khoản thì phát hiện tài khoản của T. đã trống rỗng. Sau đó gia đình được biết T. đã rời khỏi nhà trọ và không đến thực tập tại bệnh viện nhiều ngày. Hiện sức khỏe tinh thần của T. vẫn chưa ổn định do áp lực và hoảng loạn sau biến cố.
T. là nạn nhân của một vụ lừa đảo liên quan đến thông báo mang danh nghĩa nhà trường về chương trình giao lưu sinh viên quốc tế. Chương trình này được Chính phủ Đức tài trợ 100% (bao gồm: vé máy bay, phí sinh hoạt, phí tham quan trong suốt thời gian học).
Họ yêu cầu sinh viên muốn tham gia cần chuẩn bị hồ sơ gồm sơ yếu lý lịch và bản sao kê minh chứng khả năng tài chính: "sinh viên cần có số dư tối thiểu từ 500 triệu đồng đến 3 tỉ đồng trong tài khoản ngân hàng của mình để làm biên bản sao kê điện tử...".
Nhà trường đã khẳng định thông báo này là giả mạo. Nhìn qua thông báo trên sẽ không khó nhận biết là "đồ giả" khi chữ ký được cho là của phó hiệu trưởng nhưng con dấu lại mang tên Bộ GD-ĐT...
Trước đó một sinh viên khác của trường cũng từng bị kẻ gian dùng thủ đoạn tương tự lừa mất 500 triệu đồng.
Những văn bản này đều sử dụng logo lộn xộn, đầy lỗi chính tả, sai thể thức. Trong khi văn bản lại mang danh nghĩa một trường đại học cụ thể nhưng người ký tên là lãnh đạo Bộ GD-ĐT... những dấu hiệu sơ đẳng này không khó để nhận ra. Vậy mà không ít sinh viên vẫn "sập bẫy".
Kịch bản của những kẻ gian
Tháng 1-2025, M. sinh viên năm nhất Trường ĐH Quốc tế tại TP.HCM cũng đã bị kẻ gian lừa mất tiền tỉ vì email "du học" giả mạo. M. nhận được email về chương trình trao đổi sinh viên, M. là một trong 20 sinh viên được chọn.
Họ yêu cầu chuyển tiền để chứng minh tài chính. Gia đình M. đã chuyển tiền theo hướng dẫn.
Sau đó phụ huynh nghi ngờ và muốn liên hệ nhà trường, M. đưa điện thoại cho một người tự xưng là "nhân viên phòng tài vụ" để nói chuyện với mẹ. Tin tưởng con, gia đình tiếp tục chuyển tiền. Tổng cộng gia đình đã chuyển khoản 1,1 tỉ đồng.
M. chỉ nói tiền đã chuyển vào sổ chứng minh tài chính của trường và 24 giờ sau sẽ hoàn tiền. Khi mẹ gặng hỏi, M. van xin mẹ không nhắc nữa và hứa 72 giờ sau sẽ nói rõ. Hôm sau M. lại tiếp tục xin mẹ chuyển thêm tiền.
Lúc này phụ huynh đến trường thì mới biết nhiều sinh viên khác cũng nhận được email tương tự và đây là trò lừa đảo. M. đã bị lừa theo kịch bản có sẵn và còn bị đe dọa.
Khi sự việc vỡ lở, M. cho biết từng nhận email đính kèm "lệnh bắt" có đóng dấu (giả con dấu của Bộ Công an), với cáo buộc liên quan đến đường dây lừa đảo. Các đối tượng gọi đến dọa dẫn độ ra Hà Nội. Trong tâm lý hoảng loạn, M. làm theo kịch bản của kẻ lừa đảo.
Mới đây, sinh viên một trường thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM cũng gọi điện cho gia đình cấp báo đã trúng tuyển chương trình du học miễn phí tại Nhật, xin phụ huynh chuyển vào tài khoản của mình để chứng minh tài chính.
Sau đó, một người mạo danh cán bộ nhà trường cũng gọi điện xác nhận thông tin, phụ huynh tin tưởng và chuyển tiền ba lần, tổng cộng 120 triệu đồng.
Qua nhiều vụ việc cho thấy có thể nhiều sinh viên chủ quan, thiếu kiến thức xã hội, thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với các tình huống xảy ra trong thực tế nên vướng bẫy lừa.
Những kẻ lừa đảo thường sử dụng văn bản giả danh tổ chức giáo dục, cơ quan nhà nước hoặc thiết lập các trang web, tài khoản mạng xã hội giả mạo để mời gọi sinh viên đăng ký tham gia, yêu cầu người tham gia nộp hồ sơ và đóng các khoản phí nhằm đánh cắp thông tin, từ đó chiếm đoạt tiền.
Các đối tượng còn gửi email thông báo trúng tuyển học bổng và yêu cầu sinh viên cung cấp thông tin cá nhân, sao kê tài khoản có số dư lớn hoặc chuyển tiền để "chứng minh tài chính".
Một số trường hợp còn dựng sẵn kịch bản tinh vi, giả mạo cả cán bộ trường, thậm chí gửi lệnh bắt giả danh Bộ Công an để đe dọa nạn nhân. Trong tất cả trường hợp, nạn nhân đều hoảng loạn và tin tưởng tuyệt đối vào nội dung giả mạo.
Để tránh sập bẫy kẻ gian?
Những ngày qua, Bộ GD-ĐT cùng hàng loạt trường đại học liên tục phát đi cảnh báo về tình trạng sinh viên bị lừa đảo liên quan đến các chương trình giao lưu quốc tế, học bổng du học nhắm vào sinh viên và phụ huynh.
Để tránh sập bẫy kẻ gian, các trường đều khuyến nghị người học, phụ huynh và đối tác cần theo dõi thông tin từ các kênh chính thức của nhà trường.
Các thông tin liên quan đến chương trình trao đổi sinh viên, học bổng du học sinh viên liên hệ trực tiếp với các phòng chức năng của nhà trường.
Khi nhận được email thông báo, sinh viên và phụ huynh cần bình tĩnh để nhận biết văn bản thật hay giả và xác minh thông tin qua kênh chính thức của nhà trường, tuyệt đối không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân nếu không có sự xác nhận rõ ràng. Đồng thời phải bảo vệ thông tin cá nhân, gồm cả mã số sinh viên.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay