Nghệ sĩ... thuần túy

Đợt xét duyệt danh hiệu năm nay, nghệ sĩ Đức Hải vừa bước qua cái ngưỡng nghệ sĩ thuần túy để thuộc về đội ngũ NSƯT. “Ngày trước nếu có ai gọi NSƯT sau lưng thì cắm đầu đi thẳng, lờ luôn... không giải thích. Nhưng bây giờ thì có thể quay lại mà tươi cười xác nhận: Đúng rồi!” - Đức Hải vừa giễu mình vừa cười tít. Kể ra cũng “lận đận”, cùng thời với Lê Khanh, Chí Trung, Minh Hằng, Lan Hương...trong khi bạn bè có danh có hiệu hết thì Đức Hải cũng chỉ mới có cái danh. Anh kể khi nghe tin, mẹ anh xúc động quay đi, giấu những giọt nước mắt!

Mỗi mùa xét danh hiệu người ta lại nhắc đến Thành Lộc, sao anh chưa lên hàng NSND? Dẫu sao, lúc nào đồng nghiệp và công chúng cũng luôn dành cho anh sự quý trọng. Năm nay, những nghệ sĩ trẻ như Đức Thịnh, Mỹ Uyên... đã được phong tặng NSƯT rồi. Nhưng giật mình ngoái lại, bỗng thấy sao còn nhiều nghệ sĩ như Thanh Thủy, Ái Như, Minh Nhí, Minh Hoàng, Khánh Hoàng... vẫn mãi vui ta là nghệ sĩ thuần túy! Được hỏi thì Minh Nhí giãi bày cụt lủn: “Mình không đủ huy chương”. Ở cái thời bị coi là “lạm phát” huy chương, giải thưởng ở các kỳ liên hoan sân khấu này thì “hoàn cảnh” của Minh Nhí kể ra cũng khá... tâm sự éo le.

Chung hoàn cảnh với Minh Nhí là đạo diễn Ái Như, người thừa nhận là chưa nhận bất kỳ huy chương, giải thưởng gì. Bởi vì từ trước đến nay, Ái Như chưa hề tham dự liên hoan hay kỳ thi thố nào. Chị kể lại cách đây hơn 10 năm, sân khấu 5B Võ Văn Tần (TP.HCM) có đề nghị chị làm hồ sơ, nhưng một lần đó rồi thôi. Ở mỗi kỳ xét duyệt danh hiệu, Ái Như luôn đặt mình đứng ngoài, không làm cái đơn xin nào. Cho nên ngoài chuyện huy chương còn là chuyện cái đơn. Nếu Ái Như đã khẳng định được tên tuổi, đã được thừa nhận dấu ấn nghệ thuật riêng nhưng không làm đơn thì... lấy gì mà xét?

Một người không chịu làm đơn nữa là nghệ sĩ Minh Hoàng. Anh kể những nghệ sĩ trẻ được phong danh hiệu lần này có người lúc mới vào nghề, khi chuẩn bị ra diễn còn quắn quíu hỏi anh: “Anh Hoàng ơi, làm sao cho không run? Em... run quá!”. Cho nên Minh Hoàng, Ái Như hay nhiều người khác nữa đều hiểu tính tương đối của mỗi danh hiệu, họ không đặt nặng vấn đề đó. Với họ, sân khấu và khán giả vẫn là trên hết. Nhưng nói ra điều đó lúc này cũng e là... khuôn sáo, không đúng lúc.

Nhiều “nghệ sĩ thuần túy” vẫn nói với nhau: “Thôi thì ai được danh hiệu thì trước tiên hãy chúc mừng nhau với cả tấm lòng. Danh hiệu để “đối ngoại” là chính, chứ giữa anh em nghệ sĩ đối đãi với nhau trên hết là biết trên biết dưới, biết trước biết sau. Về mặt này thì ngôi nhà nghệ sĩ ở ta vẫn còn nặng tình nặng nghĩa lắm!”.