Nga - Ukraine: Vừa đàm vừa đánh

Ukraine cho biết Nga đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drone) lớn nhất kể từ khi cuộc chiến bắt đầu nhắm vào một số khu vực bao gồm Kiev, nơi một phụ nữ đã thiệt mạng, theo BBC News 18-5. 

Không quân Ukraine cho biết Nga đã phóng 273 drone vào lúc 8h chủ nhật, nhắm vào trung tâm Kiev và các khu vực Dnipropetrovsk và Donetsk ở phía đông. Điều đáng nói là cuộc tấn công này diễn ra chỉ một ngày trước cuộc gọi theo lịch trình giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng theo BBC News. 

Có qua có lại: TASS cùng ngày loan tin phòng không Nga đã bắn hạ 75 drone có cánh cố định của Ukraine và bảy trái bom thông minh JDAM do Mỹ sản xuất trong vòng 24 giờ cùng ngày 18-5.

Kỷ nguyên drone

Một tổng kết của TASS: "Nói chung, kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, quân lực Nga đã phá hủy của Ukraine 662 máy bay chiến đấu, 283 trực thăng, 57.591 drone, 605 hệ thống tên lửa đất đối không, 23.384 xe tăng và các xe chiến đấu bọc thép khác, 1.563 bệ phóng tên lửa nhiều nòng, 25.019 pháo dã chiến, súng cối và 35.641 xe cơ giới quân sự đặc biệt". 

Các con số này khó kiểm chứng, nhưng số liệu 57.591 drone bị bắn hạ vẫn gây không ít ngạc nhiên, nếu có theo dõi chiến sự.

Thiệt ra, con số đó chỉ là con số lẻ so với mục tiêu sẽ sản xuất gần 4,5 triệu drone của Ukraine, theo nhật báo Pháp Midi-Libre 14-3. Bài báo dẫn lời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói mô hình đầu tư chung với Đan Mạch để sản xuất vũ khí tại Ukraine đã và đang hoạt động hiệu quả. 

Chỉ riêng năm ngoái, bằng nỗ lực của Ukraine và đối tác, "chúng tôi đã sản xuất được hơn 1,5 triệu drone các loại. Ukraine hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về chiến tranh drone. Đây là thành công của chúng tôi, nhưng cũng là thành công của các bạn".

Bài báo nhận định: "Dù lệnh ngừng bắn dự kiến sẽ sớm được thiết lập, việc phát triển ngành công nghiệp quân sự và tái vũ trang... vẫn là ưu tiên hàng đầu của Ukraine. Dự kiến sẽ có gần 4,5 triệu drone được sản xuất tại Ukraine vào năm 2025". 

Bài viết cũng đề cập tới Nga: "Nga có khả năng sẽ đi theo hướng của đối thủ, với sản lượng ước tính từ 3 đến 4 triệu drone". 

Bài báo kết luận: "Drone đã trở thành vũ khí chính trong cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm này. Nhỏ, rẻ và phổ biến, drone đã trở nên không thể thiếu với quân đội Nga và Ukraine. Các cuộc tấn công diễn ra hằng ngày và chi phí thấp của những vật bay nhỏ này là một trong những lợi thế chính vào lúc mà binh lính thường thiếu đạn dược ở tiền tuyến".

Nhiều chuyên gia trông đợi đây sẽ là chiến lược chiến tranh cơ bản của một bên có nguồn lực yếu hơn trước một đối phương lớn mạnh hơn từ giờ trở đi. 

Thật vậy, ở Diễn đàn Công nghiệp quốc phòng EU - Ukraine tại Brussels, Oleksandr Kamyshin, cố vấn của tổng thống Ukraine về các ngành công nghiệp chiến lược, đã định nghĩa cuộc chiến từ góc độ vũ khí: "Cuộc chiến này bắt đầu như một cuộc xung đột theo phong cách Thế chiến II. Nhưng nó sẽ kết thúc như cuộc chiến drone đầu tiên trong lịch sử". 

Ông cũng tự hào giới thiệu năng lực của ngành công nghiệp Ukraine và định hướng tác chiến tương lai: "Chúng tôi đã đạt được tiến bộ đáng kể trong sản xuất tất cả các loại hệ thống không người lái - drone trên không, trên bộ và trên biển. Chúng tôi đang thúc đẩy ngành công nghiệp tích hợp AI vào mọi loại drone. Chúng tôi đã có drone tấn công tự định mục tiêu. Bước tiếp theo là các đàn drone phối hợp" (Ukrinform 12-5).

Chính do phía Ukraine đã khởi sự cuộc chiến bằng drone, thay vì tiếp tục giao chiến theo kiểu Thế chiến II như trong thời gian đầu của cuộc chiến, tức máy bay và pháo binh phủ bom đạn lên mục tiêu, sau đó thiết giáp mở đường cho bộ binh tiến theo, đúng bài bản kinh điển "bộ binh tùng thiết". 

Ukraine nay chọn phủ bom các loại bằng drone mà giá thành rẻ hơn gấp bội so với máy bay hay thiết giáp dễ bị tiêu diệt. Kết quả của việc chọn chiến lược lấy drone làm then chốt là vào năm ngoái 2024, Ukraine đã tăng sản lượng drone lên gấp 8 lần so với năm 2023, và 22 lần so với năm 2022.

Drone của hai bên

Không dừng ở đó, công nghiệp quốc phòng Ukraine được định hướng triển khai chế tạo và sản xuất hàng loạt drone sử dụng trên biển. 

Trong một triển lãm hôm 15-5 lần đàu tiên trình làng drone hải chiến Magura V7 tại Kiev, đại diện Tổng cục Tình báo trung ương của Bộ Quốc phòng Ukraine (HUR) quảng cáo thành tích của drone này: 

"Các drone này, được HUR triển khai, đã phá hủy thành công 21 mục tiêu đối phương, một kỷ lục thế giới. Trong số đó có 16 tàu chiến hiện nằm dưới đáy biển Đen, cùng ba máy bay trực thăng và hai máy bay chiến đấu". 

"Cụ thể là hôm 4-5, hai máy bay chiến đấu Su-30 Flanker của quân đội Nga đã bị bắn hạ bởi tên lửa không đối không bắn từ drone Magura-7 của Ukraine. Chỉ riêng trị giá của hai máy bay Su-30M này đã vượt quá 100 triệu USD, trong khi giá một chiếc Magura V7 chỉ khoảng 265.000 USD".

Trước Magura V7, Magura V5 cũng đã được sử dụng vào tháng 12-2024 để bắn hạ hai trực thăng Mi-8 của Nga, và đánh chìm tàu tuần tra Sergey Kotov của hải quân Nga vào tháng 3-2024 cùng tàu đổ bộ Caesar Kunikov vào tháng 2 trước đó (National Interest 6-5).

Các drone hải chiến Magura V7 dài 7,2m, rộng 2,1m và cao 1,5m, với thân máy làm bằng polyethylene và sợi thủy tinh, nặng 1.300kg khi rỗng, đạt 3.400kg khi đầy tải, bình nhiên liệu chứa 1.200 lít, có phạm vi hoạt động tối đa lên đến 800 hải lý. 

Magura V7 hoạt động như một drone kamikaze trong khi mang theo vũ khí tên lửa, được thiết kế để vận hành trong mọi thời tiết và có trang bị hệ thống liên lạc vệ tinh đa kênh, hệ thống giám sát môi trường âm thanh và khả năng chống tác chiến điện tử.

Trang Warpower nhận định như sau về lực lượng drone của Nga: "Ban đầu chậm nhận ra giá trị của drone trên chiến trường Ukraine, nhưng Nga đã đẩy nhanh việc mua lại nhiều loại drone khác nhau cho cả Lực lượng Không quân vũ trụ và các ngành khác của quân đội, bao gồm cả trong và ngoài nước, mà đồng minh Iran thể hiện dấu ấn đáng chú ý trong việc phát triển lực lượng drone".

Dòng drone chiếm số nhiều của Nga, lên tới 1.000 cái, loại Orlan-10 là drone trinh sát - tấn công do Lực lượng Không quân vũ trụ Nga vận hành. Biến thể mới nhất Orlan-30 đã được sử dụng ở Syria, chiến cuộc Donbass và chiến tranh Nga - Ukaine hiện tại. 

Song chiếm nhiều tin thời sự nhất là dòng Lancet-3, một dòng drone chiến đấu rất hiệu quả ở Ukraine, đặc biệt nhắm vào các vũ khí có tính hệ thống, bao gồm cả xe bọc thép và pháo binh do phương Tây cung cấp.

Còn dòng drone mới nhất của Nga là dòng kamikaze Geran-3, nối bản của Geran-1 và Geran 2, vốn phát triển dựa trên Shahed-238 của Iran. Geran-3 ra đời như là một phản ứng với drone Ukraine, mục đích chính là để tấn công hàng loạt. ■