Ngó lục bình - món ngon dân dã

Gỏi ngó lục bình trộn ốc gạo - Ảnh: Thanh Tâm

Lục bình là loài thủy sinh hoang dại mọc khắp nơi trên các ao hồ, sông rạch ở đồng bằng sông Cửu Long, thân cây chỉ dùng làm thức ăn gia súc hay làm phân bón. Những năm gần đây ở miền Tây, cây lục bình được xem là cây “xóa đói giảm nghèo”, mang lại giá trị kinh tế cao.

Thân cây lục bình phơi khô được dùng làm mặt hàng thủ công mỹ nghệ như thảm, giỏ, hoa khô… xuất khẩu. Còn ngó lục bình dùng chế biến các món ăn trong gia đình. Có thể nói, hiện nay cây lục bình là loại cây đa dụng, là người bạn thân thiết của nông dân.

Mỗi khi nhắc tới cây lục bình, tôi luôn nhớ đến những năm còn ở dưới quê. Vào hè, những đám lục bình màu xanh thẫm, bên trên có những hoa tim tím như đuôi chú chim công xòe lềnh bềnh trôi đặc trên dòng sông khiến ghe thuyền không thể đi lại được.

Những ngày rãnh rỗi, ba tôi thường lội xuống sông vớt lục bình lên cho vào mấy gốc cam, quýt để làm phân bón, còn phần rễ ba cắt phơi khô cho vào bao đợi mùa mưa đến dùng để bó cây, chiết cành. Sẵn dịp, tôi cũng hái những bông lục bình cắm vào bình đặt nơi bàn học. Còn má thì hái đọt và ngó lục bình non đem về nhà làm gỏi.

Hồi đó, nghe má nói làm gỏi ngó lục bình, tôi hơi ngạc nhiên. Nhưng má nói lục bình là loại rau sạch, thuộc nhóm thức ăn xanh giàu vitamin, làm gỏi ăn càng hợp vì còn có độ giòn.

Ở quê, cọng non lục bình vốn được để ăn sống chấm nước mắm kho, cá kho. Bông lục bình thì nhúng lẩu mắm hay xào thịt bò. Còn ngó lục bình có thể làm dưa chua, làm gỏi, xào thịt hoặc tép. Lần này, sẵn dịp con về chơi vào mùa ốc gạo, má làm luôn món gỏi ngó lục bình trộn ốc gạo thếch đãi.

Lục bình mọc dày đặc ven sông ở ĐBSCL - Ảnh: Thanh Tâm

Ngó lục bình - Ảnh: Thanh Tâm

Dưa ngó lục bình giòn chua đầy hấp dẫn - Ảnh: Thanh Tâm

Hoa lục bình xào thịt bò - Ảnh: Thanh Tâm

Món này làm cũng dễ và nhanh. Gọt bỏ vỏ ngoài ngó lục bình và dùng bàn bào bào thành miếng mỏng sau đó ngâm nước có pha một ít phèn và nước cốt chanh khoảng 5 phút để ngó lục bình không sẫm màu và có độ giòn. Vớt ra xả sạch, để ráo.

Ốc gạo luộc chín lấy ruột, thịt ba rọi luộc chín xắt miếng mỏng, để riêng mỗi thứ ra dĩa. Cuối cùng, cho các nguyên liệu đã sơ chế trên vào dĩa trộn đều cùng các gia vị rau răm, chanh đường, ớt, nước mắm, đậu phộng rang giã giập nêm nếm lần cuối, và làm thêm chén nước mắm chua ngọt.

Gắp ruột con ốc gạo, miếng thịt luộc cùng với miếng ngó lục bình chấm vào chén nước mắm tỏi ớt đưa lên miệng nhai chầm chậm, sẽ nghe vị ngọt, béo của ốc gạo, của thịt; vị giòn, ngọt cùng mùi thơm thoảng đặc trưng của ngó lục bình lan tỏa vào khắp giác quan.

Chiêu một cốc đế thơm lừng vào nữa, chắc hẳn bạn sẽ luyến nhớ mãi món ngon nơi quê hương miền Tây.