Chủ tịch nước Trần Đức Lương kiểm tra quy hoạch vịnh Hạ Long nhằm đảm bảo phát triển kinh tế và bảo vệ cảnh quan môi trường vào ngày 15-10-1997 - Ảnh: TTXVN
Trọn đời hoạt động cách mạng, từ một kỹ sư địa chất cần mẫn đến người đứng đầu Nhà nước, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Nhiều dấu ấn quan trọng với ngành điện
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Thái Phụng Nê - cựu bộ trưởng Bộ Năng lượng - chia sẻ nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương là bạn học từ thời phổ thông ở Trường trung học (nay là THPT) Lê Khiết ở Quảng Ngãi niên khóa 1954 - 1955. Sau khi tập kết ra Bắc, ông Trần Đức Lương vào làm việc trong lĩnh vực địa chất, còn ông Nê tham gia xây dựng các công trình thủy điện.
Theo ông Nê, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương là một người cần mẫn, sâu sát, gắn bó và có nhiều công lao đối với ngành điện Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực thủy điện.
Trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình, với vai trò là tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất (sau là Tổng cục Mỏ - Địa chất), ông Lương đã trực tiếp nhiều lần lên công trường để kiểm tra. Là người xuất thân từ một kỹ sư địa chất, ông mang đậm phong cách làm việc khoa học, thận trọng nhưng quyết liệt.
Với ngành điện - một lĩnh vực đòi hỏi tầm nhìn dài hạn và kỹ thuật cao, ông Lương đã thể hiện tư duy của một nhà lãnh đạo quản lý, nhà khoa học kỹ thuật điềm đạm, sâu sắc, tỉ mỉ, cẩn trọng.
"Ông Trần Đức Lương là một trong những người có công lao lớn trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình và đã có rất nhiều ý kiến quan trọng góp phần xây dựng thành công công trình", ông Nê khẳng định.
Những đóng góp lớn của ông Lương, theo ông Nê, còn thể hiện ở việc tham gia các quyết sách xây dựng thủy điện trên bậc thang sông Đà, trong khoảng những năm 1995 - 2000.
Đặc biệt trong suốt thời kỳ đảm nhận vai trò phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, sau này là phó thủ tướng phụ trách lĩnh vực năng lượng, ông Trần Đức Lương còn để lại nhiều dấu ấn sâu sắc, nhất là trong công tác chỉ đạo chiến lược và triển khai thực tế các dự án điện lớn - từ quy hoạch dài hạn cho đến tổ chức thi công cụ thể.
Thời điểm đó, cùng Thủ tướng Võ Văn Kiệt - người luôn được nhắc tới với tư duy đổi mới quyết liệt, với vai trò của mình, Phó thủ tướng Trần Đức Lương chính là người góp phần lớn lao tạo nền móng vững chắc cho một ngành điện có quy hoạch tổng thể, tầm nhìn dài hạn, khoa học, phát triển mạnh mẽ đến ngày nay.
"Có thể khẳng định nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương là nhà lãnh đạo bình dị, cần cù, rất cẩn thận, tỉ mỉ trong công tác lãnh đạo. Trong mọi việc, ông luôn xem xét đánh giá rất kỹ lưỡng rồi mới đưa ra các quyết định. Đó là một đức tính cần học tập", ông Nê chia sẻ.
Chủ tịch nước Trần Đức Lương trong chuyến khảo sát trận lũ lịch sử năm 2000 ở Đồng bằng sông Cửu Long - Ảnh tư liệu
Đóng góp to lớn vào sự phát triển ngành địa chất
Ông Đoàn Kỳ Thụy, thư ký riêng của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương khi ông làm tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất, đã bày tỏ rất may mắn khi được làm việc với người thủ trưởng gần gũi, hiền lành, ham học, có phong cách làm việc khoa học, "hiểu rất sâu sắc địa chất Việt Nam".
Ông Thụy nhớ lại mỗi lần đoàn địa chất đi khảo sát thực địa thường kéo dài cả tuần ở Tây Bắc. Dù là cấp trên nhưng ông Trần Đức Lương khi đó không bao giờ đẩy việc cho cấp dưới mà luôn trực tiếp tự mang ba lô, lội suối, băng rừng, đập đá địa chất để tự nghiên cứu tìm hiểu, từ đó đưa ra kết luận chính xác nhất sau mỗi chuyến đi.
Theo lời ông Thụy, không chỉ ghi dấu ấn ở Bản đồ địa chất Việt Nam tỉ lệ 1/500.000, ông Trần Đức Lương còn đóng góp lớn trong công tác địa chất với các việc tìm kiếm, phát hiện các tài nguyên quý hiếm của Việt Nam như boxit, đất hiếm...
Ông Thụy khâm phục tính rèn luyện, tự học tập của ông Trần Đức Lương. Từ cán bộ kỹ thuật sơ cấp, ông Lương phấn đấu lên kỹ sư, rồi học chuyên tu đại học mỏ địa chất, được bổ nhiệm lãnh đạo tổng cục đều là kết quả của việc nỗ lực tự học, đi thực địa để nắm địa chất. Bên cạnh đó ông cũng tự học, nói tiếng Nga rất giỏi và tự học tiếng Anh.
Có thể thấy trọn đời hoạt động cách mạng, từ cán bộ sơ cấp rồi kỹ sư địa chất cần mẫn đến người đứng đầu Nhà nước, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc, đặc biệt đối với sự phát triển to lớn của ngành địa chất Việt Nam.
Ngày 25-9-2010, Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm, làm việc tại Hà Tĩnh - Ảnh tư liệu: Thanh Hoài
Lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương được tổ chức tại Nhà tang lễ quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội), bắt đầu từ 7h ngày 24-5 đến 7h ngày 25-5. Lễ truy điệu được tổ chức lúc 7h ngày 25-5 tại Nhà tang lễ quốc gia.
Lễ an táng lúc 15h cùng ngày tại nghĩa trang quê nhà (xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi). Cùng thời gian này, tại hội trường Thống Nhất (TP.HCM) và tại hội trường T50 (Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi) cũng diễn ra lễ viếng, lễ truy điệu nguyên Chủ tịch nước.
Đài truyền hình Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam sẽ tường thuật trực tiếp lễ viếng, lễ truy điệu và lễ an táng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương tại Hà Nội, TP.HCM và tỉnh Quảng Ngãi.
Trong hai ngày diễn ra lễ Quốc tang, các cơ quan, công sở, nơi công cộng treo cờ rủ và không tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí.
Ông Trần Đức Lương đã có nhiều đóng góp rất quan trọng cho ngành địa chất Việt Nam. Trong đó, công trình nổi bật nhất là đồng chủ biên xây dựng nên Bản đồ địa chất Việt Nam tỉ lệ 1/500.000 - là công trình tổng hợp đầu tiên của nước ta về cấu trúc địa chất của Việt Nam, đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2005.
Sự ra đời của Bản đồ địa chất Việt Nam tỉ lệ 1/500.000 là dấu mốc quan trọng, định hướng cho công tác nghiên cứu, điều tra địa chất, tìm kiếm, thăm dò khoáng sản, góp phần quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Mở cửa ra đại dương cho dân thoát nghèo, làm giàu
Ông Lê Văn Mùi, nguyên chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ, kể về những kỷ niệm với nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương - Ảnh: TRẦN MAI
Thông tin nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương từ trần khiến những người ở quê nhà xã Phổ Khánh (thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) xót thương. Mọi người đều nhắc nhớ về ông bằng những kỷ niệm gần gũi.
Dấu ấn lớn nhất mà nhiều lãnh đạo của thị xã Đức Phổ qua các thời kỳ khi nhắc về ông Trần Đức Lương chính là nỗi trăn trở với cảng biển Sa Huỳnh và Mỹ Á (thị xã Đức Phổ) nếu không sớm hoàn thành thì dải đất phía nam tỉnh Quảng Ngãi sẽ còn nghèo khó.
Ông Cao Văn Lệ, nguyên bí thư Huyện ủy Đức Phổ (nay là thị xã Đức Phổ), thẫn thờ khi hay tin ông Trần Đức Lương qua đời. "Mất mát này quá lớn, tôi vẫn nhớ rõ hình ảnh của anh chừng 30 năm trước", ông Lệ nói.
Năm 1997, ông Lệ làm bí thư Huyện ủy Đức Phổ khi đó đã nhiều lần gặp Chủ tịch nước Trần Đức Lương. Lúc thì ông Lương trở về với vai trò Chủ tịch nước, khi là đại biểu Quốc hội, có lần là người con của quê hương. Trong vai trò nào, ông Lương cũng gần gũi và lắng nghe từng tâm tư nguyện vọng của chính quyền địa phương và người dân.
Có lần nghe bà con cử tri nói cửa biển Mỹ Á (phường Phổ Quang) và cửa biển Sa Huỳnh (phường Phổ Thạnh) chật hẹp, việc ra khơi của người dân gặp khó, đánh bắt vì vậy không đạt hiệu quả. Lập tức Chủ tịch nước Trần Đức Lương tranh thủ thời gian đến hai cảng biển khảo sát.
"Anh Lương đi một vòng thì nói với tôi là phải tập trung nguồn lực, thiếu thì xin cấp trên hỗ trợ mở rộng hai cảng biển. Anh bảo phải mở cửa ra đại dương cho dân thoát nghèo và làm giàu. Bây giờ nhìn lại lời ấy rất đúng. Từ hai địa phương ven biển khó khăn, giờ phường Phổ Quang và Phổ Thạnh giàu có bậc nhất thị xã", ông Lệ nói.
Tương tự, ông Lê Văn Mùi, nguyên chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ, cũng nói rằng Chủ tịch nước Trần Đức Lương có cái nhìn đại cục của một nguyên thủ. Ông Lương không chấp nhận dài dòng báo cáo mà lập tức đi vào cụ thể vấn đề.
Hồi ức thì rất nhiều, nhưng ông Mùi bảo kỷ niệm nhớ đời là lúc đọc báo cáo chuẩn bị sẵn khái quát tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Ông Mùi báo cáo xong rất tự tin, nhưng bất ngờ ông Lương hỏi "thu nhập hiện tại của mỗi hộ gia đình là bao nhiêu".
"Việc này chúng tôi không chuẩn bị nên đứng khựng, tôi bí. Chủ tịch nước dặn dò phải cụ thể đến từng người dân. Qua đó tôi nhìn nhận mình chưa làm tốt, là lãnh đạo phải cụ thể, sát thực tiễn, tránh chung chung", ông Mùi tâm sự.
Sẵn sàng đón người con ưu tú về lại quê hương
Những ngày qua, công tác chuẩn bị tiền trạm và hậu cần tại thị xã Đức Phổ và xã Phổ Khánh được chính quyền địa phương tập trung cao độ, sẵn sàng đón cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương về nơi an nghỉ cuối cùng.
Công tác chuẩn bị cho nơi an nghỉ không chỉ giới hạn ở khu vực mộ phần mà còn mở rộng ra toàn bộ khu vực xung quanh. Một trong những hạng mục trọng điểm là việc mở rộng và bê tông hóa hơn 1km đường dẫn đến chân núi Dông Bồ tại thôn Diên Trường, xã Phổ Khánh - nơi tọa lạc khu mộ. Con đường này được nâng cấp với chiều rộng 6,5m và được kéo điện, nhằm đảm bảo sự di chuyển thuận tiện cho các đoàn viếng và người dân đến dâng hương.
Ông Nguyễn Xuân Văn, phó bí thư Thị ủy Đức Phổ, cho biết: "Khuôn viên mai táng của bác Trần Đức Lương cơ bản đến giờ này đã chuẩn bị xong. Chúng tôi cũng đã phân công trong Ban Thường vụ cử người túc trực tại các điểm viếng được tỉnh giao".
Chính quyền xã Phổ Khánh cũng đã huy động các lực lượng dân quân, phụ nữ, nông dân, đoàn viên để tiến hành tổng dọn dẹp, vệ sinh và chỉnh trang khu vực nhà thờ họ Trần ở xóm 3, thôn Diên Trường. Đây là nơi thờ tự nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương sau này.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay