Nghề hấp cá, mực ở Quy Nhơn: Giữ lửa trong gian bếp nồng mùi biển

Gần nửa thế kỷ trôi qua, công việc hấp cá tại cảng Quy Nhơn vẫn là nguồn thu nhập chính của hàng chục hộ dân địa phương, lặng lẽ, kiên cường giữa đời sống đô thị đang đổi thay từng ngày.

Bên trong những căn phòng nhỏ chưa đầy 40m², không khí lúc nào cũng đặc quánh hơi nóng và mùi tanh đặc trưng của cá biển. Những mẻ cá cơm, cá nục, cá ngừ sọc dưa, hay từng mẻ mực tươi được xếp chồng trong các xửng hấp to, đặt trực tiếp trên những bếp than đỏ lửa.

Nhiệt độ trong gian bếp nhiều khi vượt quá 50⁰C, có lúc lên tới 70⁰C, khiến người chưa quen bước vào đã phải thoái lui vì ngột ngạt.

Cá, mực được thương lái mua từ cảng mang tới các lò hấp tại đây để xử lý, sau đó chuyển đến chợ các huyện.

Để cá giữ được độ ngọt, đậm đà và không bị nát, người làm nghề phải có kinh nghiệm căn chỉnh lượng nước, thời gian hấp và nhiệt độ lửa, tất cả đều "cân đong" bằng mắt và bằng cảm giác sau nhiều năm gắn bó.

Người làm nghề chủ yếu là phụ nữ và lao động lớn tuổi. Mỗi ngày làm việc bắt đầu từ 4h sáng, kéo dài cho đến khi nào hấp hết hàng. 

Dù phải làm việc trong môi trường oi bức, tay chân thường xuyên bị bỏng nhiệt, họ vẫn bám trụ với nghề, bởi tiền công từ 200.000 đến 400.000 đồng mỗi ngày cũng là mức thu nhập khá.

Trong cái chật chội, nơi hơi nóng từ bếp lò quyện đặc với mùi cá mực, môi trường tưởng chừng quá khắc nghiệt ấy lại là nơi mưu sinh quen thuộc của hàng chục lao động ở nơi đây.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, người có hơn 30 năm gắn bó với nghề, vừa xếp lại mẻ cá vừa chia sẻ: "Không yêu thì không bám được. Làm lâu rồi mới hiểu, nghề này cũng có niềm vui riêng. Mỗi ngày làm hết sức, rồi nhìn mẻ cá ra lò thơm, chắc thịt, là thấy công sức bỏ ra xứng đáng. Nghề không giàu, nhưng sống được, nuôi được con ăn học đàng hoàng, vậy là đủ".

Có lẽ chính sự gắn bó ấy đã giữ ngọn lửa đỏ trong các lò hấp ở nơi này cháy suốt mấy chục năm qua, không chỉ để làm chín mẻ cá, mà còn nuôi sống cả một thế hệ người lao động lặng lẽ bên biển.

Nghề hấp cá vào vụ

Huyện Gio Linh (Quảng Trị) có nghề hấp cá rồi phơi khô để xuất khẩu. Nắng càng to nghề càng tất bật, cho thu nhập cao hơn nhưng cũng đầy vất vả.